Blok 2: Bedreigingen van de gezondheid – Uitgebreide uitwerking van taken,
colleges en extra biologiestukken
Colleges
College taak 1: Public Health
College bij taak 1: Public Health in historisch perspectief
College bij taak 2: Sociale economische gezondheidsverschillen vs. sociale verschillen
College bij taak 3: COPD
College bij taak 4: Immunologie deel 1
College bij taak 5: immunologie deel 2 College microbiologie
College: Long – 2 → college long 1 staat bij de taak
College biologie: Hart College infectiebestrijding
College bij taak 6: Planmatige interventies
College bij taak 7: Sociale controle en stigmatisering
College bij taak 7 en 8: Ziekenrol en arts-patiëntcommunicatie
College bij taak 8: Hervorming van de ouderenzorg
College bij taak 8: Bedreigingen van gezondheid in de arbeidssituatie
College biologie: Hart 2 en Hersenen
College bij taak 10: Reflecties op risico’s en veiligheid College bij taak 11: Dementie en neurogeneratie
College bij taak 12: SOLK
Taken
Taak 1: Bedreigingen van de gezondheid?
Taak 2: Serieus? Zeven jaar verschil in levensverwachting?
Taak 3: Taak 3: Roken en preventie, een (on)mogelijke combinatie?
Taak 4: Nieuwe en oude vijanden
Taak 5: Griepprik
Taak 6: Beweegredenen?
Taak 7: En dan ben je opeens ziek, en soms zelfs chronisch ziek
Taak 8: Chronisch ziek, wat kun je zelf en wie helpt je?
Taak 9: Blijven participeren, ook met een chronische ziekte of beperking
Taak 10: Niet de beestjes…
Taak 11: Wat is er met mijn moeder aan de hand?
Taak 12: SOLK Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten
Taak 13: De zorg voor oudere mensen met complexe problematiek
,College taak 1: Public Health
Over de eeuwen heen twee bewegingen:
- Demografische transitie: daling sterfte, gevolgd door daling geboortecijfers
- Epidemiologische transitie: daling van sterftecijfers door een radicale verschuiving in het
doodsoorzakenpatroon
➔ Dominante besmettelijke ziekten → dominante chronische ziekten
Verandering in demografie
- 1850: levensverwachting (LV) 40 jaar
- 2015: M = 79,7 en V = 83,1
- Extra jaren, maar we zijn ook gezonder
- Toename van jaren, door:
• Betere hygiëne (geen epidemieën, we vaccineren kinderen), betere voeding, meer
welvaart, minder door antibiotica en vaccinaties
• Eerst gaat het inkomen omhoog, daarna de levensverwachting omhoog
• Vroeger waren er ook best wel wat mensen die oud waren, maar de vele vroeggeboortes
haalden dat cijfer naar beneden
• Als de LV stijgt, worden er minder kinderen gebaard ( dus, LV stijgt, toegenomen
populatie = demografische transitie_
Demografische transitie: dus, daling sterfte en daling geboorte
→ gevolg: toegenomen LV, toegenomen populatie
Epidemiologische transitie
1. Tijdperk van epidemieën en hongersnood
Mortaliteit is hoog/fluctueert, met hoge en variabele LV
2. Tijdperk van afnemende pandemieën (epidemieën die over de hele wereld trekke, pest,
Spaanse griep)
Mortaliteit daalt, gemiddelde LV gaat langzaam omhoog
Populatie blijft groeien
3. Tijdperk met degeneratieve en door de mens veroorzaakte aandoeningen
Mortaliteit daalt verder en stabiliseert, LV stijgt verder
Fertiliteit cruciale factor in populatie groei
4. Als geboorte en sterfte beide laag zijn. Totale populatie is groot en stabiel
➔ We zitten nu in tijdperk 3 (obesitas, hart en vaatziektes, kanker) en gaan langzaam naar 4
, ➔ Daardoor verandert ook de populatie: steeds meer oude mensen, minder jonge mensen
Groen druk = jonge mensen daalt
Grijze druk = oude mensen stijgt
Volksgezondheid is de wetenschap en kunst om ziekte te voorkomen en GH te promoten
Toolbox GH problemen
Kennis van GH en volks GH is nodig om GH problemen te bestuderen
Voor 1850: ernstige symptomen, geen idee wat de oorzaak was → dus cholera was groot probleem
1854: John Snow → van individu naar populatie
1855: oorzaak gevonden → bacterie Vinrio cholerae geïsoleerd
Cholera te voorkomen en genezen!?
- Betere riolering (rond 1866 Rotterdam) (1-1-2005)
- Vaccin (Louis Pasteur)
- Antibiotica
➔ Cholera is dus te voorkomen en genezen, maar nog steeds een groot probleem voor de
volks GH (vooral in Afrika)
Dimensie Trefwoord Definitie/diagnose door:
Objectief Disease/disability Deskundige
Subjectief Illness Individu zelf
Sociaal Sickness maatschappij
Objectief ziek
- Organische niveau (weefsels, organen)
- Diagnose “van buitenaf” (expert)
- Expert: arts, fysiotherapeut, psychiater, diëtist, etc.
,Epidemiologie is heel belangrijk
Etiologie = oorzaak van ziekte (primaire preventie)
→ causaliteitsprincipe
Er is een diagnose als je ziek bent met een meetinstrument dat gevalideerd is (screening)
Prognose: kans dat je vroegtijdig gaat overlijden (therapie)
Conceptueel model volks GH
→ Volksgezondheid Toekomst Verkenningen model (VTV-model)
, ziekte en aandoeningen
Ziekte en aandoeningen
1. Symptomen: uiting van ziekte
• Objectieve S: door een onderzoeker waarneembare verschijnselen
• Subjectieve S: door de pte waargenomen, subjectieve sensaties
2. Diagnose: naam van de bij de pte geconstateerde aandoening
Diagnostiek= kunst van het diagnose stellen
Doel diagnostiek
• Maken van onderscheid tussen aan- en afwezigheid van een aandoening
• Bepalen ernst van aandoening → behandeling nodig of niet
O.b.v. diagnostische testen: normaal vs abnormaal
! Er is altijd een gebied waar men hoge waardes heeft en niet ziek is
of een gebied waar lage waardes zijn en wel ziek is
, Soorten diagnostische testen
• Klachten en symptomen
• Pte kenmerken
• Lichamelijk onderzoek
• Laboratorium diagnostiek
• Beeldvormende technieken
• Provocatietesten/proefbehandelingen
ADHD: is een nieuwe ziekte, sinds 15 jaar. Dit laat zien dan ziektes over de jaren heen kunnen
verschuiven qua betekenis
Internationale Classificatie van ziekten: ICD-10
3. Vóórkomen
Frequentiematen
• Algemeen format: epidemiologische breuk (EB)
Bij prostaatkanker ga je bij de EB bijv. kijken naar de groep van 45+
• Incidentie: aantal nieuwe ziektegevallen die ontstaan in een nauwkeurig omschreven
periode in een afgebakende populatie
• Prevalentie: aantal ziektegevallen (oud + nieuw) op een bepaald tijdstip in een
afgebakende populatie
- Punt – prevalentie: aantal ziektegevallen op een bepaald tijdstip
Artrose in Nederland bij 65+ ers op 1 jan 196: 39%
Heb je nu artrose?
- Periode- prevalentie: aantal ziektegevallen in een bepaalde periode
Maak gebruik van mid-term populatie (Nbegin+Neind)/2
