EBP Blok 4 activiteiten
(http://www.wynneconsult.com/root/HomePageKB012.htm#C )
Lesweek 1
Begrip Betekenis
Wetenschappelijk Zorgvuldige, verifieerbare en systematische studie van een
onderzoek bepaalde kwestie volgens conventies zoals deze binnen de
wetenschap gelden. Doel kan zijn om bepaalde feiten of principes
te ontdekken of te grondvesten. Doel kan ook zijn het toepassen
van kennis voor praktische doeleinden
Klinisch onderzoek Gestructureerd proces van deelonderzoeken naar feiten,
theorieën en het toetsen van verbindingen hiertussen
Practice based Gebaseerd op ervaringen
Evidence based Gebaseerd op gegevens wetenschappelijk bewijs (uit kwantitatief
of kwalitatief wetenschappelijk onderzoek)
Diagnose Het vaststellen welk onderliggend patroon, stoornis of ziekte ten
grondslag ligt aan de vertoonde symptomen. Het toeschrijven van
klachten aan een ziektebeeld
Prognose Voorspelling omtrent het verdere verloop.
Therapie behandeling (het geven van zorg en aandacht aan een ander)
Therapeutische vraag (PICO) Vergelijken van de enen behandelingsmethode t.o.v. de andere
behandelingsmethode
Diagnostische vraag (PO) Wat is de validiteit en betrouwbaarheid van een meetinstrument
(Eigenschap van een bepaalde groep meten)
Prognostische vragen (PO) Wat is de kans op het krijgen van een pathologie
EBP Masterstudie Evidence Based Practice heeft tot doel ervaren
medici, paramedici, verpleegkundigen, verloskundigen en
bachelors geneeskunde academisch te vormen en te scholen als
vooraanstaande en breed georiënteerde professionals die
wetenschappelijk denken, oordelen en communiceren.
* klinische expertise van de behandelaar
* wetenschappelijk bewijs
* wensen en ervaringen van patiënten
5 stappen EBP Is een methode voor het ondersteunen van de kezen welke
Onderzoeksvraag handeling bij welke patient op welke moment de optimale is door
Zoeken ze te onderbouwen met bewijsmateriaal (evidence) uit goed
Vergelijken / wetenschappelijk onderzoek.
beoordelen Je hebt een stappenplan in de EBP:
1. Zet de informatiebehoefte over bijvoorbeeld diagnose,
Toepassen
prognose, therapie van patiënten om in een
Evalueren
(beantwoordbare) vraag. (PICO-vraag) -
operationaliseren
2. Probeer de vraag zo efficiënt mogelijk te beantwoorden
door hulpbronnen (databases, tekstboeken, artikelen) zo
doeltreffend mogelijk te gebruiken.(efficiënt zoeken)
3. Beoordeel en vergelijk het gevonden informatie in het
klinische handelen.
4. Pas de gevonden informatie toe in het klinische handelen.
5. Evalueer het klinische handelen.
Operationaliseren Abstracte concepten ui een theorie concreet formuleren en als
meetbare grootheid definiëren. Combineer de zoektermen met
logische (Booleaanse) en positionele operatoren.
Informatiebehoefte over diagnose, prognose en therapie van
eigen patiënten omzetten in beantwoordbare vragen. (fithheid
kracht, balans)
Citeren aanhalen van iemands woorden (letterlijk overnemen)
Parafraseren in andere eigen woorden navertellen (omschrijven)
Omschrijven. Met parafraseren wordt bedoeld het kort in eigen
woorden omschrijven van het belangrijkste hetgeen de cliënt
, heeft verteld.
Bibliografische gegevens Op de titelpagina en de copyrightpagina vóór in een boek vind je
de bibliografische gegevens van het boek. Dat zijn de gegevens
over de auteur(s) of redacteur(s), uitgever, ISBN, datum/jaar
pagina’s en plaats van uitgave van het boek
Informatiebron Waar informatie te halen is
Plagiaat (copyright- het overnemen van andermans werk (zoals tekst, literatuur,
schending) wetenschap etc.) en laten doorgaan/publiceren als eigen werk.
Dus doen alsof het van jouw is zonder daarbij gebruik te maken
van bronvermelding
Websites Een bij elkaar horende verzameling internetpagina`s (world wide
web) die een totaal aan informatie (content)over een bepaalde
organisatie of een bepaald onderwerp bieden
Databases (gegevensbank) een plaats waar informatie over bepaalde onderwerpen in digitale
vorm verzameld, opgeslagen en geconsulteerd kan worden.
Pubmed medische
Pedro fysiotherapeutische
Chrochrane reviews
Cinahl paramedische / verpleegkundige
Probleemstelling formulering van een probleem met de bedoeling het te gaan
oplossen
De probleemstelling van een praktijkonderzoek bestaat uit een
doelstelling en vraagstelling. Doelstelling : motiveert om sturing te
geven aan het onderzoek. (heeft nooit een vraagteken het is
een constatering)
Vraagstelling Een in natuurlijke taal gestelde vraag, die het onderwerp van een
literatuuronderzoek vormt.
