Samenvatting H6
Over zeeën en oceanen
In de zeventiende eeuw was akkerbouw in het westen van de Republiek onmogelijk door de
stijgende zeespiegel. Boeren gingen helemaal over op commerciële landbouw
(zuivelproducten en grondstoffen voor nijverheid), in veel steden ontstond gespecialiseerde
nijverheid. Arme wevers en boeren kwamen in een manufactuur terecht, daar bedienden ze
in loondienst spinmachines en weefgetouwen. De verschillen tussen arme loonarbeiders en
rijke ondernemers namen toe.
Er was sprake van een toenemend graantekort, in reactie hierop kochten handelaren in
Noord-Duitse gebieden en in de Baltische landen grote hoeveelheden graan op en
verkochten het in de kustgebieden van de Republiek moedernegotie. In de zeventiende
eeuw begonnen Hollanders ook aan de Straatvaart en dreven zij handel met gebieden rond
de Middellandse Zee. Handelaren werkten samen in handelscompagnieën. Amsterdam
groeide uit tot het centrum van het handelskapitalisme en werd de belangrijkste
stapelmarkt van Europa.
Kooplui uit de Republiek investeerden in kleine handelscompagnieën en stuurden schepen
uit om de rijkdommen van de Oost zelf te halen. Om de concurrentie te beperken werden
alle handelscompagnieën in 1602 samengevoegd tot de VOC. Zij kregen van de Staten-
Generaal het handelsmonopolie op Azië.
Voor de handel op West-Afrika en Amerika werd in 1621 de WIC opgericht. Zij kregen
toestemming en aanmoediging om schepen van de vijand aan te vallen en te kapen. In 1628
slaagde Piet Hein erin om de Spaanse zilvervloot met grote hoeveelheid goud en zilver te
kapen. Doordat de handel de verschillende werelddelen verbond, was er steeds meer sprake
van een wereldeconomie.
Om de macht
Toen de Staten-Generaal in 1588 besloten geen nieuwe vorst te zoeken, werden de zeven
gewesten van de Unie van Utrecht een republiek de Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden. De Republiek werd bestuurd door regenten. De macht was verdeeld tussen de
Gewestelijke Staten en de Staten-Generaal.
In de Republiek hadden de stadhouder en de raadspensionaris veel macht. De Gewestelijke
Staten konden een stadhouder benoemen. De stadhouder leidde het leger. In een aantal
steden had de stadhouder veel invloed, omdat hij daar stadsbestuurders mocht benoemen.
Nadat de Spanjaarden verjaagd waren, ontstonden er twee groepen in de Republiek. De
Oranjegezinden onder leiding van stadhouder Maurits wilden de oorlog voortzetten. De
staatsgezinden streefden naar vrede met Spanje.
Johan van Oldenbarnevelt wist in de Staten-Generaal een meerderheid voor
vredesonderhandelingen met Spanje te krijgen. Spanje en de Republiek kwamen in 1609 een
wapenstilstand voor twaalf jaar overeen het Twaalfjarig Bestand. Van Oldenbarnevelt en
andere staatsgezinden vreesden dat Maurits met het leger de macht zou grijpen. Daarom gaf
Van Oldenbarnevelt steden het recht om soldaten in te huren om hun vrijheden te
beschermen. Maurits zag dit als een ondermijning van zijn gezag als legerleider en dus van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Caitlin0547. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.