Argumentatie: Kritisch denken en logisch redeneren
College 1 – Introductie
Burgers: Hoofdstuk 1 & 2
De kennis die je opdoet tijdens je studie komt uit wetenschappelijke artikelen. Dit geldt ook voor de
adviezen die je later zal geven. Wetenschappelijke artikelen komen van wetenschappelijk onderzoek.
Dit kan op verschillende manieren gedaan worden. Het is belangrijk om de waarde van (uitspraken
over) wetenschappelijk onderzoek te kunnen beoordelen – wetenschappelijk-kritische houding.
Een ongeldige redenering lijkt soms verdacht veel op een
geldige redenering, dus blijf scherp! Vaak wordt iets gebracht
als “waarheid” terwijl er geen goede argumenten voor zijn.
Bijv. iedereen moet iets kopiëren. Dit is geen goede redenering.
Kritisch denken, een eerste verkenning – Hoofdstuk 1
Wat is kritisch denken?
Kritisch denken: informatie niet gedachteloos accepteren, maar zorgvuldig nagaan of er iets tegen in
valt te brengen. Vraag jezelf voortdurend af:
- Is deze uitspraak wel waar?
- Klopt deze conclusie?
- Valt er echt niets tegen in te brengen?
Voorbeeld – een verband tussen de doodstraf en moorden: herinvoering van de doodstraf zou leiden
tot een afname van het aantal moorden. Het aantal liep op na afschaffing. Maar deze data bleek
vergelijkbaar met die van staten waarin geen doodstraf gehanteerd werd. Dus het ligt aan andere
factoren.
Is kritisch denken moeilijk?
Een conclusie is geldig of ongeldig. Hieronder staan 2 redeneringen:
1. Sommige wetenschappelijke artikelen bevatten spelfouten. Sommige Nederlandse artikelen
zijn wetenschappelijk. Dus: sommige Nederlandse artikelen bevatten spelfouten. = ongeldig
2. Als mijn theorie klopt, komt mijn verwachting uit. Mijn verwachting komt uit. Dus: mijn
theorie klopt. = ongeldig (zie hoofdstuk 4 voor de uitleg)
Iedereen kan leren kritisch denken. Je moet wel wat dingen weten en oefenen. Ook moet je een
bepaalde mentaliteit ontwikkelen: redeneringen en uitspraken niet zomaar accepteren. Stel jezelf
constant de vraag: is dit argument juist? Is de conclusie juist? Kan ik er niets tegenin brengen?
Waar is kritisch denken goed voor?
Je hebt je hele leven wat aan kritisch denken, zoals bij het analyseren van problemen of het
formuleren van complexe zaken tijdens discussies. Ook helpt het je in het dagelijks leven. Bijv. als je
een huis wil kopen of bij het afwegen van de voor- en nadelen voor een medische behandeling. Je
moet ook conclusies van studies kritisch kunnen bekijken.
Om de eisen die de wetenschap stelt aan onderzoek te begrijpen moet je kritisch kunnen denken.
Holt: niet spelen ± 1900
Vraag: “Op welke leeftijd mag men met de baby spelen?”
Antwoord: “Nooit voor 4 maanden en beter niet voor 6 maanden. Hoe minder, hoe beter het is voor de baby op elke leeftijd.”
Vraag: “Welke schade richten wij aan door met zeer jonge baby’s te spelen?”
Antwoord: “Ze worden nerveus en geïrriteerd, slapen slecht, hebben een slechte spijsvertering en nemen niet toe in gewicht.”
,Argument en conclusie – Hoofdstuk 2
Wat is een redenering?
Een redenering bestaat minimaal uit een argument en een standpunt/conclusie. IJs weerkaatst
zonlicht [argument], daarom is het zo koud op de Noordpool [conclusie]. Let op! Het is GEEN
redenering als je enkel zegt: ijs weerkaatst zonlicht. Maar ook als een zin die uit meerdere
onderdelen bestaat is het niet altijd een redenering: ijst weerkaatst zonlicht en spiegels doen dat
ook.
- De kinderen van mevrouw van Rosmalen zullen wel goed opgevoed zijn, want zij heeft
pedagogiek gestudeerd.
- Mevrouw van Rosmalen werd gebeld door de politie om haar dronken dochter op te halen,
dus zij weet blijkbaar niet hoe je kinderen op moet voeden.
