Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis VWO5 Hoofdstuk 11
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Geschiedenis VWO5 Hoofdstuk 11
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
xx 11.1 Een moderne wereldEen nieuwe eeuw breekt aan
De Parijse tentoonstelling liet zien dat de wereld er in 1900 totaal anders uitzag dan honderd jaar
daarvoor. Er gebeurde van alles in de wereld maar drie ontwikkelingen vielen erg op:
1) Er waren veel mensen. Vooral in de West-Europese steden en industriegebieden steeg het aantal
inwoners sterk. De bevolkingsgroei was onder andere te danken aan een betere hygiëne . Er was
stromend water, een riool voor afvalwater en men begon steriel te opereren. Geleerden ontdekten
de bacillen die gevaarlijke ziekten veroorzaakten zoals pest, tyfus, tetanus en difterie. Die kon men
nu bestrijden.
2) Mensen konden steeds grotere afstanden overbruggen door nieuwe vervoermiddelen als de auto,
metro, tram en later het vliegtuig. Ook de aanleg van spoorwegen speelde daarbij een grote rol. Net
als de aanleg van het Suezkanaal al eerder, zorgde de aanleg van het Panamakanaal voor aanzienlijke
tijdwinst.
3) Door nieuwe communicatiemiddelen kon cultuur, kennis en informatie op een snellere manier
worden overgebracht. Men ging meer naar de radio luisteren en een bioscoop bezoeken. Ook de
introductie van telefonie vond plaats. 1910 al meer dan één miljoen telefoonaansluitingen.
Door deze ontwikkelingen veranderde de samenleving van West-Europa en de VS ingrijpend, zeker in
de steden. Er was een moderne samenleving ontstaan, die ook uitgroeide tot een massasamenleving.
De invloed van nieuwe technieken
De ontwikkelingen die in de 20e eeuw zichtbaar werden waren in de 19e eeuw al in gang gezet. Rond
1875 kwam de technologische ontwikkeling in een stroomversnelling. We spreken over een Tweede
Industriële Revolutie, nieuwe mogelijkheden, nieuwe problemen.
Voordelen:
1. Deze onderscheidde zich van de eerste door het gebruik van elektriciteit, staal en
verbrandingsmotoren op benzine of diesel. Er ontstonden nieuwe industrieën zoals de
chemische en elektrotechnische industrie.
2. In deze nieuwe fase kon men sneller en goedkoper produceren. De invoering van de lopende
band speelde daarbij een rol. De nieuwe producten die werden geproduceerd hadden grote
invloed op het leven van de mensen. Lang niet iedereen kon zich die producten veroorloven,
maar een steeds groter wordende groep wel.
Nadelen:
1. De vooruitgang in wetenschap en techniek leidde tot groot optimisme, maar ook tot
cultuurpessimisme. De cultuurpessimisten vreesden dat de verfijnde westerse cultuur ten
onder zou gaan aan de barbarij van de massa. Een van de vertegenwoordigers van die
stroming was Oswald Spengler die in zijn boek 'De ondergang van het Avondland' daar uiting
van gaf.
2. Maar er waren wel degelijk nieuwe problemen waarvan de overheden in Europa zich spoedig
bewust waren. Slechts een kleine groep mensen profiteerde van de nieuwe mogelijkheden.
Een groot deel van de bevolking leefde in armoede en onder slechte omstandigheden.
Overheden meenden door middel van sociale wetgeving een actievere rol te spelen in de
, oplossing daarvan. Daarnaast moesten er voor de toenemende bevolking nieuwe
woonwijken worden aangelegd. Wonen in krotten en kelders werd verboden. Overal
ontstonden stadvernieuwingsprojecten. Op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg
nam de overheid maatregelen. In Nederland werd de leerplichtwet in 1900 ingevoerd voor
kinderen van zes tot 12 jaar.
De Industriële en technische vooruitgang zorgde echter ook voor een wapenwedloop. Engeland was
als wereldmacht oppermachtig. Andere landen, zoals Duisland gingen ook streven naar een
verhoging van de bewapening, zoals de vloot. Ook gingen landen propaganda gebruiken om de
massa te beïnvloeden.
xx 11.2 De eerste
Een nieuw soort oorlog
wereldoorlog
In de zomer van 1914 was
een oorlog uitgebroken tussen de centralen (Duitsland en Oostenrijk-Hongarije) en de geallieerden
(Frankrijk, Groot-Britannië en Rusland). Nederland was neutraal. De snelle Europese oorlog werd een
slopende wereldoorlog van ruim 4 jaar lang.
Verschillen:
De Eerste Wereldoorlog onderscheidde zich van andere oorlogen door het enorme gebruik van
moderne wapens. Ontwikkeld oor wetenschappers en ingenieurs en werden aan de lopende band
gemaakt. Soldaten kregen te maken met gifgas en mitrailleurs. Samen met de kanonnen achter de
loopgraven zorgden die ervoor dat de verdedigende partij altijd in het voordeel was. Zij werden niet
blootgesteld aan een regen van kogels en granaatscherven in tegenstelling met de aanvallende partij.
Tank, vliegtuigen zouden hier verandering in brengen. De Britten gebruikten in september 1916 als
eerste de tank, nog geen succes.
Deze oorlog raakte de burgerbevolking meer dan ooit.
Miljoenen mannen moesten als soldaten de loopgraven in. Voortdurend risico om dodelijk getroffen
te worden. Kou, vocht, honger, ongedierte en de stank van gesneuvelden maakte het verblijf tot een
vreselijke ervaring. Naast overleven lagen er ook andere gevaren op de loer. Velen kregen bij
thuiskomst te maken met zenuwaandoeningen. De autoriteiten namen deze ‘shellshock’ niet serieus.
In het Britse leger betekende deze term zelfs lafheid en desertie. Veel soldaten werden als verraders
ter dood veroordeeld of teruggestuurd naar het front.
Ook gewone burgers hadden veel last van de oorlog. Dorpen en steden in de frontlinie werden vaak
ernstig beschadigd (Belgische Ieper).
Ook werkten vrouwen massaal in de wapenindustrie en berichtten de massamedia veel over de
oorlog. Berichten hadden vaak een propagandistisch karakter. Dit zodat de regeringen de burgers
een positief beeld gaven van de verrichtingen van eigen soldaten. Taak van de redacties en kranten
om stemming positief te houden.
Overeenkomsten:
De techniek van oorlog voeren was voor de rest hetzelfde. Tactiek van voortdurend aanvallen op de
loopgraven van de vijand. Dit was in vorige oorlogen succes maar het drong niet door tot de
legerleiding dat de situatie enorm veranderd was door technologische ontwikkelingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jobkestrijbos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78291 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen