Samenvatting
Samenvatting 'Togadragers in de rechtsstaat' 4e druk
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Beknopte samenvatting van het boek, voor als je niet de tijd hebt om het boek uitgebreid te lezen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: feikevanderzee • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
H1 Togadragers in de rechtsstaat en toegang tot het recht1.1 Inleiding en historie
Het begrip rechtsstaat
In een rechtsstaat wordt de macht van de staat gereguleerd en dus beperkt door het recht.
Dit betekent dat niet alleen de burger maar tevens alle organen van de staat gebonden zijn
aan het recht.
Historie
De moderne rechtsstaat komt voort uit een reactie op de onbeperkte macht van de vorst in
het ancien regime in Frankrijk.
John Locke
Ieder mens is van nature vrij geboren en alle mensen zijn gelijk aan elkaar. In de
natuurtoestand geldt voor iedereen de natuurwet. Voorloper ideeën Rousseau.
Jean-Jacques Rousseau
In het sociaal contract geven de burgers hun natuurlijke rechten op en onderwerpen zij zich
aan de algemene volkswil.
Charles Montesquieu
Machtenscheiding.
Toetsing aan het recht
De vorst kan alleen legitimiteit hebben indien hij is onderworpen aan het recht.
De ontwikkeling in Nederland
In 1813 wordt Nederland een constitutionele monarchie. De Tweede Kamer werd
rechtstreeks gekozen, de burgers kregen meer individuele vrijheidsrechten en de macht van
de koning werd beperkt. In 1883 wordt de grondwet herzien > sociale grondrechten.
1.2 Rechtsstaattheorieën
Formele rechtsstaattheorieën
Op basis van de formele theorie is een staat een rechtsstaat indien het overheidshandelen
aan algemene regels (wetten) is gebonden en deze wetten aan een aantal formele vereisten
voldoen. De verschillende theorieën formuleren verschillende formele eisen. De materiële
inhoud van de wetten speelt geen rol, het is voldoende dat de wetten op de juiste wijze tot
stand zijn gekomen en aan bepaalde formele eisen voldoen. Een formele conceptie van de
rechtsstaat is verenigbaar met een autoriteit regime dat de vrijheid van burgers beperkt.
Immers, door de afwezigheid van criteria voor de inhoud van het recht, kan het recht elke
vorm aannemen.
In de dunste formele rechtsstaattheorie regeert de staat door het recht zonder beperkingen.
Materiële of substantiële rechtsstaattheorie
, In materiële rechtsstaattheorieën worden de beginselen van de formele rechtsstaatheorie
aangevuld met de eis dat de wetten ook materieel-inhoudelijk aan bepaalde eisen moeten
voldoen. De materiële rechtsstaattheorieën beschouwen de bescherming van fundamentele
rechten en vrijheden (grondrechten) als onmisbaar element van elke rechtsstaat.
In de dikste materiële rechtsstaattheorie ligt een plicht voor de regering om het leven van
het volk te verbeteren (sociale grondrechten).
1.3 De moderne democratische rechtsstaat
Het uitgangspunt van de Nederlandse rechtsstaat zijn de in de Grondwet vastgelegde
vrijheidsrechten. De rechter mag de wetgeving en het overheidsoptreden niet toetsen aan
de Grondwet. Vier kenmerken zijn bepalend voor de moderne rechtsstaat:
legaliteitsbeginsel, machtenscheiding, onafhankelijke rechtspraak, grondrechten.
Legaliteitsbeginsel
Het handelen van de overheid moet berusten op algemeen geldende, voor herhaalde
toepassing vatbare rechtsregels die formeel juist tot stand zijn gekomen. De wet moet voor
de burger kenbaar en duidelijk zijn. De wetgever mag de vrijheid van de individuele burger
beperken. Wetten mogen niet met terugwerkende kracht worden toegepast.
Trias politica
De regering zit in de wetgevende en de uitvoerende macht.
Onafhankelijke rechtspraak
De rechter moet onafhankelijk van de andere staatsmachten opereren en voor iedere burger
toegankelijk en open zijn. De rechter moet onpartijdig oordelen en het beginsel van hoor en
wederhoor toepassen.
Grondrechten
Er zijn klassieke en sociale grondrechten.
Rechtsstaat en democratie
Rechtsstaat en democratie kunnen zonder elkaar bestaan.
1.4 De togadragers
Togadragers: rechters en raadsheren, advocaten, OM.
Professie
Speciale deskundigheid, uitgeoefend in de vorm van dienstverlening, dienstverlening ter
verwezenlijking van een maatschappelijke waarde, beroepsethiek.
1.5 De rechter in de rechtsstaat
Rechterlijke macht en rechtsstaat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shannahoekstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen