Dit document bevat extra aantekeningen uit de werkgroepen. Bepaalde onderwerpen zoals bestuursorgaan en legaliteitsbeginsel worden hierin heel duidelijk behandeld.
Publiekrecht (overheid en burger)
- Strafrecht en staats- en bestuursrecht vallen onder publiekrecht.
- Politie, OM en rechter komen te pas bij strafrecht.
- Staatsrecht: regelt machtsuitoefening van de staat, regering en koning. Geeft
bevoegdheden en regelt de relaties tussen verschillende staatsinstellingen. Regels
vinden we in de grondwet.
- Bestuursrecht: gemeente, waterschap, provincies. Bestuursrecht regelt het openbaar
bestuur. AWB is het leidende terrein van bestuursrecht. Algemene wet
bestuursrecht.
- Eenzijdig bindende overheidsbesluiten: opgelegde besluiten aan de onderdanen.
Beslissingen die de wetgever neemt, wat voor regels er in onze samenleving van
toepassing zijn. Leggen jet op aan ons, daarom eenzijdig. Wij hebben er voordeel aan
qua bescherming etc.
- Legitiem = wettelijk aanvaardbaar
- Beginselen van de democratische rechtsstaat:
Het legaliteitsbeginsel gaat over twee dingen: ten eerste moet alles wat de
overheid doet, gebaseerd zijn op de wet. Ten tweede mogen de (de meeste)
nieuwe wetten niet met terugwerkende kracht worden toegepast. Elk
handelen van de overheid moet een basis hebben in de wet. Wet geldt voor
iedereen en is daarom rechtvaardig, geen onderscheid gemaakt dus >
gelijkheidswet. Ook is deze wet er om machtsmisbruik te voorkomen.
Rechterlijke controle = uitbreiding van het recht van de individuele burgers
om beroep te stellen tegen besluiten van de Unie.
Grondrechten (grondwet) hoofdstuk 1 = grondrechten staan hoger dan een
normale wet. We vinden ze ook in de EVRM (Europees Verdrag voor de
Rechten van de Mens)
- Gelijkheidsbeginsel
- Vrijheid van meningsuiting
- Vrijheid van religie
- Kiesrecht
Machtenscheiding = uitvoerende, rechtsprekende en wetgevende macht.
Spreken van machtsdeling omdat ze elkaar in evenwicht houden (controle
van verschillende machten)
- Uitvoerende; regering (staatsniveau = koning en ministers) en OB
(openbaar bestuur)
- Rechtsprekende; rechters
- Wetgevende; parlement ( = S-G = 1 e & 2e Kamer) en regering
Democratie = fundamenteel principe waaraan moet worden voldaan willen
we besluiten en regels aanvaarden als legitiem. Kiesrecht.
Privaatrecht = burger vs burger = blok 2
, Werkgroep 2
Thema 1 herhaling
Beginselen van de democratische rechtsstaat
Legaliteitsbeginsel
Machtsverdeling
Grondrechten
Rechterlijke controle; Onafhankelijke rechter controleert of de wetgevende en uitvoerende macht
zich aan het recht houden
Democratiebeginsel
Thema 2
Uitvoerende macht: ligt bij regering = ministers en de koning (en staatssecretarissen) op nationaal
niveau
Kabinet = ministers en staatssecretarissen
Ministerraad = alle ministers art 45 Gw
Wetgevende macht: Staten-Generaal (Eerste en Tweede Kamer, parlement) en de regering
Staten-Generaal vertegenwoordigen hele NL-volk
Eerste Kamer gekozen door provinciale staten, volk kiest provinciale staten
Tweede Kamer direct door volk gekozen
Machtsverdeling in NL
Spreiding van de machten; wetgevende macht wordt door twee verschillende instanties uitgeoefend
Scheiding van de machten: ministers en staatssecretarissen kunnen geen Kamerleden zijn, zo is de
Kamer onafhankelijk van de regering en kan het parlement de regering controleren
Tweede Kamer > coalitie; samenwerking tussen de grootste
Presidentieel stelsel; parlement heeft wetgevende macht, regering voert wetten uit; strikte scheiding
van de machten. Worden allebei gekozen door volk (president staat aan hoofd regering; president
wordt gekozen)
Parlementair stelsel (NL); parlement wordt gekozen direct (Tweede kamer) en indirect (Eerste
kamer), kabinet steunt op het vertrouwen van het parlement
Inlichtingenplicht art. 68 Gw; de ministers zijn verplicht inlichten te verschaffen aan de Kamers.
Inlichtingenrecht; hebben de Kamers en de leden individueel, ze hebben het recht om de ministers
een verantwoording te laten afleggen wanneer ze dit willen.
Ministeriële verantwoordelijkheid = de ministers zijn verantwoordelijk, de koning is onschendbaar.
De ministers zijn verantwoordelijk voor alles wat de koning doet. Ze leggen verantwoording af aan
het parlement (want die is democratisch gekozen).
De vertrouwensregel = ongeschreven regel, staat niet in de Gw. = De Tweede Kamer kan het
vertrouwen opzeggen, in een minister, een staatssecretaris of het kabinet. Totdat het tegendeel is
bewezen is er vertrouwen.
Deze regel kan geactiveerd worden als sanctie. Wanneer er geen sprake is van ministeriële
verantwoordelijkheid. > Wanneer een minister weigert om verantwoording af te leggen zal het
vertrouwen afnemen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisandriessen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
