4.1 College: Introductie Management Accounting & Control en Integratieopdracht zie ppt
Management Accounting & Control
- Management Accounting & Management Control
● Management Accounting: het ‘produceren’ van
managementinformatie (zoals budgetten, kostprijzen of
kengetallen) → onderbouwde keuzes maken (informatie maken)
● Management Control: ‘deelaspect van management, gericht op het
vergroten van de kans dat managers van een organisatie doelgericht gedrag
vertonen, waarmee de kans wordt vergroot dat de organisatie haar doelen zal
fhalen.’
Management Accounting als informatiesysteem
- Management accounting informatie is breed:
● Formele en informele (bv. gesprek bij koffiezetautomaat) informatie
● Financieel en niet-financieel
- Management accounting als onderdeel van het management control systeem:
● Zoekt doelcongruentie (=belangen worden op elkaar afgestemd) tussen
eigenaren en medewerkers
● medewerker niet van nature geneigd tot doelcongruentie (moral hazard)
In control zijn…
- De situatie waarin een redelijk geïnformeerd persoon kan vaststellen dat de
organisatie met een redelijke mate van zekerheid haar doelen zal halen.
- Met 1 duidelijk gedefinieerd doel en een overzichtelijk transformatieproces, is dat
(misschien) realiseerbaar…
- Perfecte control bestaat niet
● Het is onmogelijk om alle risico’s te vermijden; er blijft onvoorspelbaarheid in
het proces
● Control is duur; niet kostenefficiënt
● Healthcare is multipurpose mensenwerk bij uitstek; geen cybernetisch proces.
Van Control naar Management Control
- “Management Control gaat niet om het beheersen van mechanische processen,
maar om het beheersen van het gedrag van diegenen die voor de besturing
(uitvoering) van die processen verantwoordelijk zijn.”
● Managers kunnen een gebrek aan richting hebben
● Managers kunnen een gebrek aan motivatie hebben
● Managers kunnen een gebrek aan kennis, kunde, of aanleg vertonen
, - Bijv. benchmarking voor marktcontrole
- Cultuur en intrinsieke motivatie zijn minstens net zo belangrijk als kostencalculatie
etc.
Cost Accounting
Het kostenbegrip
- Kosten definitie
● De in geld gemeten (onvermijdelijke) opgeofferde waarden aan ingezette
schaarse productiemiddelen
- Kosten versus offers
● Offers = onvermijdelijke kosten + verspillingen (bijv. bij omrijden:
kosten 5 kwartier, verspilling 3 kwartier → totaal 2 uur)
- Kosten versus uitgaven
● Aanschaf vs. verbruik
● Bijv. nieuwe auto van €10.000
→ Uitgaven zijn €10.000
→ Stel auto gaat 5 jaar mee dan zijn de kosten 10.000/5 = €2000
per jaar
- afschrijving = (aanschaf - restwaarde) / levensduur
Kostensoorten
- Variabele Kosten; kosten, die altijd veranderen met een toe-of afname van de
productieomvang
- Vaste Kosten (ofwel constante kosten); veranderen niet met een toe of afname van
de productieomvang, binnen de beschikbare capaciteit.
- Directe Kosten; aanwijsbaar, oorzakelijk verband tussen kosten en dienst of
product.
● Bijv. kosten bij middelen die gebruikt worden bij operatie (medicijnen,
materialen etc.)
- Indirecte Kosten; de kosten zijn niet direct aan dienst of product toe te rekenen.
● Bijv. bestuur in zorginstelling → geen causaal verband tussen kosten en
diensten die geleverd worden
Casus: MRI scanner
- Wat kost een scan?
