Goede en zeer uitgebreide samenvatting van het boek "De diagnostische cyclus" van o.a de Bruyn. Voldoende om het tentamen te kunnen maken. Door het lezen van het boek en het leren van de samenvatting heb ik een 8,5 gehaald op mijn tentamen.
Samenvatting Diagnostische Cyclus
Hoofdstuk 1. Inleiding
1.1. Doelstelling van dit boek.
Klinische psychodiagnostiek → het verzamelen van informatie over de cliënt en diens omgeving
met het oog op het ontwerpen van de meest adequate aanpak van de problemen die door de cliënt
of zijn omgeving zijn gesignaleerd.
Diagnostiek → een zoek- en beslisproces dat in dialoog met de cliënt en zijn omgeving wordt
uitgevoerd.
Doelstelling van de handleiding van diagnostische besluitvorming:
1. Didactisch doel → bieden van een leidraad voor academisch gevormde docenten om
studenten te scholen in diagnostische besluitvorming
2. De praktiserend diagnosticus voorlichten over de wijze waarop aankomende collega’s
opgeleid worden
3. De praktiserend diagnosticus een hulpmiddel verschaffen dat ingezet kan worden om de
kwaliteit van de diagnostische besluitvorming in de eigen werkkring door te lichten en
eventueel aan te passen
1.2. De noodzaak van opleiding.
Definitie psychodiagnostiek de Zeeuw → “het onderscheiden van personen naar hun
individuele psychische kenmerken, zoals die zich manifesteren in hun typische gedrags- en
uitingsvormen, en wel met behulp van tests”.
Klinisch oordeel → het beslissen op basis van eigen ervaring en intuïtie.
‘Ongewapend oordeel’→ de diagnosticus spreekt oordelen uit zonder expliciet een beroep te
doen op methodologische principes of systematische procedures die kunnen voorkomen dat er
fouten en onterechte vertekeningen in het oordeel optreden.
Drie ontwikkelingen in het gedragsonderzoek die belangrijk zijn voor de diagnostiek en
waarom opleiding in de diagnostische besluitvorming nodig is:
Het onderzoek naar de kwaliteit van het ongewapende oordeel.
De ontwikkelingen in de besliskunde
Het ontwikkelen van prescriptieve kaders ten behoeve van de professionele diagnostiek
Ongewapende oordeel → leidt in tal van beslissingssituaties tot tekorten en vertekeningen. In
complexe beslissituaties (diagnostiek) gaat het om het exploreren van een probleem en om de
afweging van verschillende soorten informatie (levensgebeurtenissen, testresultaten,
gezinssamenstelling etc.) afkomstig uit verschillende bronnen (kind, ouders, leerkracht etc.).
Ontwikkelingen besliskunde → hierin zijn procedures ontwikkeld die de gebruiker in staat stelt
op rationeel verantwoorde wijze beslissingen te nemen in beslissingsprocessen.
Prescriptief kader of model → hierin wordt een visie opgesteld en geconcretiseerd waardoor
verantwoorde diagnostiek gesteld kan worden. Ze geven in de praktijk sturing aan het diagnostisch
proces. Ook worden kennis en vaardigheden op het gebied van diagnostische instrumenten en
beslissingsprocedures in dit model ingepast.
Prescriptief → voorschrijvend
1.3. Pretenties en beperkingen.
Hulpmiddelen waar de diagnosticus in de praktijk van afhankelijk is:
1. Inhoudelijke theorieën over het ontstaan en in stand blijven van probleemgedrag
2. Kennis over normale en afwijkende ontwikkelingspatronen
3. Instrumenten en technieken om gedragsverschijnselen in kaart te brengen
4. Statistische en psychometrische technieken om gegevens te verwerken
1
, Diagnostiek maakt deel uit van de gedragswetenschap; deze is nog volop in ontwikkeling.
De voorraad harde cumulatieve kennis is nog beperkt en verschijnselen worden vanuit zeer
uiteenlopende zienswijzen bestudeerd. De wetenschappelijke basis van de diagnostiek is daardoor
nog veranderlijk.
Gedisciplineerde vak beoefening → wanneer het handelen van de diagnosticus verloopt volgens
regels die door hem zelf geëxpliciteerd kunnen worden. Het handelen wordt dan transparant en kan
getoetst worden. Deze aanpak is empirisch-analytisch te noemen.
Diagnostische cyclus → een prescriptief model; een variant binnen prescriptieve modellen die
aansluiten bij een empirisch-analytische aanpak.
Wetenschappelijke diagnostiek → probleemoplossend omgaan met persoonlijkheids- en
gedragsproblemen op basis van wetenschappelijk-empirische kennis.
Wetenschappelijk-empirische kennis → het geheel van wetmatige verbanden,
verklaringsschema’s, theorieën, methoden en instrumenten dat in de gedragswetenschap wordt
gehanteerd.
Empirische benadering → veronderstellingen over de werkelijkheid worden aan de feiten getoetst
(resultaten van onderzoek) op een manier die in principe voor andere onderzoekers herhaalbaar is.
Debat over diagnostiek en gedragswetenschap (rond 1950)→ de Groot en Snijders
benadrukten in de diagnostiek de empirische toetsing van hypothesen die betrekking hadden op
observeerbare gedragsaspecten van de persoon.
Psychodiagnostische cyclus van de Groot → hierin past de diagnosticus de algehele
denkschema’s van inductie, deductie en toetsing toe. Deze denkschema’s werden als fasen in een
empirische cyclus opgevat, voorafgaand aan observatie en afgesloten met evaluatie.
Diagnostiek kan niet altijd voldoen aan alle eisen die aan wetenschappelijk handelen
worden gesteld: als toepassingsgebied van de gedragswetenschap enerzijds en als onderdeel van
de hulpverlening anderzijds vereisen ze een aantal denk- en doe-activiteiten die niet zelden tot het
gedragsrepertoire van een wetenschappelijk onderzoeker behoren.
Voorbeeld van het eerste = de toepassing van verklaringsschema’s van verschillend inhoudelijk
en formeel niveau op een individuele problematiek.
Voorbeeld van het tweede = de beslissing een bepaald instrument niet te gebruiken indien dit
het vertrouwen van de cliënt in de diagnosticus als hulpverlener ondermijnt.
Algemene wettelijke eis in de professionele diagnostiek → de transparantie van gevolgde
argumentatie en procedures
Van Strien, notie van verwetenschappelijking van de diagnostische praktijk; de
diagnosticus is wetenschappelijker naarmate hij:
- Explicieter werkt met theorieën en de verschillende theorieniveaus duidelijker met elkaar in
verband brengt
- Er zich bewust rekenschap van geeft in welke gevallen hij wel en in welke gevallen hij niet
voor een bepaalde theorie kiest
- Duidelijker de denkstappen vastlegt die geleid hebben tot het advies
- Onderzoek doet naar de waarde van theorieën voor de problemen waar ze betrekking op
hebben en naar het effect van ingrepen
- De resultaten van het eigen werk uitwisselt met collega’s
Deze handleiding van de diagnostische cyclus sluit aan bij de empirische cyclus van de Groot en
bij de inhoudelijke invulling wordt de verwetenschappelijking van Van Strien in de praktijk gebracht.
De wetenschappelijke kwaliteit van de diagnostiek laat zich afmeten naar de doorzichtigheid en
zorgvuldigheid van de empirische toetsing in elk van de te onderscheiden stappen. Daardoor
worden foutenbronnen in het diagnostisch oordelen en redeneren zo goed mogelijk onder controle
gehouden.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ineke1971. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
