Spijsverteringstelsel
- Lange buis met uitstulpingen (lever en pancreas)
- mucosa, submucosa, spierlaag
o Myenterische plexus -> tussen twee spierlagen: 100 miljoen zenuwcellen.
Opp: 300 vierkante meter
o Andere plexus -> digestie, secretie, bloedvoorziening
Complex:
- grootste hormonaal systeem: meer dan 30 hormonen
- zelfde NT’s als in hersenen, veel verbindingen: vagus, sympathicus, 90% afferent (info
naar boven)
o stelsel = gevaarlijk milieu (veel meer bacteriën dan cellen)
o moeten eten om te overleven
o beloningsysteem: zeer krachtig -> bekrachtigt voedselinname en een sociale
connotatie.
Wie die systeem niet heeft -> levenskwaliteit
Depressie, angst
Maag-darmklachten: epidemiologie
- 28% slokdarmklachten
- 21% maagklachten
- 19% darmklachten
Meer dan 40 % van de volwassen bevolking…
65% vrouwen, neemt toe met de leeftijd tot 45 jaar.
Inflammatoire darmziekten, hepatitis -> enorme kosten
28% van de kanker gerelateerde overlijdens -> maag-darmkankers
- Alcohol: leverkanker, levercirrose, pancreatitis, pancreaskanker…
- IBS -> 1/10
- 1/3 van de mensen met symptomen van IBS of constipatie -> dokter
- Functionele dyspepsie prevalentie: 11-24% in Europa
- Hogere prevalentie van functionele gastro-intestinale ziekten bij vrouwen
,Aandoeningen van de slokdarm
Ongeveer 40 cm lang
- Eindigt op gastro-oesofagale junctie. Bovenste 1/3: gestreepte spieren, onderste 2/3
gladde spieren
- Maar 1 functie: peristaltiek. Zorgen dat het naar de maag gaat en niet omgekeerd. Toch
een ongelooflijke bron van pathologie. Meest onderzochte orgaan (kom je eerst tegen)
Symptomen
- Dysfagie (slikklachten)
= gevoel dat het voedsel blijft steken tijdens de passage van de farynx naar de maag. ≠
voedselbolus die blijft steken aan de cricopharyngeale sfincter (= slikstoornis
o Organische dysfagie:
vernauwing lumen door strictuur / tumor
Initieel vast voedsel, daarna ook voor vloeibaar
Voedselimpactie bij grote en taaie bolus
Progressief ontstaan. Snelle progressie bij maligne tumor
o Functionele dysfagie:
Motiliteit wijkt af
Afsluiten lumen door contractie van de wand (vb. achalasie)
Zowel vast/vloeibaar
Pijnaanvallen los van de voedselbolus, vaak ’s nachts. (diffuse
slokdarmspasmen)
o Oro-pharyngeale vs. oesofagale dysfagie
Tongbasis carcinoma
Tumor
Zenker’s divertikel
Een uitstulping aan het begin van de slokdarm naar buiten in de
borstholte (lijkt op een zakje)
o Organische vs. functionele
modaliteiten Organische Functionele
(structurele stenose) (contractietoestand)
begin Eerst enkel voor vaste Van in begin zowel voor
stoffen vast als vloeistof
impactie Bij grote bolus /
pijn Enkel bij impactie Aanvallen door spasmen,
los van deglutitie en
veelal ‘s nachts
progressie Geen of traag bij Chronisch, fluctuerend
goedaardig letsel; snel
bij maligne letsel
- Odynofagie:
, = pijn na het slikken bij passage van de bolus. Meestal door ontsteking: reflux
oesofagitis, virale candida esofagitis…
o Impactiepijn: doffe of krampende pijn retrosternaal veroorzaakt door
contracties boven een geïmpacteerde bolus. (stenose?)
o Retrosternale krampende of toesnoerende pijn (los van boluspassage).
o Non cardiac chest pain, soms moeilijk te onderscheiden van angor pectoris.
