The Life Of Texts Samenvatting H2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 11
Chapter 2: The Many Dimensions of Literature
2.1 Durable Texts
Don Quixote van Miguel de Cervantes (1605) toont dat sommige teksten in staat zijn om te
bestaan buiten slechts de context van hun creatie: zijn tijdsloos en blijven interessant en
relevant.
Een ‘key characteristic’ van literaire teksten is het vermogen om herbruikbaar te zijn in een
nieuwe setting en om te circuleren buiten de oorspronkelijke setting waarin ze zijn geschreven
(ook middels vertalingen)
Literariness: Dat wat een tekst literair maakt, ligt in het feit dat sommige teksten een waarde krijgen
onafhankelijk van hun praktische toepasbaarheid
Display tekst: een tekst die een waarde heeft in zichzelf. Worden verspreid, herdrukt, besproken,
vertaald en geremedieerd. Ze zijn betekenisvol in nieuwe situaties.
De duurzaamheid van een tekst hangt af van de interactie van verschillende factoren: 1. Tekstuele
eigenschappen 2. Het effect van een tekst op de lezers 3. De status van een tekst bepaald door culturele
authoriteiten.
2.2 Poetic Language
Poëtische functie: het vermogen van een tekst om de aandacht te vestigen op zijn eigen status als tekst,
als uitdrukking (Roman Jakobson). Slaat ook op narratieve technieken van een tekst, humor, ironie etc.
In de politiek is de poëtische functie van belang om catchphrases te creëren.
Gebaseerd op het idee dat elke taalhandeling (verbale communicatie) zes elementen in het spel
brengt: 1. The verzender 2. De ontvanger 3. De code/taal 4. Het contact tussen verzender en
ontvanger 5. De wereldse context 6. De boodschap zelf
Elke tekst is gericht op minstens één element, en afhankelijk hiervan heeft de tekst een 1.
Expressieve functie (FB bericht om gevoelens over te brengen) 2. Conatieve functie (weer
contact zoeken met iemand/iemand over halen) 3. Phatische functie (support zoeken van
vrienden) 4. Metallische functie 5. Referentiele functie (informatie geven over een event) 6.
Poëtische functie. (aandacht vragen voor skills via woorden)
Een tekst kan meerdere functies hebben, waarbij sommige functies dominanter zijn dan andere
functies.
Jakobson’s concept van ‘the poetic’ gaat ervan uit dat taal een multidimensionaal medium is,
bestaande uit klank, ritme, betekenis, zin, structuur en de vorm op de pagina. Als er meer
dimensies van taal worden geactiveerd dan spreek je van een
Complexity: een tekst met meer dan een dimensie. Meer dan alleen overbrengen van tekst dus de tekst
wordt potentieel meer duurzaam in plaats van wegwerpbaar
Enjambement: de onnatuurlijke afkappunten tussen lijnen/regels in een tekst
Eloquence: vaardigheden in het effectief gebruiken van taal/de kunst van het spraakschrijven
door verschillende dimensies van taal tegelijkertijd te mobiliseren (geluid, syntaxis,
woordkeuze, snelheid) trekken politici de aandacht van hun publiek en houden ze vast. (meer
impact + toont beheersing van taal)
,2.3 Narrative
verhalen vormen een belangrijk onderdeel van literatuur die is bedacht in termen van culturele
duurzaamheid (verhalen trekken aandacht en blijven bij ons). (virtuality is een kenmerk van
verbale representaties)
Richard Kearney (1954): ‘’telling stories is as basic to human beings as eating. More so, in fact,
for while food makes us live, stories are what make our lives worth living. They are what make
our condition human)
Fictionality: het principe dat het publiek, onder bepaalde voorwaarden, gewillig deelneemt aan een
fantasiespel, waarbij de verteller een impliciete licentie wordt verleend om dingen uit te vinden. (geeft
schrijvers de vrijheid om werelden te bedenken die een groter publiek aantrekken)
De lezer gelooft heel even dat de verzonnen wereld echt is. Fictie heeft alle kenmerken van een
game waarin de lezer en kijker uitgenodigd worden tot deelname.
