1 Motiverende gespreksvoering. (2014, 28 mei). [Afbeelding]. HZD.
https://www.hzd.nu/nieuws/motiverende-gespreksvoering
Naam: XXXX
Studentnummer: XXXX
Datum:22 april 2022
Opleidingsinstituut: NCOI
Opleiding: HBO Toegepaste Psychologie
Module: Psychologische gespreksvoering
Docent: Jocé van Schaick
,Voorwoord
Voordat u gaat beginnen met de moduleopdracht, zal ik mijzelf kort aan u voorstellen. Mijn naam is
XXXX. Ik ben 38 jaar jong, woonachtig in het mooie XXXX. Sinds 2012 ben ik werkzaam bij de XXXX.
Ik ben in december 2018 begonnen aan de opleiding HBO bachelor Toegepaste Psychologie. Ik heb
voor het volgen van deze opleiding geen vrijstellingen.
Voor u ligt de moduleopdracht bedoeld ter afsluiting van de module psychologische gespreksvoering
verzorgt door de NCOI. Dit is mijn laatste module om het tweede leerjaar af te sluiten, zodat ik weer
met veel plezier mag beginnen aan alweer fase drie.
Als laatste wil ik graag nog een paar mensen bedanken, die het mogelijk hebben gemaakt om deze
moduleopdracht te realiseren. Om te beginnen wil ik mijn docent Jocé van Schaick bedanken voor
haar inspirerende lessen en de interactie die ze zocht met mij en mijn medestudenten. Daarnaast wil
ik mijn medestudenten enorm bedanken voor de vele oefenmomenten, de waardevolle feedback die
ze mij gegeven hebben, hun openheid tijdens de oefengesprekken en natuurlijk ook de plezierige
momenten tijdens de lesdagen. Tot slot wil ik mijn ‘fictieve’ cliënte bedanken voor haar bijdrage en het
mede mogelijk maken van de moduleopdracht.
Ik wens u veel leesplezier!
XXXX
XXXX, 22 April 2022
2
, Samenvatting
De moduleopdracht bestaat uit een drietal onderdelen. In onderdeel A is een verkennend gesprek
gevoerd met een fictieve cliënte. Vooraf is toestemming gevraagd om het gesprek op te nemen. Het
gesprek duurt ongeveer 15 minuten. Een woordelijk uitgewerkt gespreksverslag is toegevoegd in
bijlage 1 en onderdeel A bevat een korte samenvatting van het gesprek. Het gesprek gaat over een
dilemma waar de cliënte mee zit en aanklopt bij mij als hulpverlener in opleiding. Het dilemma is: Ik
ervaar lichamelijke en geestelijke spanning als ik naar het werk moet, als ik aan het werk ben en als ik
mijzelf bedenk dat ik moet gaan werken. XXXXis sinds februari van dit jaar (2022) begonnen als
XXXXdie op straat werkt in Tilburg centrum. Ze weet nooit exact wat haar te wachten staat en ze
wordt veel blootgesteld aan geweld en criminaliteit. De onzekerheid die het onverwachte met zich
meebrengt bezorgt haar stress, zowel lichamelijk in de vorm van buikpijn als ook psychische stress in
de vorm van kortaf reageren, slechter slapen en dromen over extreme omstandigheden. Haar doel is
uiteindelijk om bij de afdeling zeden te gaan werken en ze moet dit straatwerk naar eigen zeggen
doen om genoeg ervaring te krijgen voor haar vervolgfunctie bij de afdeling zeden. Tijdens het
gesprek worden er gesprekstechnieken gebruikt, gevoelsreflecties gegeven, vinden er
parafraseringen plaats en wordt er geluisterd, samengevat en doorgevraagd (LSD) door de
hulpverlener.
