Handhaving week 1:
RELEVANTIE verschil herstel-bestraffende sanctie:
- bij herstelsancties speelt verwijtbaarheid geen rol
- bestraffende sanctie: criminal charge EVRM: onschuldpresumptie, zwijgrecht, full
jurisdiction en legaliteitsvereiste, cautie.
- gevolgen voor cumulatie sancties
- gevolgen voor eisen aan bewijs
Herstelsanctie:
Bij herstelsancties: speelt verwijtbaarheid geen rol. Want ze zijn gericht op herstel,
onrechtmatige situatie terugbrengen naar rechtmatige situatie. Niet iemand te straffen, niet
leed toe te voegen.
- toetst rechter terughoudend zoals ie altijd toetst. Respecteert beoordeling ruimte BO.
Bestraffende sanctie:
- speelt verwijtbaarheid wel rol, of sanctie überhaupt opgelegd kan worden en hoe hoog die
straf moet zijn (hoe hoog bijv. bestuurlijke boete)
+ bestraffende sanctie criminal charge EVRM:
- toetst rechter vol. Want is typisch rechterlijke taak opleggen straffen.
- strengere eisen aan bewijs: feiten moeten worden aangetoond enz.
Verschil tussen bestraffende en herstelsancties
Arrest Engel = uitgangspunt met 3 criteria waar naar gekeken wordt of iets bestraffende
sanctie is:
1: classificatie nationaal recht hoe noemt nationale recht het: bijv. in awb gezegd dat de
bestuurlijke boete bestraffende sanctie is, dus dan uitgangspunt = bestraffende sanctie. LOD
= herstelsanctie zegt awb, dus dat als uitgangspunt. MAAR Is niet doorslaggevend door
volgende 2 punten:
2: aard van de overtreding, doel sanctie
3: zwaarte maatregel
Combinatie van punt 2/3 kan ook aanwijzing geven voor wat voor soort sanctie het is.
Belangrijke (ste) vraag dus:
Is sanctie opgelegd ter herstel of ter toevoeging van leed?
VROEGER:
Verleden : intrekken vergunning: tijdelijk ingetrokken: dan bestraffende sanctie: iemand
straffen/leed toevoegen dus: als je 2 weken exploitatievergunning intrekt = da t bestraffing
gene inkomsten dus gaat die volgende keer beter uitkijken. En permanente intrekking werd
gezien als herstelsanctie: permanent intrekken vergunning voorkom je verdere overtreding
dan kan die ook niet meer te laat dicht gaan ;s avonds.
NU VB arrest Coffeeshop: bestraffend of herstellend : tijdelijke intrekking vergunning:
herstelsanctie , zie je dus steeds vaker. Bijv. die coffeeshop in Amsterdam. Had
exploitatievergunning en gedoogvergunning om marihuana te verkopen. Maar had geen
gewone exploitatievergunning. Mocht geen reclame maken, en had wel reclame gemaakt.
brief burgemeester je maakt reclame en is in strijd. Dus vergunning 2 weken ingetrokken. is
dit nu bestraffende sanctie of niet? want daar hangt af welke type toetsing rechter en of
,ook cumulatie sancties kan.
Engel arrest classificatie nationaal recht: tijdelijke intrekking gezien wordt als
herstelsanctie . Ervoor dus uitgangspunt : tijdelijke intrekking dat is bestraffende sanctie n
permanente herstelsanctie. Maar hier Afdeling dus anders.
verder zegt Afdeling: Bescherming openbare orde is doel: herstellende functie en
vervolgens ook zo dat zwaarte niet zodanig is dat je kunt spelen van bestraffende sanctie
Redenering had net zo goed andere kant op kunnen vallen zou je kunnen zeggen.
Intrekking Nederlanderschap arrest: cumulatie sancties
- daar gaat het over iemand uit Rwanda, en die heeft 11 jaar geleden Nederlanderschap
gekregen. Maar was dus betrokken bij genocide. Zijn Nederlanderschap ingetrokken en
gefraudeerd heeft en onjuiste info heeft verstrekt. En daarnaast ook strafrechtelijke
vervolging.
Mogen die 2 sancties naast elkaar? Intrekking en vervolging.
Maar is intrekking herstelsanctie dan kan het, maar niet als het een bestraffende sanctie is.
Afdeling: ja is herstelsanctie; bedoeld om rechtmatige situatie te herstellen: als hij niet
gelogen had geen overtreding dus, dan had hij Nederlanderschap nooit gekregen.
Vraag 1 Engel: Intrekking nationaliteit is dus typische herstelsanctie: brengt situatie terug
naar hoe het rechtmatig is.