Adaptatie van een medium naar een ander medium is een teken van lasting appeal, maar zorgt
ook voor een herintroductie naar een meer hedendaagse vorm.
Mimesis: (Aristotle) De representatie van een menselijke actie in een dramatische vorm. (zorgt voor
een algemeen inzicht in het menselijk bestaan en trekt het publiek door inleving met personages en
spelen met emoties.
2.4 Reflection
Teksten kunnen duurzaam worden als als ze relevant blijven voor ons intellectuele leven door
existentiële of morele thema's aan te pakken die ons begrip van de wereld bepalen. Vragen
over leven, dood, liefde, rechtvaardigheid etc. zijn tijdloos en hierdoor snel duurzaam.
Een dominant idee binnen de modern art theory: ‘’art has indeed its own way of thinking’’
Viktor Shklovsky: Een key figure in Russisch Formalisme. Zijn idee is dat literatuur ruimte schept
voor reflective en het aan de lezer overlaat om conclusies te trekken.
Volgens Shklovsky leven wij op automatische piloot en is alleen kunst in staat om ons uit deze
staat te trekken en het leven op een andere manier te bekijken.
Literariness (Shklovsky): Literaire kunst is in staat om ontvangen wijsheid en vaste denkkaders te
deactiveren en dat zij dit met eigen (artistieke) middelen heeft bereikt. De vorm van het werk is
onlosmakelijk verbonden met zijn rol bij het uitlokken van reflectie.
Defamiliarisation/vervreemding: geeft literatuur een kritische functie”. Herkenbare dingen worden via
een nieuw, onherkenbaar perspectief beschreven. Middels een ongewone vorm weerstaat het
alledaagse dingen en experimenteert het met nieuwe manieren om dingen te zien. (voorbeeld:
Kholstomer: The Story of a Horse je ziet de wereld door het perspectief van een paard)
Derek Attridge beagrumenteert dat literariteit heeft te maken met de creatieve verstoring van
de eigen 'idiocultuur' (de manier waarop het individu de wereld ziet). Deze verstoring treedt
eerst op bij de auteur en vervolgens bij de lezer. (the open stance van literariness heeft een
ethische dimensie: het vermogen om open te blijven staan voor nieuwe dingen, nieuwe
mensen, nieuwe ervaringen/culturen etc.)
Literariness moet begrepen worden als een event, en niet een vooraf bepaalde kwaliteit van de
tekst. Literariness representeert de ervaring van singularity.
Singularity: een ontmoeting met iets unieks dat het product is van creativiteit.
2.5 Pleasure
Affect: De term brengt emoties met zich mee zoals we die gewoonlijk zien. Affect benadrukt het proces
waarbij gevoelens fysiek worden getriggerd en van invloed zijn op onze houding ten opzichte van de
wereld.
, Er wordt een onderscheid gemaakt tussen literatuur in de vorm van ontsnapping, en literatuur
in de vorm van genot door een esthetische ervaring.
Aesthetische ervaring: een wat minder verbonden vorm van genot. Heeft te maken met de artistieke en
schoonheid van de tekst en de bijbehorende ervaring.
Aesthetics: de kunst of study van sensorische ontvangst. de aard van 'schoonheid' en artistieke
smaak uitleggen
Er wordt geprobeerd een generale understanding van de natuur van de aesthetic experience te
vinden. een aantal algemene principes kan worden geïdentificeerd als geleidend hiervoor.
1. de aanwezigheid van een artefact dat speciale aandacht vraagt en bewondering oproept
2. een zekere afstand tot het artefact: lezen omvat het proces van reflecteren op en omgaan
met het culturele artefact zelf
Immanuel Kant definieert de aesthetic experience als een ‘disinterested pleasure’. kant
bedoelde dat het artefact dat esthetische ervaring genereert geen praktisch doel heeft in het
menselijk leven. Omdat we een werk niet proberen te gebruiken voor iets, biedt kunst ons de
ruimte om puur op kunst te reflecteren. ‘
Vladimir Nabokov: presenteert esthetische ervaring als een tijdelijke verlossing van alledaagse
realiteit. Art wordt gezien als opzichzelfstaand, los van de realiteit.