Onderdeel B bevat een informatief artikel over de therapeutische relatie. Hierin staat beschreven wat
er allemaal bekend is over de therapeutische relatie. Het is belangrijk dat je als therapeut een goede
therapeutische relatie opbouwt met een cliënt. Dit heeft als doel om een goede werkrelatie op te
bouwen tussen therapeut en cliënt om er zo voor te zorgen dat de cliënt gunstige veranderingen
teweegbrengt. De meest bepalende factor als het gaat om de effectiviteit van de therapie blijkt volgens
Wampold en Brown (2016, in Zimbardo, 2018)) de kwaliteit van de therapeutische relatie te zijn.
Empathie, vertrouwen en respect maken hier essentiëel onderdeel vanuit (Zimbardo, 2018).Naast de
therapie spelen er volgens Strupp en Hadley (2001, in Arditto en Rabellino, 2011) nog meerdere
significante factoren een belangrijke rol in de uitkomst van verschillende behandelingen. Bijvoorbeeld
de persoonlijke kenmerken van de therapeut, of de positieve gevoelens die bij een cliënt kunnen
ontstaan, welke kunnen leiden tot het creëren van een positief therapeutisch klimaat. De effectiefste
therapeuten zijn volgens Griner en Smith (2006) diegene die zich aan kunnen passen aan de cliënt.
Denk aan de ervaringen die een client heeft opgedaan tijdens zijn leven of de cultuur en moedertaal
van de cliënt zijn hier voorbeelden van. Volgens Bordin (1997) bevat de therapeutische relatie drie
essentiële elementen: (1) overeenstemming over de doelen van de therapie, (2) overeenstemming
over de specifieke taken of activiteiten van de therapie en (3) de kwaliteit van de persoonlijke band
met wederzijdse positieve gevoelens tussen therapeut en cliënt. Om de therapeutische relatie op te
bouwen zijn er volgens Carl Rogers (1951, in Van Alphen, 2019) drie componenten, namelijk:
congruentie (echtheid van de therapeut, in overeenstemming met het waarneembaar gedrag)
empathie (therapeut leeft met de cliënt mee, leeft zich in en laat dat merken) onvoorwaardelijke
positieve waardering (de therapeut accepteert de persoon achter de cliënt volledig, straalt warmte uit
in de onderlinge relatie en velt geen oordeel over de cliënt). Middels observatief luisteren kun je
volgens Van Alphen (2019) een goede adequate communicatie met een cliënt tot stand brengen.
Hierbij maak je zoveel mogelijk gebruik van al je zintuigen om achter de emotie en beleving van de
cliënt te komen, met als doel de werkelijke betekenis te achterhalen. Met observatief luisteren faciliteer
je diepgang in het gesprek zodat je bij de essentie van het probleem komt. In de beroepscode voor
psychologen (Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP),2015) staan de vier ethische
grondwaarden benoemd, namelijk: verantwoordelijkheid, integriteit, respect en deskundigheid. De
scheidslijn tussen motiveren en manipuleren is dun, kun je wel stellen. Met motiveren ben je, volgens
Van Alphen (2019), als therapeut bezig met het beïnvloeden van de cliënt zijn belangen. En bij
manipuleren staat het belang van de therapeut voorop. Bij het motiveren help je de client zijn of haar
eigen keuzes te maken en bij het manipuleren vind je als therapeut dat jouw advies het beste is voor
de cliënt.
Het derde en tevens laatste onderdeel, onderdeel C, is een reflectieverslag. Dit reflectieverslag is
geschreven naar aanleiding van de gevoerde gesprekken tijdens de fysieke lessen en het gesprek en
gespreksverslag uit onderdeel A. Het gaat niet over de inhoud van de gesprekken maar over mijn
eigen ervaringen. Mijn reflectie op het geven en het ontvangen van feedback, welke valkuilen ik
bemerkte en wat de feedback met mij heeft gedaan. Mijn aandachtspunten worden weergegeven en
het belangrijkste leerdoel is uitgewerkt middels een SMART-leerdoel, namelijk: Ik mag bij het stellen
van een vraag vaker en langer stiltes laten vallen. Ik stel een vraag per keer, zonder nadere
toelichting.
3
