H1 Globalisering
§1 Globalisering in centrum en (semi)periferie
Het wereldsysteem; driedeling en de onderlinge relaties tussen deze groepen. De effecten van
globalisering pakken heel anders uit in de drie verschillende groepen.
- Centrum is het kerngebied van de wereld;
landen met hoge welvaart, die mondiaal veel
economische en politieke invloed hebben.
- Periferie vormt het randgebied; lage welvaart,
grotendeels afhankelijk van beslissingen en
ontwikkelingen in het centrum
- Semiperiferie neemt economische en politieke
tussen positie in.
Effecten van globalisering
Economisch
Mno’s kunnen dankzij uitschuiving hun wisten vergroten. Bedrijving en consumenten in
centrumlanden profiteren het meest van de daling van als prijzen, door de verhuizing van de
productie naar lagelonenlanden. Globalisering heeft dus een positief effect op centrumlanden.
In de (semi)periferie hebben landen ook profijt van globalisering. Global
shift zorgt voor
investeringen en banen. De toenemende vraag in het centrum is ook een van de spread-effecten.
Toch zijn er ook backwash-effecten, er worden grondstoffen, kapitaal en mensen onttrokken.
- Er is veel fragmentarische modernisering; ongelijke verdeling van technologische
vooruitgang. Dit zorgt voor een grote tegenstelling tussen traditioneel en modern binnen een
land. Dit stimuleert de regionale ongelijkheid.
- Binnen een land of gebied profiteert ook niet iedereen in dezelfde mate van de positieve
effecten globalisering; sociale ongelijkheid.
Cultureel
Mensen komen steeds meer in contact met andere culturen door globalisering. Er is diffusie;
ruimtelijke verspreiding van een verschijnsel van een brongebied naar nieuwe gebieden. De westerse
voornamelijk Amerikaanse cultuur verspreid zich wereldwijd.
Demografisch
Globalisering leidt tot het stijgen welvaartstijging, dit resulteert in het dalen van geboorte- en
sterftecijfers. Tijd-ruimtecompressie maakte migreren makkelijker, centrum en semiperiferie landen
hebben daardoor te maken met veel immigratie.
Ecologisch
Doordat er meer geproduceerd en getransporteerd wordt neemt wereldwijd de vervuiling en CO2-
uitstoot toe. In de (semi)periferie wordt soepele milieuwetgeving gehanteerd en worden regels vaak
slecht gehandhaafd.
, De Wereld Van 6v
Reacties
Blokvorming; groepen landen gaan economische en/of politieke samenwerkingsverbanden aan.
Anders-globalisten; tegenstanders van de huidige manier van globalisering. Anders-globalisten
willen eerlijke wereldhandel (fair trade) en eerlijke spelregels hiervoor (fair play). Ook stellen ze de
milieuvervuiling aan de kaak die met globalisering samenhangt.
Regionalisme; het streven van mensen in gebied naar een vorm van politiek zelfbestuur.
§2 Groot-Brittannië
Van 17de tot 20ste eeuw was Groot-Brittannië een hegemoniale staat. De welvaart en politieke macht
hield aan na de onafhankelijkheid van de koloniën.
- London als belangrijk financieel centrum (mondiaal economisch beslissingscentrum).
- De Engelse taal is prominent aanwezig bij internationale contacten en in de cultuurindustrie.
- GB heeft een belangrijke rol gespeeld bij internationale vredes verbintenissen.
Groot-Brittannië behoort tot een van de grootste economieën ter wereld.
- Human Development Index is hoog
- Er zijn ruimtelijke verschillen ontstaan door de transformatie naar een diensteconomie. Dit
resulteerde ook in grotere sociale ongelijkheid. Migratie ondersteund dit, onder hen is de
werkeloosheid groter en de lonen liggen lager.
Groot-Brittannië heeft een demografische transitie doorgemaakt en heeft nu lage geboorte- en
sterftecijfers.
- De verstedelijkingsgraad neemt toe naarmate de welvaart stijgt. Het verstedelijkingstempo
ligt in landen met een hogere welvaart juist lager.
§3 India
De Indiase regering zette, vanaf 1947 na de onafhankelijkheid om de eigen economie te beschermen
tegen globalisering, in op import vervangende industrialisatie.
- Alles moest in eigen fabrieken geproduceerd worden. Buitenlandse producten kregen te
maken met invoerrechten.
- Vanaf 1970 werd de basis gelegd voor de IT-industrie, de overheid begon met het stimuleren
van onderzoek naar de toepassingen van hightech.
- Vanaf 1990, zag de overheid in dat globalisering ook positieve effecten kan hebben. De
economie werd weer geopend voor buitenlandse investeerders.
- De omvangrijke arbeidsmarkt, de grote afzetmarkt, de lage lonen en de goed
opgeleide, Engelssprekende bevolking zijn zeer aantrekkelijk voor bedrijven.
- Er werden ook speciale vrijhandelszones ingericht, waar gunstige tarieven voor
import en export golden.
- De dienstensector is enorm gegroeid, steeds meer westerse bedrijven besteden hun
dienstverlening uit (callcenters e.g.)
- India behoort nu tot de belangrijkste opkomende economieën ter wereld + BRICS-landen.
Jongere mensen trekken naar de stad en stichten daar een gezin, ipv in grote familieverbanden op
het platteland te leven.
- De geboorte- en sterftecijfers dalen flink dankzij de toename van de welvaart. Dit is versterkt
door globalisering.
- De verstedelijkingsgraad is toegenomen, ook al is die met zo’n 35% nog steeds laag. Het
verstedelijkingstempo ligt met 2% per jaar wel vrij hoog.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EvavB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.