Doelstelling Een doelstelling is een van te voren vastgelegd doel of streven dat
men probeert te behalen. Doelstellingen worden vaak met behulp
van het SMART-principe vastgelegd.
Onderzoeksvraag In een onderzoeksvraag maak je voor jezelf duidelijk wat je wilt
gaan onderzoeken en welke componenten je wilt gaan vergelijken.
PICO-vraag *P patient patiënten met aandoening
*I intervention therapie
*C comparison vergeleken therapie
*O outcome functiestoornis
Zoekstrategie Manier van zoeken: van breed (sensitief zoeken) naar specifiek
zoeken.
Trefwoorden Hoofdwoord dat het onderwerp van een document kenmerkt.
woord dat uit de titel of uit de tekst van een document is
genomen en de inhoud hiervan karakteriseert en het terugzoeken
mogelijk maakt
Synoniem Een synoniem is een woord dat wat betreft betekenisinhoud
ongeveer gelijk is aan een of meer andere naar vorm
verschillende woorden
Mesh-term Zoektermen die je gebruikt tijdens het zoeken van
wetenschappelijke artikelen.
(je gebruikt ook vaak synoniemen)
Betrouwbaarheid heeft te maken met de stabiliteit van het onderzoeksresultaat.
Wanneer het onderzoek zou worden herhaald, komen dan dezelfde
resultaten naar voren? Bij het bovengenoemde voorbeeld kunnen
de resultaten betrouwbaar zijn, omdat het percentage dieven dat
liegt altijd ongeveer even groot is.
Validiteit Zegt iets over de inhoud: wordt er gemeten wat de bedoeling is.
Wanneer je mensen op straat vraagt of ze wel eens stelen, is de
kans groot dat de dieven onder hen dit zullen ontkennen. Op basis
van een dergelijk onderzoek schat u het aantal dieven te laag in.
(meet ik wat ik wil meten)
Reproduceerbaarheid Reproduceerbaarheid is het steeds opnieuw kunnen bereiken van
, een vergelijkbaar resultaat wanneer een beschreven procedure
wordt uitgevoerd. = (betrouwbaarheid)
Fundamenteel onderzoek Fundamentele wetenschap is het deel van de wetenschap dat zich richt
grondbeginselen en basismechanismen. Het gaat daarbij om kennis om
van de kennis, zonder dat een concrete toepassing in zicht hoeft te zijn
Daarom wordt het ook wel "zuivere" wetenschap genoemd.
Toegepaste onderzoek onderzoek vindt meestal plaats bij bedrijven, hierbij is het doel
commercieel. Er wordt onderzoek gedaan naar dingen waar de
markt voor is.
Controlegroep Controlegroep-> wil je weten of een behandeling effectief is dan is
het nodig dat de patient wordt vergeleken met een identieke
patient die gene behandeling krijgt. (blz 27 OIW)
Query is een woord of combinatie van woorden die als zoekopdracht wordt ing
in
het zoekveld van een zoekmachine. zoekzin, een combinatie van zoekterm
die aan elkaar zijn gekoppeld met (AND,OR,NOT)
Trunceren Trunceren is het weglaten van een gedeelte van een woord, na de
woordstam, dat vervolgens vervangen wordt door een
truncatieteken (*). Het teken dat het gedeelte van een woord
vervangt, wordt ook wel een wildcard genoemd. De getrunceerde
zoekterm moet ten minste 3 tekens bevatten. Links, midden en
rechts trunceren zijn mogelijk door gebruik te maken van
trunceren kan men ondervangen dat er bij een zoekopdracht
alleen op enkelvoud of meervoud van een term gezocht wordt. De
wildcard kan een karakters zijn als *, #, % en ?. In de meeste
gevallen wordt er gebruik gemaakt van een asterisk (*) om nul of
meer karakters binnen een zoekterm te vervangen. Een
dollarteken ($) wordt vaak gebruikt om nul of één karakter te
vervangen. Bijvoorbeeld: wanneer bibliothe* wordt ingevoerd, zal
er onder andere gezocht worden op: bibliotheek, bibliothecaris,
bibliotheken en bibliotheekvoorziening. Sommige zoekmachines
kunnen alleen rechts trunceren, terwijl andere ook in het midden
of links kunnen trunceren. Raadpleeg daarom altijd de
zoekhandleiding van een zoekmachine.
Maskeren In plaats van een truncatie kan men ook een vraagteken, een
joker, inzetten om een zoeksleutel te maskeren. Dat houdt in dat
door een ? een bepaalde spelling opengehouden wordt, waardoor
bepaalde letter(s) in een woord openblijft.
