, Weten en kunnen vertellen
- wat opvoeden is
- wie opvoeders zijn
- wat het doel is van opvoeden
- wie opgevoed moet/kan worden
- hoe je leert opvoeden
Bijeenkomst 1 - wanneer professionele hulp bij opvoeding
nodig is
CBS statistieken - waar de orthopedagogiek zich mee
bezighoudt
Opvoeden= een vorm van socialisatie. Opvoeden in het in relatie staan
van opvoeder en opvoedeling, waarin de opvoeder zich als persoon,
als zijn wijze van mens-zijn presenteert, een klimaat creëert dat persoonlijkheidsgroei bevordert en
leefsituaties zo hanteert dat deze optimale kansen bieden op zelfontplooiing. Opvoeden is geen
activiteit op zichzelf. Er zijn verschillende soorten definities. Elke definities is samengevat een theorie
met een doel. (bijv. socialiseren, zelfstandigheid, mondig worden enz.) (gaan ze niet letterlijk vragen)
Theorieën over opvoeden zijn relatief want gebonden aan het cultuur en tijdperk waarin ze ontstaan.
Pedagogiek
Pedagogiek = wetenschap die het opvoeden als object heeft
Pedagogie = de praktijk van het handelen binnen de opvoeding
Pedagogiek is een normatieve wetenschap. Opvoeden wordt geregeld door in de samenleving
geldende normen. Volgens die normen handelen opvoeders gericht op een einddoel, visie of idee
over wat wenselijk en haalbaar is. Richt zich in principe op het normaal opvoeden van normale
kinderen. De norm is niet ‘strak’ vastliggend, zoals in de psychologie.
Normale kind:
- Alle schakelingen in het leven die niet tot grote opvoedingsproblemen leiden
- zoals het altijd was
- norm als einddoel, gemiddelde
Norm, normaal en abnormaal worden bepaald door een cultuur in een bepaald tijdperk, normen zijn
tijdgebonden. Omdat opvoeden en cultuur tijdsgebonden zijn heeft het geen zin statische einddoelen
te stellen want het eindpunt van de opvoeding ligt in de toekomst
Opvoeding gaat niet alleen om kinderen maar iedereen in afhankelijkheidsrelaties. (opvoeder =
ouder, ouderlijke rol, professional (leerkracht, groepsleider, voogd enz.))
Opvoeders zijn ongetrainde amateurs, die moeten weten en kunnen:
- Bieden van emotionele veiligheid
- Gelegenheid bieden voor het ontwikkelen van persoonlijke competenties
- Gelegenheid bieden voor het ontwikkelen van sociale competenties
- Overdragen van waarden en normen
Orthopedagogiek
“ortho” betekend ‘recht’. Een orthopedagoog zet een vastgelopen opvoeding recht. Dit is een
onderdeel van de pedagogiek. Orthopedagogiek richt zich op de beschrijving van de aard en de
achtergronden van problemen bij het opvoeden met het oog op onderkenning, behandeling en
,preventie. Er veel hier ook veel verschillende definities maar vanuit ieder perspectief blijft
orthopedagogiek een dynamische discipline waarin steeds nieuwe inzichten naar voren komen.
POS: de problematische opvoedingssituaties is een opvoedingssituatie die door betrokkenen als
perspectiefloos wordt ervaren en die alleen met deskundige hulp weer perspectief biedend wordt.
Orthopedagoog komt voornamelijk in
laatste twee kolommen voor
Intern gedefinieerd: door personen in
systeem (eigen ouders)
Extern gedefinieerd: door personen buiten
systeem (meldingen van buitenstaanders)
Primaire opvoedingsprobleem: Opvoeder
slaagt er moeilijk in om de pedagogische
vraag van het kind goed in te schatten of de
benodigde opvoeding te realiseren
Secundair opvoedingsprobleem: handelingsverlegenheid van opvoeder is (mede) het gevolg van
kenmerken van het kind, de opvoeder of de context
Waarom gaat het mis?
