Samenvatting van het boek 'Sociale tandheelkunde in de praktijk' (H1, H2) voor het vak Public Health, gevolgd op de RUG tijdens jaar 1, cyclus 1.1.1 (nieuwe curriculum). Ik kan het document ook versturen per mail. Stuur mij dan een privé-berichtje. Via de mail krijg je €0,75 korting!
Sociale tandheelkunde i/d praktijk
Hoofdstuk 1 – Mondzorg en de samenleving
1.1 – Zorg in een veranderende wereld
Positie van de burger als patiënt verandert: is steeds kritischer, wilt waar voor z’n geld, is beter geïnformeerd,
wordt door nieuwe wetgeving verder versterkt, wil meer verantwoording en transparantie van de professional.
Positie van de tandarts verandert ook: niet meer als enige verantwoordelijk voor de mondzorg; door
toenemende kennis hangt meer af van kennis en diensten van andere disciplines; eigen ‘professionele ruimte’
moet meer gedeeld worden; opkomst van steeds verdergaande specialisatie; probleemoplossende aanpak is
belangrijk; meer verantwoordelijkheid voor de organisatie + afstemming van zorg; andere mentale benadering;
bedreven zijn in professioneel gedrag.
Zorgverleners belanden in een krachtenveld van allerlei belangen: economisch (concurrentie, marktwerking)
en strategisch (naar eigen belang) handelen ß à professioneel handelen.
Nemen van verantwoordelijkheid
Iedere tandarts in NL wordt geacht te handelen in overeenstemming met de actuele stand van de wetenschap
en bereid/in staat te zijn zich voor zijn handelen te verantwoorden. Echter, verschillende barrières staan een
soepele overdracht van wetenschappelijke kennis naar de praktijk in de weg:
- Scheiding tussen clinici en wetenschappers:
o Wetenschappers richten onderzoek niet op klinisch-gerelateerde problemen +
implementeren onderzoeksresultaten vaak niet in de praktijk.
o Clinici neigen vast te houden aan wat ze gewend zijn. Door tijdgebrek wordt kennis
onderhouden op een niet-wetenschappelijke manier.
- Opleiding
o Tandheelkundestudenten hebben beperkte interesse voor academische onderwerpen.
o Klinische docenten stralen uit dat wetenschappelijke verantwoording van het handelen in ‘de
praktijk’ niet belangrijk is.
1.2 – Werken in een systeem
Zorgsysteem met een samenspel van ‘actoren’: vrager (patiënt), aanbieder (tandarts), financier (verzekeraar).
Overheid stelt kaders vast waarbinnen de drie partijen functioneren.
De drie partijen hebben elk twee gezichten à maakt het gezondheidszorgsysteem moeilijk te besturen.
Patiënt is zorgvrager én verzekerde.
Moral hazard: het ontbreken van een rem op het zorggebruik door de zorgvrager,
Oorzaak: er is voor het individu geen merkbare relatie tussen premiehoogte en hoogte van eigen ziektekosten.
Aanbieder is hulpverlener én ondernemer.
Relatie tussen aanbieders en verzekeraars worden beheerd door de Wet Marktordering Gezondheidszorg
(WMG), die de marktmacht van partijen beoogt te reguleren.
Verzekeraar is verzekeraar van ziektekosten van individuele verzekerden én degene die via premies de
gezondheidszorg bekostigd (dus die de aanbieders betaald voor geleverde diensten).
1
, 1.3 – Ontwikkeling van de relatie patiënt-zorgverlener
Centrale, klassieke arts-patiëntrelatie.
- Arts past alleen algemeen geldende medisch-wetenschappelijke kennis toe op de aangeboden
problemen.
- Arts beperkt zich tot zijn vakgebied.
- Arts gaat zakelijk met zijn patiënten om (geen persoonlijke interferentie).
- Arts laat belang van patiënt zwaarder wegen dan eigenbelang.
Een arts draagt bij aan:
- Stabiele, geïntegreerde arts-patiëntrelatie à wederkerigheid + asymmetrisch (gezag van arts).
- Kwalitatieve zorgverlening aan de samenleving.
De rol van de tandarts verandert steeds meer van louter deskundige in die van deskundig onderhandelaar.
Arts heeft er belang bij rekening te houden met de manier waarop de patiënt over zijn ziekte denkt en ermee
omgaat à want buiten de spreekkamer beslist de patiënt zelf over de zinvolheid van de ontvangen adviezen.
Zonder toestemming van een patiënt is een medische ingreep in beginsel een vorm van mishandeling à
vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt rust op grondrechten van de patiënt.
De arts behoeft zich niet op andere gronden te verantwoorden dan medisch-professionele en ethische
overwegingen à ethisch handelen is een kernwaarde bij het verlenen van zorg.
De arts kan geen bevelen opgelegd krijgen over medisch-professioneel handelen à staat niet in een
gezagsrelatie tot een bovengeschikte.
In de relatie tandarts-patiënt is de paternalistische1 verhouding overstegen door het recht op zelfbeschikking
(= onafhankelijkheid) van de patiënt.
Informed consent: patiënt kan alleen rechtsgeldig toestemming voor geneeskundige behandeling geven
wanneer hij op een voor hem begrijpelijke manier de relevante info voor zijn behandeling heeft ontvangen.
1.7 – Sociaaltandheelkundige vraagstukken
Een professionele beroepsgroep heeft de plicht tot zelfregulering, waarin de professionele standaard is
uitgewerkt en die het afleggen van verantwoording mogelijk maakt.
Verantwoord tandheelkundige handelen vereist prudentie (= bedachtzaamheid), compassie,
onderscheidingsvermogen, betrouwbaarheid en integriteit (= eerlijkheid, betrouwbaarheid).
Tandheelkundige zorg is onderdeel van de op de gehele persoon gerichte individuele gezondheidszorg. Is heel
individueel georganiseerd à weinig structurele banden met andere disciplines van de zorg.
Er geldt een relatief beperkte financiële solidariteit (= saamhorigheid) à geldverkeer speelt een belangrijke rol
à mondzorgwerkers leven in eigen wereld à behoefte aan specifieke info over o.a. public health en sociale
tandheelkunde.
1
Paternalisme: iemands vrijheid beperken, omdat je vindt dat dat in het belang is van die persoon.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mariecusters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
