1. De huid
1.1 Functie van de huid
• Bescherming
o Koude, hitte & irradiatie
o Mechanische invloeden
o Chemische substanties
o Micro-organismen
• Thermoregulatie
• Absorptie
• Sensorische functie
1.2 Anatomie van de huid
De huid bestaat uit 3 lagen:
• Epidermis (opperhuid)
• Dermis (lederhuid of corium)
• Hypodermis (onderhuid of subcutis)
, 2. Pathofysiologie van de wondheling
4 fasen:
• Ontstekingsfase
• Granulatie
• Maturatiefase
• Littekenvorming
2.1 Ontstekingsfase
= ontsteking met acute ontstekingsreactie en opruiming dood weefsel en bacteriën
1. Lichaam reageert via vasculaire respons door vasodilatatie van de
arteriën,capillaire drukt daalt en vocht neemt toe in omliggend weefsel.
→ cel verbindingen tussen endotheelcellen verzwakken → rode
bloedlichaampjes- en plaatjes migreren van bloedbaan naar wond.
2. Daarna volgt een vasoconstrictie voor bloedverlies te beperken,
3. Aggregeren de bloedplaatjes en produceren ze fibrinogeen, er is stolling
4. Scheiden ze een chemotactische stof waaronder andere cellen (vooral
wittebloedcellen), zoals granulocyten, macrofagen, monocyten… worden
aangetrokken. Ze ruimen dus dode en bacteriën op d.m.v. fagocytose
(opnemen in leukocyt) en digestie (afbraak via lysosoom).
o Het overblijfsel wordt geresorbeerd via lymfestelsel of als pus uit de
wondgestoten, dit zie je door volgende tekenen:
▪ Gesloten wonde: Zwelling, roodheid en warmte door vasodilatatie
enpijn door druk op zenuwvezels en door ischemie
▪ Open wonde: wondvocht en bloed, stolsel, pijn
2.2 Granulatiefase
1. Vorming van nieuw bindweefsel en nieuwe bloedvaten plaatsvinden. De
fibroblasten (gestimuleerd door de macrofagen) worden ingezet. Ze
produceren collageen en elastine, deze vormen een netwerk waar
macrofagen, endotheelcellen en fibroblasten bewegen en wondbed
vullen.
2. Vorming van capillairen: aan uiteinden van beschadigde capillairen komen
er weefselknoppen (budding) die hol worden en die binnendringenin het
collageennetwerk. Dit geeft een rood korrelig uitzicht aan wonde, ditis
, granulatieweefsel. De nieuwgevormde capillaire zijn belangrijk voor O2 en
voedingsstoffen tot in centrum wonde, dit is neovascularisatie
2.3 Maturatiefase
= bindweefselreorganisatie, wondcontractie en epithelialisatie
1. Bindweefselreorganisatie: weefselsterkte van wonden neemt eerder toe
door remodellering van de collageenvezels dan door de toename ervan
2. Wondcontractie: de fibroblasten differentiëren zich tot
myofibroblasten,die de wondranden samentrekken en zorgen voor
wondcontractie
3. Epithelialisatie: nieuwe vorming van epitheel in de basale laag, er worden
nieuwe epitheelcellen aangemaakt door deling (mitose). Ze migreren over
de wondranden naar centrum, maar ook vanuit haarfollikels, sebumklieren
vormen zich epitheeleilandjes die naar elkaar toe groeien.
⇒ bij ondiepe wonden, waarbij deze adnexen nog er zijn fungeren deze als
epitheelreservoirs en met contact met andere epitheelcellen stopt de cel
proliferatie.
• De epithelialisatie beschermt de wonde tegen vochtverlies en
binnendringen van bacteriën. Bij een gehechte wonde start
ditproces binnen 24u, grotere wonden vereisen eerst
collageenformatie en vorming van granulatieweefsel.
2.4 Littekenvorming
= In de eerste 2 weken is het nog zacht en fragiel, na een maandis het rode,
dikker en sterker. Later wordt het weer zacht wit en soepel. Het hele proces
kan maanden tot jaren duren.
VERSCHILLENDE TYPEN WONDGENEZING:
• Genezing per primam: dit is een zuivere wonde zonder
necrose, contaminatie of vreemde lichamen. Ze heeft gladde
wondranden, geen complicaties, ze kan primairgesloten
worden bv. hechting en het granulatieweefsel is snel gevormd,
er is nauwelijks contractie van de wond nodig en er is vlotte
epithelialisatie.
, • Genezing per secundam: bv. een chronisch ulcus. Dit is een
wonde met necrose,is gecontamineerd, vreemde lichamen,
gescheurde wondranden met dikwijls geassocieerde
aandoeningen die de heling vertragen. Granulatieweefsel zorgt
voor het opgroeien van een wonde en verkleinen van wonde,
zo is er een wondbed waarde epithelialisatie kan plaatsvinden,
dit vraagt meer tijd
• Regeneratieve genezing: bv. een schaafwonde of donorplaats
van een oppervlakkige split-thickness-graft, gaat het om
oppervlakkige wonden waarbij enkel de opperhuid is
beschadigd. Het heelt wel weer door een proliferatie van de
aanwezige epitheelcellen in de wondranden en in de adnexen
in de wonde
3. Beïnvloedende factoren op de wondheling
3.1 Factoren eigen aan de wonde
3.1.1 Type, diepte en uitgebreidheid van het letsel
Een beperkte snijwonde of schaafwonde zal sneller genezen en zal in laatste geval met
secundaire heling helen maar in het eerste geval met primaire en zal zelfs genezen op
regeneratieve manier.
3.1.2 Locatie van de wonde
Wonden in het gelaat helen sneller dan wonden aan de onderste ledematen,
komtdoor de bloedvoorziening. Een wond bij de anus heeft dus meer kans bij
infectie en dus ook moeilijker te verbinden zijn dan bv. een wonde op de arm.
3.1.3 Eigenschappen van het weefsel in de wonde en van de
wondomgeving
Niet alles geneest even vlot, zo zal bv. peesweefsel moeilijker genezen
danepitheel en bindweefsel.
• Necrose zal dus ook een negatieve invloed hebben op de genezing,
het verstoortde toevoer van O2 en voedingsstoffen en vormt een
bodem voor bacteriën.
• Oedeem kan door dilutie van groeifactoren en cytokines, de
neovascularisatie ende nieuwvorming van granulatieweefsel
hinderen. → elevatie is wenselijk voor hydrostatische druk te
verminderen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marthevanhulle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.