1. Bespreek de belangrijkste patronen in de evolutie van inkomensongelijkheid
in de afgelopen eeuw, evenals internationale verschillen in deze patronen.
Maak hierbij een onderscheid tussen maatstaven van persoonlijke
inkomensverdeling (Gini, nationale inkomensaandelen) en functionele
inkomensverdeling (arbeidsinkomensaandeel).
1900-1930: Neoklassieke economie, liberalistische tendensen en laissez-faire
1929-1939: Grote Depressie na de Crash of Wall Street
1945-1970: Keynesiaanse welvaartsstaat, financiële stabiliteit weinig
inkomensongelijkheid
1970-1980: Stagflatiecrisis, einde Bretton Woods en ontstaan IMF en Wereldbank
1980-2022: Neoliberalisme sterk toenemende inkomensongelijkheid
Inkomensongelijkheid stijgt sneller in Angelsaksische LME dan in Continentaal-
Europese GME
Persoonlijke inkomensverdeling
Gini-Coëfficiënt: abstracte maatstaf van inkomensongelijkheid volgens cijfer
tussen 0 en 1
1945-1970: dalende coëfficiënt (Keynesiaanse welvaartsstaat)
1970-2022: stijgende coëfficiënt (Neoliberalisme)
Inkomensongelijkheid vanaf 1985 Angelsaksische landen > continentaal Europa
& Japan
Inkomensongelijkheid groeide vanaf 1985 sneller in Angelsaksische landen en
Scandinavië
Coëfficiënt bleef gelijk in Frankrijk, België en Hongarije en daalde in Turkije en
Griekenland
Maar: abstract en moeilijk te interpreteren, enquêtes onderschatten inkomens
rijken (fraude)
Share of top 1% national income: nieuwe maatstaf van Thomas Piketty, aandeel
1% rijksten
Angelsaksische landen: U-vorm (1900-1930 zeer hoog, 1930-1960 daling, 1980-
2020 stijging)
C-Europa & Japan: L-vorm (1900-1930 zeer hoog, 1930-1950 daling, 1980-2022
lage stijging)
Inkomensongelijkheid is groot, maar stijgt afgelopen decennia vooral in
Angelsaksische landen
Functionele inkomensverdeling
1
,Maatstaf deelt nationaal inkomen op in arbeidsinkomensaandeel en
kapitaalinkomensaandeel
Rijkere klassen halen hun inkomen voornamelijk uit kapitaal, lagere klassen
vooral uit arbeid
Sinds 1970-1980: arbeidsinkomensaandeel gedaald, kapitaalinkomensaandeel
gestegen
Vooral in continentaal Europa (loonverschillen sneller stegen in LMEs en
liberalisering vanaf 1980 verzwakte de onderhandelingspositie van arbeiders)
2. Bespreek de neoklassieke interpretatie van toenemende
inkomensongelijkheid in de geavanceerde markteconomieën sinds de jaren
1980. Wat zijn de belangrijkste tekortkomingen van de neoklassieke
interpretatie?
Ongelijkheid is onvermijdelijk, maar wenselijk
Groeiende inkomensongelijkheid is geen slechte zaak zolang iedereen erop
vooruitgaat
Ongelijke inkomensverdeling is zelfs wenselijk zolang ook de inkomens van de
lagere klassen er op vooruitgaan, maar vooral privaat ondernemerschap moet
gestimuleerd worden
Skill-biased technological change
Toenemende inkomensongelijkheid door prijsmechanisme in de arbeidsmarkt
Liberalisering delokalisering arbeidsintensieve delen productieproces naar
lageloonlanden
Technologische vooruitgang en automatisering droeg bij aan dit proces
Toenemende inkomensongelijkheid volgt uit natuurlijke markt-gerelateerde
processen die onvermijdelijk maar wel wenselijk zijn
Economische globalisering
Ook globalisering beïnvloedde de vraag van laaggeschoolde en hooggeschoolde
arbeiders
Globalisering creëerde jobs, maar vooral voor hooggeschoolden
Bedrijven uit arbeidsintensieve sectoren (bv. textiel) werden gedwongen
productieproces naar lageloonlanden te verplaatsen, waardoor vraag
laaggeschoolde arbeid in het Westen daalde
2
, Zowel technologische innovatie als globalisering zijn wenselijk volgens
neoklassieke economen
Gebreken
Globalisering is geen natuurlijk proces, maar komt voort uit beleid van
liberalisering
Geen verklaring verschil inkomensongelijkheid tussen Angelsaksische en
continentaal Europa
Internationale verschillen in beleid, instellingen en sociale structuren worden
genegeerd
3. De toename van de inkomensongelijkheid in de geavanceerde
kapitalistische wereld kan worden gezien als een structurele oorzaak van de
wereldwijde financiële crisis van 2008. Leg uit waarom.
Financiële instabiliteit en huizenmarktcrisis
Link tussen ongelijkheid en financiële instabiliteit (IMF-studie 2012)
Link tussen ongelijkheid en huizenmarktcrisis in de VS (Raghuram Rajan, Fault
Lines 2008)
Deregularisering
Toenemende ongelijkheid politici liberaliseren financieel systeem,
deregulariseringsbeleid
Banken konden meer risico’s en kenden sneller leningen toe aan bottom 90%
Legitimiteitsmotivatie: inkomensongelijkheid heeft minder politieke gevolgen als
bottom 90% consumptie op pijl kan houden, bij gelijke consumptie wordt
inkomensongelijkheid aanvaard
Economische motivatie: een gelijk toenemende inkomensongelijkheid leidt tot
een afname van de economische groei (BBP)
Verschillende interpretaties
Stijgende inkomensongelijkheid vertraagd economische groei, lage- en
middenklasse gaan schulden aan om consumptie op pijl te houden, hogere
schulden creëren financiële instabiliteit
V: ongelijkheid slechte onderwijsmogelijkheden voor gezinnen met een laag
inkomen daling human capital development productiviteitsgroei wordt
verhinderd
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VitaleLori. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