Markkoopman arrest: 2 verschillende sancties
Hier ook van belang of bestraffende sanctie betrof of niet: weer 2 verschillende sancties hier.
- markkoopman iemand in dienst in zijn marktkraam en was geen NE, geen
verblijfvergunning dus : o.g.v. WAF 1: boete opgelegd. Fixe boete: daarnaast ook dat 2:
marktvergunning werd ingetrokken.
Regel gericht op algemeen groep: meer bestraffende sanctie. (bijv. wetboek strafrecht gericht
tot algemeen groep tot jullie allemaal , niemand mag dit allemaal)
- Regel tot 1 specifiek groep: waarschijnlijk herstelsanctie: want gedachte: binnen 1 groep
gepoogd wordt om situatie te behouden.
Hier; specifieke groep marktkoopmannen (marktverordening) : daar kan dan soms sanctie
opgelegd worden en die heeft disciplinerend karakter wat duidt op herstelsanctie.
2- Wat is aard van sanctie: leed toevoegen ? rechtmatige situatie? WAT is doel
marktverordening? eerlijke concurrentie op markt in stand te houden. Maatregel gericht op
juiste situatie in stand te houden en duidt dus op herstel.
3: ook zwaarte vergunning permanent ingetrokken duidt niet op bestraffende sanctie.
Geen uitspraken : alleen zwaarte sprake van bestraffende sanctie, vrijwel geen uitspraken dus.
Conclusie: kon dus naast bestraffende sanctie! Maar rechter moet wel kijken of BO naar
evenredigheid heeft gekeken, beide sancties naast elkaar mogen niet onevenredig zijn.
CRVB :
iemand uitkering, bijstandsuitkering maar kluste ernaast en had daar inkomsten uit maar niet
gemeld.
- 3 sancties: 1: te veel betaalde teruggevorderd, 2: uitkering stop gezet/ verlaagd met
terugwerkende kracht en 3: ook nog voor toekomst zijn uitkering verlaagd.
,Wat zijn dit voor sancties?
- met terugwerkende kracht, intrekking = gewoon herstelsanctie: want dan had die geen recht
op die uitkering, in ieder geval op lagere uitkering. Dus lager bedrag vaststellen herstel je
alleen maar wat fout is gegaan. Anders was uitkering ook meteen lager geweest.
- Terugvordering geld dat te veel betaald is ook herstelsanctie: herstel je ook situatie als
onrechtmatige handeling niet had plaatsgevonden.
- Verlagen uitkering in toekomst: geen herstelsanctie: niet bedoeld om onrechtmatige situatie
terug te draaien = leedtoevoeging. = bestraffing.
VB drugs in pand
- Burgemeester bevoegd woning te sluiten als daar drugs worden verhandeld. Zodat mensen
niet meer naar huis komen en openbare orde verstoord wordt.
- is dit herstel of bestraffend?
- bestuursdwang gaat het hier om in awb geclassificeerd als herstelsanctie. Maar wel zo
dat uit aantal uitspraken blijkt: als sanctie verder strekt dan nodig is dan, wordt he wel
bestraffende sanctie. sanctie : gericht op herstellen onrechtmatige situatie. 3 maanden
sluiten heeft effect, maar wat als je sluiting als je 1 jaar of 2 jaar oplegt. Dat is niet nodig om
loop bij dat huis weg te halen, na 2 jaar is veel te disproportionele = verdergaande maatregel
dan nodig is om overlast te voorkomen dan wordt her daardoor bestraffende sanctie.
Gaat veel verder dan nodig is.
-Dan is er sprake van detournement de pouvoir: als je bestuur sanctie gebruikt als bestraffende
sanctie dan gebruik je sanctie voor ander doel dan waarvoor die in leven is geroepen.
Afdeling: Vrouw woning gesloten
- vrouw had in huis drugs liggen, maar verkocht drugs niet vanuit haar huis.
- niemand kwam bij haar langs die overlast veroorzaakte
- dus Afdeling; als iemand niet thuis maar rijdt stad in ofzo, dan veroorzaakt het feit dat ze die
drugs in huis heeft geen overlast. Woning sluiting kan dan niet gericht zijn op herstel , alleen
maar op bestraffing want valt niet te herstellen zijn geen problemen.
Verwijtbaarheid speelt geen rol
- best dat jij bepaalde woning hebt maar fout vriendin hebt die drugs verkoopt zodat er
openbare orde problemen zijn, dan maakt het niet uit = herstelsanctie dus gaat niet om vraag
of jou iets te verwijten valt; allelen om vraag of je openbare orde probleem op kunt spelen.