De bronnen van de opvoeding zijn volgens Ter Horst (1980):
- Traditie (zoals jij bent opgevoed)
- Intuïtie (open staan, empathie, lezen van je kind, responsief zijn)
- Gezond verstand (heeft niks met intelligentie te maken)
zijn redenen waarom het mis zou kunnen gaan, als een van deze niet goed gaat.
Bedreigingen voor bronnen van opvoeden:
Traditie: - Modieuze schommelingen
- Opgroeien in een andere cultuur
- Eerste kind met afwijking/beperking in de familie
Intuïtie: - Onzekerheid
- Mismatch ouder en kind bijv. ten gevolge van temperament of persoonlijkheid
Gezond verstand: - Ontbreken aan onvoorwaardelijke liefde en emoties
- Stoornis bij ouder/opvoeder (bijv. zwakbegaafd of psychische stoornis)
Doelgroepen en werkvelden in de orthopedagogiek
Worden geen jaartallen gevraagd
, Weten en kunnen vertellen
- Wat wordt bedoeld met de opvattingen mens als biologisch
bepaald versus de mens als rationeel behandeld wezen en dat
de vraagstelling van de client bepaalt welke opvatting leidend
is.
Bijeenkomst 2 - wat ‘verhaal’, ‘gedrag’ en ‘handelen’ zijn
- Waar orthopedagogiek en kinder-psychiatrie overeenkomen
Ontwikkelingen in de orthopedagogiek en verschillen
-Wat het orthopedagogische perspectief is
1. Van kind naar omgeving
- Er is altijd aandacht geweest voor context, mogelijk wel accent verschuiving.
- Dit verschil (aandacht voor kind of voor kind in context) wordt ook wel gezien als het
verschil tussen pedagogen en psychologen.
2. Van afwijking naar vraagstelling
- Van afwijking vaar vraagstelling. Is echter geen duidelijk gemarkeerde overgang. Beide visies komen
voor.
- In sommige landen spreekt men (nog steeds) de defectologie als het gaat om kinderen die in
Nederland door de orthopedagogiek bestudeerd worden
- vergelijken van groepen – aandacht voor individuele verschillen
3. Van medisch naar interactionistisch denken
- monocausaal denken deden oude pedagogen niet en is ook niet gebruikelijk in aanpalende
disciplines als de psychiatrie. Pedagogen denken holistisch of in (dynamische ) systemen. Zie ook de
modellen van Belsky en kok.
- Wel zijn pedagogen in diagnostiek en behandeling systematischer gaan weren. Bijv. m.b.v. de
regulatieve cyclus van Van Strien en de diagnostiek-behandelcyclus
4.a Van een filosofische/ fenomenologisch naar empirisch-analytische benadering
- Fenomenologie waarin men tot wezen van verschijnselen wil doordringen door het te beschrijven.
Het ‘Verstehen’ (= elkaar begrijpen) is losgelaten. Pedagogen werken nu veelal volgens empirische
analytisch methoden
- De fenomenologische benadering betekende ook een voorkeur voor projectieve methode van
psychodiagnostiek. Bijv.: huis-boom-mens tekening, de Columbus test van Langeveld, Rorschachtest.
4b. Van een fenomenologisch naar empirisch-analytische benadering
- Consequentie is (mogelijk) wal dat orthopedagogiek van een handelingswetenschap (meer een
beschrijvende wetenschap is geworden. De regulatieve cyclus vaak ingeruild voor de empirische
cyclus.
5. Van orthopedagogische theorie naar empirisch bewezen interventies
Orthopedagogiek versus psychologie en kinderpsychiatrie
Orthopedagogiek maakt veel gebruik van kennis uit aanpalende disciplines: ontwikkelingspsychologie
en kinderpsychiatrie
Parallellen orthopedagogiek – kinderpsychiatrie
- medische oorsprong orthopedagogiek, pedologisch instituten
- vereniging O&A: Orthopedagogiek: Onderzoek en praktijk
- Heilpedagogiek
- Beroepsopleiding: GZ-psycholoog/ orthopedagoog generalist NVO
Bevoegdheid orthopedagoog (indien bekwaam)
- Diagnose dyslexie:
Bekwaam en bevoegd de psychiater, de psycholoog, de orthopedagoog
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouckz66. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.