,Hoorcollege 10 – Experimenteel
onderzoek I
Waarom causale verbanden?
Wetenschappers zijn geïnteresseerd in causale verbanden omdat ze graag willen begrijpen hoe de
(sociale) werkelijkheid in elkaar zit, daarnaast willen ze die werkelijkheid kunnen beïnvloeden.
Voorwaarden causaliteit
Er zijn drie voorwaarden voor causaliteit:
1. Covariance betekent dat er een relatie moet zijn tussen oorzaak en gevolg.
2. Temporal precedence houdt in dat de oorzaak in de tijd vooraf moet gaan aan het gevolg.
3. Internal validity houdt in dat alternatieve verklaringen voor de gevonden relatie moeten zijn
uitgesloten.
Experiment
De beste manier om te kunnen voldoen aan de drie voorwaarden van causaliteit is middels een
gerandomiseerd experiment. Een gerandomiseerd experiment wordt gekenmerkt door drie
eigenschappen:
1. Er is sprake van een onderzoeksopzet waarbij door randomisatie de groepen hetzelfde
worden verondersteld.
2. Er is sprake van een onderzoeksopzet waarbij de onderzoeker één variabele manipuleert
(varieert).
3. Er is sprake van een onderzoeksopzet waarbij de onderzoeker het effect daarvan op een
andere variabele meet.
Eigenschap 1: Covariantie
In deze stap vindt operationalisatie plaats.
- De onafankelijke variabele is de gemanipuleerde variabele.
- De afhankelijke varaibele is de gemeten variabele of de uitkomst variabele.
Vervolgens wordt er gekeken of er een samenhang is tussen de twee groepen. Dit gebeurt door een
verschil te zoeken tussen de resultaten van de twee verschillende groepen.
Eigenschap 2: Temporal precedence
In een experiment kan de onderzoeker er voor zorgen dat oorzaak vooraf gaat aan het gevolg.
Eigenschap 3: Interne validiteit
Is het wel de gemanipuleerde variabele die het verschil tussen de groepen verklaart of is er een
alternatieve verklaring? Er zijn twee bedreigingen van interne validiteit (confouding):
1. Design confounds zijn dingen die bij het design van het onderzoek niet helemaal goed zijn
gegaan. De vraag die hierbij gesteld word is: Was de gemanipuleerde variabele wel het enige
verschil in de behandeling van de twee groepen?
2. Het selectie effect treedt op wanneer de voorkennis van de twee groepen niet gelijk zijn aan
elkaar. De vraag die hierbij gesteld wordt is: Waren de twee groepen wel vergelijkbaar bij
aanvang van het experiment?
Een mogelijke alternatieve verklaring is een design confound. Hierbij wordt er vervolgens bekeken of
de resultaten willekeurig of systematisch verschillen tussen de groepen.
Een andere mogelijke alternatieve verklaring is selectie. Hierbij wordt er gecontroleerd of de twee
groepen wel vergelijkbaar waren bij aanvang van het experiment. Dit kan onderzocht worden met
2
, betrekking tot de afhankelijke variabele of met betrekking tot andere onafhankelijke variabelen
(zowel gemeten als ongemeten). De belangrijkste vraag die bij dit onderdeel van interne validiteit
wordt gesteld is: Hoe werden de groepen ingedeeld?
Toewijzing aan groepen
De onderzoeker moet zich afvragen hoe de groepen werden ingedeeld. Er moet sprake zijn van
willekeurige (random) toewijzing. Er kunnen drie vragen gesteld worden om erachter te komen of de
groepen willekeurig zijn toegewezen:
1. Was er sprake van natuurlijke indeling of van eigen keuze van de deelnemers?
2. Zijn de groepen ingedeeld op grond van bepaalde persoonskenmerken?
3. Zijn de groepen op basis van willekeur toegewezen?
Doel van willekeurige toewijzing (randomisatie)
Willekeurige toewijzing is ervoor om te zorgen dat de gemiddelde scores en spreiding in scores op
alle variabelen, zowel gemeten als ongemeten, bij aanvang vergelijkbaar zijn tussen de groepen.
Uitvoering van willekeurige toewijzing
Soms is randomisatie onder de deelnemers niet mogelijk, omdat het ethisch niet verantwoord is of
omdat het praktisch onhaalbaar is.
Soms is willekeurige toewijzing wel mogelijk, maar gaat het mis. De deelnemers in de experimentele
groep vertellen bijvoorbeeld de deelnemers in de controle groep over de deelname. Dit heet
contaminatie. Dit kan de interne validiteit van het onderzoek bedreigen. Het kan ook voorkomen dat
de deelnemers zich niet houden aan de behandeling. Tot slot kan er beïnvloeding optreden door de
onderzoeker zelf.
Onderzoeksvraag
Een onderzoeksvraag van een experimenteel onderzoek kun je herkennen aan de volgende
elementen: PICO:
- De P staat voor de populatie. De populatie is de groep mensen die de onderzoeker wil
onderzoeken.
- De I staat voor de intervention. De intervention is de experimentele conditie, oftewel wat
gaan we anders doen?
- De C staat voor comparison. De comparison is de controlegroep.
- De O staat voor outcome. De outcome is de afhankelijke of de uitkomst variable.
De intervention en de comparison zorgen samen voor de gemanipuleerde variabele. De outcome is
de gemete variabele.
Onderzoeksontwerp
Bij het onderzoeksontwerp kiest de onderzoeker bij wie en hoe de data verzameld wordt. Vervolgens
begint de onderzoeker met het trekken van een steekproef van participanten. Bij voorkeur begint de
onderzoeker met een aselecte steekproef. Het trekken van een aselecte steekproef geeft een hogere
externe validiteit.
Vervolgens houdt de onderzoeker zich bezig met hoe de data verzameld wordt. De aselecte
steekproef wordt vervolgens omgezet in een gerandomiseerd experiment. Door het randomiseren
kan de onderzoeker er vanuit gaan dat de groepen bij aanvang van het experiment gelijkwaardig zijn.
Dit heeft invloed op de interne validiteit.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper GewoonMay. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
