Inhoudsopgave
HC Colorectaal carcinoom (CRC) ......................................................................................................... 2
HC Coloncarcinoom CRC kliniek .......................................................................................................... 8
HC Colorectaal carcinoom na de diagnose ........................................................................................ 11
WG7 Colorectaal carcinoom (CRC) .................................................................................................... 15
IC4 Lever, galwegen en pancreascarcinoom ..................................................................................... 21
WG8 Maag en oesophaguscarcinoom .............................................................................................. 32
PR4 Maagdarmkanaal ....................................................................................................................... 40
1
,HC Colorectaal carcinoom (CRC)
• CRC = dikke darmkanker + endeldarmkanker
• Screeningsprogramma in NL
• CRC 2e maligne doodsoorzaak NL
• 14.000 nieuwe gevallen in 2018.
• Toen het bevolkingsonderzoek begon kwam er een piekje in de incidentie, omdat er veel
vroege stadia werden gevonden toen.
• 5-jaars overleving is 66-67%
Erg toegenomen in de afgelopen jaren door vooruitgang in behandelingen
• Levenslang risico op sporadisch CRC is 5-6%
Hoe ontstaat coloncarcinomen? Poliepen
• Normale darm heeft licht oranje kleur met rode
vaatjes en mooie plooien.
• 30-50% vd populatie ontwikkelt een adenomateuze
poliep, maar niet al die mensen krijgen een CRC.
• 10% van de poliepen toont progressie tot CRC.
Duurt wel lang, 10-15 jaar.
Hoe ontstaat een poliep?
• Poliep = opgestapelde berg cellen
• Voordat je naar een poliep gaat, heb je wel wat
mutaties nodig.
Voorkomen poliepen
• Adenomateuze poliepen
• Poliepen voornamelijk in colon descendens, colon sigmoideum en het rectum. Links dus. 70%
• Piekje in voorkomen van poliepen rond de 70 jaar
Aantal CRC neemt toe met de leeftijd, ook tot na die piek
• Poliepverwijdering leidt tot reductie CRC.
- Poliepectomie. Wasknijpertjes om de steel. Daarna steel
doorsnijden. Poliep is er dan af.
- Poliepectomie vlakke poliep is wat moeilijker.
Injecteren met water, zodat de poliep omhoog komt van de
darmwand. Je maakt een steel. Mucosa herstelt heel snel.
- Soms krijg je bloeding, kijken ze niet
zo van op, maken ze weer dicht.
- Als iemand na de operatie weer gaat
bloeden, is het wel vervelender.
Nieuwe colonscopie nodig.
Poliepen
2
, FAP
Vlakke poliep
Pathologie
Poliep = slijmvlies-uitsteeksel.
• Vlakke poliepen zonder steel = non-pedunculated
• Gesteelde poliepen met steel = pedunculated
Nadat MDL arts een excisie heeft gedaan van de poliep, gaat het naar de patholoog.
Soorten poliepen
1. Niet-(pre)-maligne
• Altijd goedaardig
• Wordt nooit maligne
• Hoef je niet te behandelen
2. Pre maligne
• Kunnen altijd maligne worden als je ze maar lang genoeg laat zitten
• Moeten dus worden verwijderd
3. Maligne Gesteelde poliep
• Kunnen metastasering
Niet-pre-maligne
• Ontstekingspoliepen --> bestaat uit granulatieweefsel, ontstaat omdat er ontsteking is
• Pseudopoliepen --> bij colitis ulcerosa
• Hyperplastische poliepen --> overmatige slijmproductie door de cellen
• Hamartomateuze poliepen
• Juveniele poliepen: veel stroma, cysteus gedilateerde crypten
• Peutz-Jeghers poliepen: toename gladde spiervezels in het stroma
• Allemaal normale componenten, maar toegenomen
• Mesenchymale poliepen (lipoom, leiomyomen)
Normale dikke darm mucosa
• Cilindrisch epitheel en Goblet cellen
Vormen de crypten
Cellen zitten netjes op een rij, kernen zitten basaal.
• Lamina propria. Steunweefsel met bloedvaatjes.
• Samen vormt dit het slijmvlies
• Slijmvlies ligt op m. mucosa. Spierlaagje.
• Dieper heb je dan de submucosa
Hyperplastische poliep
• Cellen liggen nog netjes op een rij
• Maar enorm veel Goblet cellen! Ze
liggen zelf zo op elkaar dat ze
uitstulpinkjes vormen in de crypt.
3
, Hamartomateuze poliepen
• Juveniele poliep
• Crypte zijn iets gedilateerd, stroma is toegenomen
• Toename van ontstekingscellen
• Slijmvlies is beetje van het oppervlak af
• Bij de Peutz-Jeghers poliep zie je roze band in het midden, dat is de toename aan
spierweefsel. Crypte zijn langgerekt.
• Componenten zijn normaal, alleen teveel
Pre-maligne poliepen
• Pre-maligne poliep = adenoom
• Verschil tussen adenoom en goedaardige poliep kan je op microscopisch niveau zien
• Atypie van de cellen en dysplasie van het epitheel
Atypie is op cel- en kernniveau. De cel lijkt niet meer op wat hij was (ongedifferentieerd),
grote hyperchromatische of blazige kernen
Dysplasie is op weefselniveau. Architectuur. De cellen verliezen hun oriëntatie en celadhesie.
• De-differentiatie van het epitheel door mutaties in het cellulaire DNA
Hoe komt dat?
• Multipele genetische hits waardoor: cellen die sneller delen, niet uitrijpen, geen apoptose en
geen DNA herstel.
• Heet het adenoma-carcinoma sequentie
• Beginnend met normaal colon, APC mutaties treden op.
Hyperproliferatie epitheel ontstaat. Mutaties in bv mismatch repair treden of nog andere
epitheelafwijkingen.
Proliferatie van het epitheel, je krijgt atypie en dysplasie --> adenoom
RAS mutaties, DCC mutatie of p53 deletie --> adenoom wordt carcinoom
Pathways
Pathway B kan ook familiair zijn, Lynch syndroom.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannahcw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.