Bijvoorbeeld: organi?ation en stru?tuur.
Randvoorwaarden voorwaarden waar aan een goed gestructureerd onderzoek aan
moet voldoen bijvoorbeeld:
- Doelgroep
- Steekproef
- Betrouwbaarheid
- Nauwkeurigheid
- vragenlijst
Primaire bron Primaire bronnen zijn gemaakt door mensen die direct bij een kwestie
betrokken zijn geweest (bijvoorbeeld ooggetuigen)
Secundaire bron secundaire bronnen zijn gemaakt door mensen die niet direct bij de kw
betrokken zijn geweest. Deze bronnen zijn vaak afgeleid van een prima
Meta-analyse Literair onderzoek op basis van getallen (kwantitatief onderzoek)
Paradigma Paradigma is in de wetenschap en in de filosofie een
samenhangend stelsel van modellen en theorieën die een
denkkader vormen waarbinnen de 'werkelijkheid' geanalyseerd en
beschreven wordt.
Kwalitatief Met betrekking tot de inhoud.
Kwalitatief onderzoek Kwalitatief onderzoek sociale werkelijkheid in kaart brengen.
, Sterk afhankelijk welke betekenis de mens geeft aan de
werkelijkheid. Afhankelijk van de cultuur (normen en waarden).
Denkbeelden
(mening)
* observatie
* interview
Bij kwalitatief onderzoek streeft met naar intersubjectiviteit (alle
betrokkenen bereiken overeenstemming over de resultaten) .
criteria: Betrouwbaar, validiteit, controleerbaarheid,
herhaalbaarheid, toetsbaarheid, nauwkeurigheid,
generaliseerbaarheid. Bron; blz. 57 OIW
Kwantitatief Met betrekking tot de hoeveelheid.
Kwantitatief onderzoek Kwantitatief onderzoek (empirische/ analytische) werkelijkheid
vastleggen in cijfers en getallen d.m.v. van meten. Je wilt de
feiten meten (wetmatigheden en modellen). Hypotheses verifiëren
van experts . Falsificeren (tegenwerping van een geverifieerde
waarneembaar gezien feit)
Bij kwantitatief onderzoek streeft men doorgaans naar een zo
mogelijke objectiviteit (de feiten). Criteria: Verzadiging,
navolgbaarheid, overdraagbaarheid, begrijpelijkheid,
bruikbaarheid, geloofwaardigheid, gemeenschappelijkheid. Bron;
blz. 57 OIW
Kwantitatief vs. Kwalitatief Kwalitatief / kwantitatief :
Kwalitatief = de variabelen worden weergeven door
de patiënten.
Kwantitatief =de variabelen heb jij als onderzoeker
bepaald.
Onderzoeksdesigns Het soort onderzoek dat je gebruikt.
Observationeel onderzoek Onderzoek waarbij geen interventie of experimentele behandeling
wordt getoetst, noemt men observationeel of beschrijvend
onderzoek. Vormen van observationeel onderzoek zijn: co-
hortstudies, dwarsdoorsnedeonderzoek, case-control onderzoek
en ecologisch onderzoek. De zijn groepen die vergeleken worden
en op meer dan één factor van elkaar verschillen.
Beschrijvend onderzoek Onderzoek waarbij geen interventie of experimentele behandeling
(cohort / observationeel wordt getoetst, noemt men observationeel of beschrijvend
onderzoek) onderzoek. Vormen van observationeel onderzoek zijn: co-
hortstudies, dwarsdoorsnedeonderzoek, case-control onderzoek
en ecologisch onderzoek.
Toetsend onderzoek Onderzoek waarbij je hypothese opstelt of verwerpt.
In toetsend onderzoek is het doel na te gaan of de
veronderstellingen die zijn afgeleid uit een theorie kloppen.
Vergelijkend onderzoek Om te controleren van de invloed van storende factoren wordt bij
(controlled study) een vergelijkend onderzoek een groep met de te onderzoeken
factor vergeleken met een overeenkomstige controlegroep zonder
die factor.
Experimenteel onderzoek Bij experimenteel onderzoek worden de onderzoekseenheden
(RCT) willekeurig over twee of meer groepen verdeeld, waarna deze
groepen aan verschillende proefomstandigheden worden
blootgesteld. (ingrijpen in de werkelijkheid/ verandert iets)
Longitudinaal Een onderzoek die verscheidende jaren kan duren en waarbij
steeds dezelfde personen worden onderzocht. Meerdere metingen
in de tijd
Cohort Een groep mensen die in dezelfde periode is geboren of ergens
mee is begonnen. Bijvoorbeeld in hetzelfde jaar geboren of in
hetzelfde jaar gaan studeren.
Cross-sectioneel = transversaal
Transversaal Het tegenovergestelde van longitudinaal, Bij transversaal (cross-
sectioneel) onderzoek wordt ieder individu in een groep eenmaal