Dysfagie en odynofagie zijn alarmtekens en esofagogastroscopie is nodig!!
- Pyrosis (vooral postprandiaal)
= branderig gevoel dat opstijgt achter het sternum (typisch voor gastro-esofagale reflux)
- Regurgitatie (vooral postprandiaal)
= zuur, bitter of niet-zuur vocht dat tot in de mond komt (vooral bij neerliggen,
vooroverbukken)
- Globusgegevoel
= gevoel prop in de keel (4%)
o Kruispunt NKO-ziekten en GI-zieken.
o Waarschijnlijk neurale en sensitiviteitsstoornis in de keel
Geen dysfagie
Geen duidelijk verband met deglutitie, verdwijnt meestal tijdens eten
Kan alles doorslikken
Na het slikken gevoel dat er nog iets zit
Vooral bij nerveuze personen
Onzekere oorzaak
- Secundaire klachten :
o Vermagering, last in keel, hoesten, bloedarmoede
Technische onderzoeken
- (video)Endoscopie/Gastroscopie/duodenoscopie (4 min)
o = routine, onontbeerlijk voor een juiste diagnose
o Meestal eerste onderzoek:
o Pluspunten:
Directe visualisatie van het slijmvlies en/of vernauwingen
Mogelijkheid tot nemen van biopsies: tumor, eosinofiele esofagitis,
infectieus…
Behandeling van stenose of bloeding mogelijk, verwijderen van
geimpacteerde bolus, precandereuze letsels behandelen
Adrenaline injecteren
Vreemde lichamen verwijderen
Endoprothese plaatsen, clipping perforatie…
Ligatuur varices (afbinden)
o Echoendoscopie bij vermoeden maligne letsels
, - Fysiologische metingen
o pH meting:
miniatuur-pH-sensor (gaselektrode), 2mm diameter, 5cm boven UES
dunne sonde via neus
registreert 24h de zuurtegraad. Zo reflux detecteren, normale grenzen
overdag, snachts, na de maaltijd. Kan klachten aangeven (als het
samenvalt met meer reflux.) -> adhv ‘event-marker’
sonde met pH sensor + impedantiemeting -> ringen. Als er vloeistof zit
-> goede geleiding -> verminderde impedantie.
Indien reflux -> van impedantie -> zo zure en niet zure reflux
van elkaar onderscheiden
o manometrie:
drukmeting als evaluatie van de motoriek -> meten van contracties in
de slokdarm: in rust en bij slikmaneuvre
stationair of ambulant (24h)
pH/impedantiemeting:
o 24h ambulant, eventueel samen met manometrie of
impedantiemeting
o Miniatuur pH sensor (bv. gaselektrode) geplaatst 5cm
boven de GE junctie. soms tweede sensor in de
proximale slokdarm of maagfundus.
o Impedantieringen om elektrische weerstand te meten,
als marker van boluspassage.
evaluatie thv:
faryngo-oesofagale sfincter
slokdarmlichaam
gastro-oesofagale sfincter
Diagnostisch voor achalasie en slokdarmspasmen.
Als patiënt slikt -> ziektes detecteren
Meting van contracties
Ondertussen: hoge resolutie manometrie
40 kanalen ipv 6 -> kleurplot.
Jackhammer -> enorm langdurige hoge drukken en thoracale pijn
o Radiologische onderzoeken:
Statische en dynamische opnames (video bv. met vaste bolus)
Meerwaarde bij
Divertikels (pulsie-, tractie-, intramuraal)
Fistels naar trachea
Ring van Schatzki (vernauwing)
Performant onderzoek bij onderzoek van faryngo-oesofagale overgang
bij slikstoornissen (video) eventueel samen met impedantiemeting.
ook CT en MRI
GERD = gastro-esophageal reflux disease is a condition which develops when the reflux of
gastric content causes troublesome symptoms or complications. enorm veel symptomen zijn
refluxgerelateerd (hoest, astma, erosies achteraan in de tanden).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper incognitognkstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.