2.1 Gebergtevorming en
aardbevingen
Convergente
plaatgrenzen
De asthenosfeer is het buitenste deel van de
aardmantel en is plastisch of soms gesmolten.
Dit zorgt voor bewegingen in de lithosfeer, die
er bovenop ligt en is de vaste buitenkant van
de aarde. Door die beweging breekt de
lithosfeer in stukken (platen). De Afrikaanse
plaat beweegt richting de Euraziatische plaat.
Deze beweging is in het westelijke deel langzamer (1cm per jaar) dan in het oostelijke deel. Dit
verschil in snelheid zorg voor verschil in
spanning, waardoor sommige stukken plaat
worden ingeklemd en andere afbreken. Het
Middellandse Zeegebied is een complex
gebied met verschillende soorten
plaatgrenzen. Convergentie is de voornaamste
plaatbeweging. Hierdoor ontstaat subductie,
vulkanisme en opbouw van spanning. Bij het
losschieten van deze spanning ontstaan
aardbevingen.
Transforme plaatgrenzen
Bij transforme plaatgrenzen bewegen de platen horizontaal langs elkaar. Hierdoor wordt er veel druk
opgebouwd, daarom ontstaan zware aardbevingen.
Divergente plaatgrenzen
Bij divergente bewegen de platen van elkaar af. Omhoog gekomen magma stolt tot basalt, de
aardbevingen zijn minder zwaar dan bij transforme beweging.
Subductie
De subductie in het Middelandse Zeegebied wordt gedeeltelijk aangestuurd door het rollback-
principe. Door de zwaartekracht zakt de onderduikende plaat eerder naar beneden en rekt de
overschuivende plaat zich uit om de ruimte op te vullen. De divergente breuk leidt tot vorming van
een breukgebergte.
Gebergtevorming
Aan het einde van het Perm brak supercontinent Pangea in stukken. Tussen de breuken ontstonde de
Tethyzee met dikke lagen sedimentatie. In de eerste helft van het Krijt ontstond convergentie tussen
de Afrikaanse en de Euraziatische plaat. De botsingzone is de voorloper van de Middellandse Zee, het
Alpine plooïngsgebied is een langgerekte gordel tot in Indonesïe en Azië met plooiingsgebergten als
de Pyreneeën, Alpen en Kaparten.
, Verdwijnt de Middellandse Zee?
De situatie is vergelijkbaar met de botsingzone van het Himalayagebergte. De tussenliggende zee is
verdwenen, het bewijs hiervan zit in de gesteenten. Zo zal ook de Middellandse Zee verdwijnen.
Eerst sterft de Straat van Gibraltar, daardoor ontstaat een woestijngebied. De vorming van gebergten
in het Alpine plooïngsgebied gaat door.
2.2 Vulkanisme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jobkestrijbos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.