2.6 Classification: genres
het classificeren van teksten als behorend tot het ene type in plaats van het andere is een
belangrijk onderdeel van zowel schrijven als lezen
Genre: een genre wordt gevormd door een terugkerende combinatie van bepaalde vormen met
bepaalde thema's.
Epic: genre dat verteld over de daden van helden.
De voortdurend verschuivende indelingen van genres vormen zowel de productie als de
receptie van teksten in de samenleving. Genres veroorzaken bepaalde verwachtingen.
Bepaalde genres worden beschouwd als specifiek literary (epic, lyric, tragedie). Dit betekent dat
het gebruik ervan de verwachting wekt dat de tekst op zichzelf interessant zal zijn.
Definities van literaire genres zijn niet tijdloos en ook niet universeel. Ze veranderen en groeien
continue. Hierdoor kan ook de grens tussen non-literatuur en specifieke literaire genres
verschuiven.
Een boek verkrijgt een bepaalde literaire status door treffend geschreven te zijn of door een
sterke verhalende component te hebben.
2.7 Valuation and canonisation
Cultural Authorities: deze categorie omvat zowel professionele critici als de culturele instellingen die
werken en auteurs selecteren, promoten en effectief een 'stempel' van goedkeuring toekennen. Begint
bij de uitgever, daarna komt een boek terecht bij critici, blogs, programma’s, radio, tv etc.
Professioneel getrainde critici benadrukken de teksten die zij waardevol vinden en helpen deze
om bekender te worden.
Werk van Pierre Bourdieu heeft modellen gebracht voor het begrijpen van hoe literaire en
culturele activiteiten georiganiseerd zijn binnen de samenleving.
Field: een plek waar verschillende instituties of actoren met elkaar wedijveren om literaire waarde te
produceren samen met de commerciële waarde die voortkomt uit boekverkoop
De Jury van literaire prijzen speelt ook een belangrijke rol binnen het literaire veld bij het
bepalen en vaststellen van literaire waarde. Boeken circuleren in verschillende netwerken, elk
met hun eigen critici en lezers.
Social media is een alternatieve weg voor het bepalen van de literaire waarde van een werk.
, Schrijvers werken samen met uitgevers voor de productie van boeken. Culturele Authoriteiten
zorgen voor de reproductie hiervan.
Literaire critici doen uitspraken over de literaire waarde van een werk. De selectie en promotie
van bepaalde werken door culturele autoriteiten creëert een literair canon:
Literair canon: een selectie werken die als waardevol worden beschouwd. Deze selectie staat nooit vast
en veranderd met de tijd mee. Literaire canons
profiteren van communicatie tussen verschillende
actoren door te fungeren als een gemeenschappelijk
referentiepunt: een reservoir waaruit mensen ideeën,
verhalen en gezegden kunnen putten
Canonisation: Wanneer werken als zo waardevol
worden beschouwd, dat ze verondersteld worden een
cruciaal onderdeel te vormen van ons
gemeenschappelijk erfgoed en gedeelde waarden
uitdrukken.
Er wordt nagedacht over of er één canon ooit definierend voor de gehele samenleving kan zijn.
1. in de eerste plaats hebben sociale media en de toenemende democratisering van
esthetische oordelen samen een historisch belangrijk aspect van canonvorming
ondermijnd: het idee dat het wenselijk is dergelijke beslissingen over kwaliteit aan de
experts over te laten. (?? Hoe vertaal je dit goed)
2. door het internet is er niet meer één publieke sfeer waar de canon valide is
3. globalisering dwingt literatuurwetenschappers de relatie tussen lokale literatuur en
literatuur uit andere tradities te heroverwegen en hun canonbegrip aan te passen om meer
aandacht voor wereldliteratuur te krijgen
Italo Calvino stelt dat zowel de culturele authoriteiten als het boek zelf niet bepalen wat een
klassieker is, maar dat het iets in het boek zelf is dat de lezers blijft fascineren. ‘’a classic is a
book that has never finished saying what it has to say.’’