- Bij bestraffende sancties: dan rechtsbescherming beter want dan alles van lid 2 EVRM
ook rol spelen. (criminal charge)
MAAR ook niet logisch: want herstelsancties kunnen vaak ingrijpender zijn (bijv.
permanente intrekking ) en daar dus minder rechtsbescherming en minder heftige toetsing
rechter.
Marktkoopman : strafvervolging en intrekking
- had iemand geduwd, sanctie: tijdelijke intrekking vergunning om op markt te staan
- er is ook strafrechtelijk onderzoek gestart door OM maar die hebben geseponeerd: dus geen
vervolging ingesteld want onvoldoende bewijs was, dus in bestuurlijke procedure ook geen
sanctie opgelegd want onvoldoende bewijs zei advocaat.
- Afdeling: ging er niet op in: in SR geldt andere bewijsmaatstaf dan bestuursrechter.
Daar moet iets wettig en overtuigend bewezen zijn. Bij herstelsancties: alleen maar iets
aannemelijk te maken, dus kan wel dan dat je bestuursrechtelijke sanctie opgelegd krijgen
, terwijl het strafrechtelijk niet mogelijk zou zijn omdat daar zwaarder eisen gesteld worden
aan het bewijs.
Student studiefinanciering uitwonenden
- was niet zo, kamer duidelijk geen kamer waar student woont. En wel regelmatig op adres
ouders, dus je woont daar niet.
- 3 sancties; studiefinanciering verlaagd, teveel betaalde teruggevraagd en boete opgelegd
- terugvorderen en verlagen : kan weer want herstel sanctie CRVB = aannemelijk gemaakt
door verhaal toezichthouders. = prima niks aan had = herstelsanctie.
- maar boete: niet opleggen: want wel aannemelijk gemaakt dat die daar niet woonde, maar je
hebt het niet aangetoond, daarvoor is bewijs te mager, boete niet opleggen dus want is
bestraffende sanctie
Cumulatie van sancties
- ne bis in idem: t.a.v. zelfde handeling niet meerdere sancties voor 1 geval. Meeste gevallen
kan dit dus wel.
Verschillende mogelijkheden: 2 situaties:
1: een verbodsbepaling overtreden hebt en overtreding met meerdere sancties wordt bedreigd:
bijv. wet economische delicten: kunnen en bestraft worden bestuurlijke boete maar ook
strafrechtelijk gesanctioneerd worden. Kan niet allebei dan, dan moet je kiezen!
2: een gedraging waarmee je meerdere verbodsbepalingen worden overtreden
Beginsel una via alleen betrekking op bestuurlijke boete: dan mag je wegens overtreding
zelfde bepaling niet strafrechtelijk gesanctioneerd worden: je moet kiezen of bestuurlijke weg
of strafrechtelijke weg = 5:44 awb.
- ne bis in idem: alleen bij bestraffende sancties: mag niet 2 bestraffende dus.
Vervolg overtreding I
1- Punitief /punitief : Nee , tenzij A en B tegen Noorwegen die moeten samen met elkaar
op elkaar zijn afgestemd en gedachte i daarachter: soms effectiever om deels
bestuursrechtelijk en deels strafrechtelijk op te treden.
2- Herstelsanctie/Punitief : Ja geen enkel probleem in jurisprudentie
3- 2 herstelsancties uit awb opleggen : nee artikel 5:6 awb verbiedt dat! Niet tegelijk LOD
en LOB opleggen, wel na elkaar. Als LOD is opgelegd en heeft geen zin, dan mag je erna wel
LOB opleggen.
4- Herstel / herstel als het gaat om herstelsancties die niet in Awb zijn geregeld: JA, dit mag
wel. Bijv. tijdelijke sluiting café en vergunning ingetrokken werd. Fysieke sluiting =
dichtgetimmerd en vergunning ingetrokken. Dit mocht tegelijk zegt Afdeling, want allebei
heel ander doel: openbare orde beschermen is sluiting en intrekken vergunning is handhaven
van goed woon/leef klimaat in buurt horeca.
Evenredigheidsbeginsel is bij alle cumulaties van toepassing!
Dus wel op letten ook al is op zich cumuleren toegestaan, dat het totaal niet onevenredig gaat
worden.
Een gedraging , meerdere verbodsbepalingen overtreden
- mag je dan meerdere sancties opleggen? Ja. In vrijwel alle gevallen is dit mogelijk.
maar 1 uitzondering: is bij eendaadse samenloop. (maar doet zich bijna nooit samen)