● Vaste kosten per scan
- Afschrijving op de MRI scanner
● Variabele kosten per scan
- Manuren(m/v) medisch personeel
● Indirecte Kosten
- Receptie
- Onderhoud Parkeerplaats
Indirecte kosten in real life
- Complexere organisaties
● Meerdere producten/diensten
● Veel indirecte kosten
, ● Concurrentiedruk
- Indirecte kosten moeten uiteindelijk worden geabsorbeerd in de kostprijs van
producten/diensten
Kostenplaatsmethode concept
- Directe kosten → product
- Indirecte kosten → kostenplaats → product
- Kostenplaats:
● Verzameling van alle kosten die gemaakt worden om een bepaalde functie te
kunnen uitoefenen
● Reële afdeling of fictief ingestelde eenheid
- Hoofdkostenplaats: Levert prestatie rechtstreeks ten gunste van een kostendrager
Hulpkostenplaats: Levert prestatie niet rechtstreeks aan kostendrager (bijv.receptie)
Algemene kostenplaats: Levert prestatie voor alle afdelingen
Calculatorische kostenplaats: Geen concreet aanwijsbare afdeling, voor
kostentoerekening gemaakt (bijv. energie)
Kostenplaatsmethode stappenplan
1. Inventariseren van alle relevante kosten.
2. Onderscheid maken tussen directe en indirecte kosten.
3. Bepalen van te onderscheiden (hoofd)kostenplaatsen en kostendragers.
4. Inventariseren van de relevante verdeelsleutels.
5. Opstellen van de kostenverdeelstaat.
6. Toerekenen van de directe kosten aan de kostendragers (mag ook na de indirecte
kosten toerekening plaatsvinden).
7. Stapsgewijs toerekenen van de totale kosten (inclusief, eventueel, eerdere
toerekeningen) van de (hulp) kostenplaatsen aan de relevante (hoofd)kostenplaatsen
met de verdeelsleutels
8. Toerekenen van de totale kosten van de hoofdkostenplaatsen aan de kostendragers
(equivalentie methode)
9. Bepalen van de totale (directe en indirecte) kosten van de kostendragers
10. Het bepalen van de kostprijs per kostendrager per eenheid product.
Conclusie kostenplaatsmethode
- Directe en indirecte kosten toegerekend aan PTCA CABG
- Nadelen
● Bewerkelijk
● Arbitraire verdeelsleutels
● Indirecte kosten toegerekend met globale volume grootheden
● Onderhoud
- Voordelen
● Universeel toepasbaar
● Nauwkeurige toedeling
● Efficiency bewaking
● Van belang voor bedrijven met hoge indirecte kosten
● Veel toegepast in de gezondheidszorg
4.5 College: Operations Management: Introductie & OM van Units
, Operations management versus logistiek
- Van Dale (<1997): logistiek = alle voorbereidingen en handelingen die nodig zijn om
de troepen op de meest doeltreffende wijze van goederen en voorraden te voorzien
en onder de gunstigste omstandigheden te doen strijden.
- Van Dale: logistiek = beheersing van alle goederenstromen, personen- en
dataverkeer, nodig om een bedrijf enz. te laten functioneren
- Cambridge dictionary: operations management = the control of the activities
involved in producing goods and providing services, and the study of the best ways
to do this.
Control = beheersing
productielogistiek: eindproduct belangrijk
servicelogistiek: steeds meer te maken met individuele klant die aanwezig is →
ook proces is belangrijk
Health Service Operations Management: Unit – Proces - Netwerk
- Unit: een afdeling in een (zorg)organisatie die hetzelfde type activiteiten uitvoert
- Proces: reeks bewerkingen die moeten worden uitgevoerd om een bepaalde service
te produceren voor een specifieke groep patiënten
- Netwerk: combinatie van afdelingen en processen
Karakteristieken van resources
- Gedeelde of niet-gedeelde resources
● bv. verpleegkundige die op verschillende afdelingen loopt zoals diabetes
verpleegkundige
- Specialisttijd als gedeelde resource (tussen afdelingen en zorgprocessen)
- Leidende en volgende resources
● leidend: kunnen eigen planning bepalen, bv. OK
● volgend: afhankelijk, bv. verpleegafdeling
- Bottleneck (knelpunt) resources
● probleem, bijv. alle bedden vol, planning moet aangepast worden
- Continue of niet-continue beschikbare resources
Typering van capaciteit
- Potentiële capaciteit
● beschikbaar
● niet beschikbaar
- Bruikbare capaciteit → afspraakschema
● gebruikt
● niet gebruikt
- Productieve capaciteit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauramaas1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.