Signaalwoorden
Signaalwoorden: laten zien dat je te maken hebt met een redenering. Je kan checken of je dus, want, daaruit
een redenering hebt door te kijken of je er makkelijk zo’n signaalwoord in kan plaatsen. volgt, daarom,
- Bijv. ijs weerkaatst zonlicht, daarom (of dus) is het erg koud op de Zuidpool. derhalve, immers,
- Bijv. ijs weerkaatst zonlicht en daarom spiegels doen dat ook. = kan niet! aangezien, omdat
Signaalwoorden kunnen ook helpen het argument en standpunt te bepalen.
- Gevolgd door een argument: want, omdat, het blijkt, immers, namelijk, de reden daarvoor,
vanwege, aangezien
- Gevolgd door een standpunt: dus, daarom, kortom, derhalve, daaruit volgt of woorden als ik
vind, volgens mij, ik denk, mijn mening is, ik concludeer
Argumenteren: een goede reden geven waarom je iets vindt (of doet of wilt)
- Standpunt: deelname aan school moet kunnen zonder mobiel (dus geen magister etc.)
- (Tegen)argumenten:
o Feitelijk: niet iedereen kan een smartphone betalen (feit) & studies laten negatieve
effecten zien van overmatig mobielgebruik (feit)
o Waarderend: vroeger speelden kinderen meer op het schoolplein, dat was leuker
Milgram – autoriteit
Iemand leert woordcombinaties (in het complot) en iemand overhoort (echte participant). Als
iemand de woordjes fout had, kreeg hij een schok van de participant. Dan hoorde hij ‘AU!’. Het
onderzoek wilde kijken hoelang de participant door zou gaan. De mensen mochten altijd stoppen
als ze wilden. Toch ging 60-70% door tot de dodelijke schok. De onderzoeker zei alleen: “You should
carry on, because the experiment requires you to continue” = een leeg argument.
Blijf kritisch – je kind pamperen is een vorm van kindermishandeling
- Definieer “pamperen”.
- Definieer “kindermishandeling”.
- Doen ouders dit werkelijk?
- Geldt dit effect voor alle kinderen?
- Kunnen er andere redenen zijn? Etc.
A method to soothe and promote sleep in crying infants utilizing the transport response
Wetenschappers ‘ontdekken’ dit, maar ouders weten dit al heel lang.
, Geldigheid/zeggingskracht van de methode
Onderzoek m.b.v. een vragenlijst naar tv kijken en angst: meisjes zijn vaker bang voor enge
programma’s dan jongens. Maar is dit wel zo? Meet je wat iemand echt vindt?! Misschien
rapporteren meisjes angst eerder dan jongens?
Beoordelen van de conclusie
Onderzoek naar bedsharing (baby slaapt bij moeder) en slaapkwaliteit (vergeleken met apart slapen):
“Bedsharing in USA zorgt voor slechtere nachtrust, want kinderen worden vaker wakker”. In Brazilië
zeggen ze: nee, de kinderen hebben een prima nachtrust. Zij vinden wakker worden geen probleem.
In Amerika wel. Wat is hier aan de hand?
Studies naar Sudden Infant Death Syndrome (SIDS)
Als je met je baby slaapt, loopt je baby gevaar. Je kan er bijvoorbeeld op gaan liggen. Maar dat komt niet doordat je kind
bij de moeder ligt, maar bijvoorbeeld door een te zacht matras of omdat de moeder rookt of alcohol drinkt.
Gezelligheid/zeggingskracht van de methode
De Infant sleeping Questionnaire stelt de volgende vragen: How often do you end up taking your baby into your bed
because he is upset and won’t sleep? Er wordt niks gezegd over gezelligheid als oorzaak.
De baby laten huilen om onafhankelijk te worden?
De baby moet beslist alleen gelaten worden, omdat het vermogen alleen in slaap te vallen een voorwaarde is voor het
doorbreken van het afhankelijkheidspatroon. MAAR...Er wordt hier geen reden gegeven…
Enkele veelgebruikte termen
Argument = 'premisse'
Conclusie of standpunt = 'gevolgtrekking' of 'stelling'
Redenering = 'argumentatie' (ook alle argumenten samen worden 'argumentatie' genoemd)
