IKZ: VITALE FUNCTIEKUNDE SAMENVATTING
KLINISCH REDENEREN
Primary Survey
Bij een instabiele patiënt wordt er eerst met de primary survey de vitale functies beoordeeld
doormiddel van de ABCDE-methode. Voor de beoordeling en behandeling van de vitaal
bedreigde patiënt wordt de ABCDE-methode gebruikt. Hierbij is de regel, ‘treat first what kills
first’, erg belangrijk. Aan een probleem in de Airway ga je eerder dood dan een probleem in
de Exposure/environment, daarom start je altijd bij de A. Je beoordeelt de patiënt door de
kijken, te luisteren en te voelen. In de primary survey worden de belangrijkste onderzoeken
en interventies verricht zoals ABG-analyse, aansluiten van de patiënt, katheters, aanvullende
diagnostiek (Echo, Röntgenfoto’s).
Normaalwaarden vitale parameters:
Ademhalingsfrequentie (AF): 12 tot 20/min
Zuurstofsaturatie (SpO2): 95 tot 99 %
COPD: 88 tot 92 %
Hartfrequentie (HF): 60 tot 90 bpm
Bloeddruk (RR): ideaal is 120/80
Diastole: 100 tot 140 mmHg
Systole: 60 tot 90 mmHg
ABCDE-methode
Airway – zorgen voor een vrije ademweg
- Stabiliseren van de wervelkolom: bij traumapatiënten
- Aanspreken: wanneer een patiënt niet aanspreekbaar is geldt dit als een bedreiging
van de A.
- Aangezicht letsel controleren
- Obstructie: zwelling tong, loszittende gebitsdelen, bloed, braaksel, corpus alienum.
- Kijken, luisteren voelen van de ademhaling: kijk of de borstkas omhoogkomt, voel de
luchtstroom, luister naar de ademhaling:
o Rochelen, heesheid, snurken, stridor (laag: expiratoir/hoog: inspiratoir)
Interventies: stabiele zijligging, luchtweg vrijmaken, bronchiaal toilet, CWK-stabilisatie,
intubatie
___________________________________________________________________________
Breathing – controleren en zorgen voor goede ventilatie en oxygenatie
- Kijken naar de ademhalingsfrequentie (tachy- en bradypneu): let ook op de diepte
(hypo- en hyperpneu) en symmetrie.
- Centrale cyanose controleren: kleur van de lippen/tong -> SpO2 is lager dan 70 %
- Luisteren naar ademgeluiden: piepen, crepitaties.
- Percuteren van de longen, verschil kan duiden op pneumothorax/hemothorax
- Saturatie bepalen
Interventies: rechtop zetten, zuurstof toedienen, vernevelen, ABG-analyse