Samenvatting H3
Leenheren, leenmannen en horigen
Door de afname van handel en nijverheid liep het inwonertal van de steden terug. In de
vroege middeleeuwen was Europa een grotendeels agrarische samenleving: veruit de
meeste mensen leefden van de landbouw en woonden op het platteland.
Ook het platteland leed onder de crisis. In de laat-Romeinse tijd raakten veel pachtboeren,
boer die niet de eigenaar is van de grond die hij bewerkt maar pacht betaald aan de
eigenaar, door de hoge belastingen in de schulden. Om van hun schulden af te komen,
gingen ze weg van hun akkers om ergens anders werk te zoeken. Hierdoor daalde de
landbouwproductie en verboden Romeinse keizers de pachtboeren om hun grond te
verlaten. Grootgrondbezitters verloren een groot deel van de afzetmarkt door het verval van
de steden, om toch inkomsten te hebben verpachten ze slaven. Zo verdween langzamerhand
het onderscheid tussen pachtboeren en slaven. Samen vormden zij de horigen, zij mochten
het land niet verlaten zonder toestemming.
Het landgoed waaraan horigen gebonden waren, heet een domein. Het werd bewerkt
volgens het hofstelsel. Domeinen waren vrijwel geheel zelfvoorzienend. De opbrengsten van
het land waren meestal laag en dus waren er nauwelijks overschotten om te verhandelen.
De Germanen die in de late Oudheid het Romeinse Rijk binnendrongen, werden aangevoerd
door krijgsheren.
Germaanse vorsten probeerden instellingen van het Romeinse bestuur te behouden, vaak
lukte dit niet. Hun macht was beperkt. De Frankische hofmeier, beheerder van de domeinen
van de koning, Karel Martel beloonde vazallen, iemand die trouw had gezworen aan een
krijgsheer en zich voor hem inzette (leenman), ook wel met landgoederen. De vazal mocht
die grond gebruiken om van te leven. Het leen bleef in theorie eigendom van de leenheer.
Karel de Grote beloonde soms ook graven, hertogen en andere personen met lenen. Zo
ontstonden feodale verhoudingen in het bestuur.
Doordat de kleinzonen van Karel de Grote het rijk verdeelde na zijn dood, werd het rijk
verdeeld. De versplintering van de macht ging nog verder doordat hertogen en graven hun
gebieden als eigendommen gingen zien en het lieten opvolgen door hun zonen.
Het christendom in Europa
In de late Oudheid had het christendom zich over het hele Romeinse Rijk verspreid. Na de
val van het West-Romeinse rijk vond er een terugval van het aantal christenen plaats. De
Germaanse stammen die het vroegst het Romeinse Rijk binnenvielen waren christenen. Zij
werden echter gezien als aanhangers van het arianisme, ketters. Wanneer een koning zich
bekeerde, was het gewoon dat zijn onderdanen dat ook deden.
Vanaf de late zevende eeuw kwamen missionarissen vanuit Engeland naar het vasteland om
het christendom te verspreiden. De monniken die vervolgens de volkeren op het vasteland
bekeerden, zagen hierdoor de paus als hoogste leider binnen de Kerk. Zo kreeg de paus
meer invloed in West-Europa. Aan het eind van de tiende eeuw gingen ook de koningen in
Noord- en Oost-Europa over tot het christendom.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Caitlin0547. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.