Rechtvaardigheid: juist en eerlijk handelen na de situatie.
Moraal: geheel van handelingen die maatschappelijk als correct worden gezien (normen en waarden)
Rechtsbeginselen: geven betekenis aan rechtsregels. Wanneer een situatie zich voordoet waarin
nieuwe regels moeten worden verzonnen, beroept de rechter zich op beginsels. (indirect, niet
logische structuur)
Functies en nut
o Ordening
o Correctie/handhaving
o Uitdrukking culturele/morele waarden (bestrijden armoed, bescherming)
o Regelend
o Geschilbeslechting (hoe wordt een conflict opgelost)
Eigenschappen
o Rechtsfiguren
o Redeneren
o Taalkundig
o Fundamenteel of casuïstiek
Indeling van het recht
Nationaal recht: wetten die in NL gelden (publiek of privaat)
Internationaal recht: regels die staten onderling maken (internationaal publiek of privaat)
- Staatsrecht: bevoegdheden staat en onderdelen
- Bestuursrecht: recht die overheid in acht moet nemen. Omgaan met burger.
- Strafrecht: handhaving, bescherming. Wat is strafbaar?
Materieel recht: bevoegdheden van deelnemers aan rechtsverkeer, inhoud van recht
Formeel recht: regels hoe procedures verlopen
Dwingend recht: regels waar niet van mag worden afgeweken
- Rechtsbeginselen
- Wetten
Wet
AMvB mag niet in strijd zijn met grondwet
Ministeriele regeling
Provinciale verordening
Gemeentelijke verordening (mag niet botsen met provinciale verordening)
- Volkenrechtelijke verdragen
o Gedragsregels
o Organisatie in leven roepen (EU, VN)
- Jurisprudentie: verzameling uitspraken van de rechter
- Gewoonte: wat we kunnen verwachten
- Doctrine: uitleg van regels, consistentie
- Richtlijnen: zelfregulering
AMvB = besluit van de regering waarin de regels uit een wet verder worden uitgelegd
Hoe vind je een wet in de wettenbundel?
Inhoudsopgave > zorgverzekeringswet opzoeken > 14 e wet
Vinden wat een wet regelt
Na de zin ‘alzo wij… genomen hebben’ komt te staan wat de wet regelt
Boven elk hoofdstuk staat dikgedrukt welk hoofdstuk het is en hoe het heet.
Aan de kantlijn staat kort waar het artikel over gaat
Boven het artikel staat welk artikel het is, zo niet, staat het in de eerste paar regels
Vaak zijn in het eerste hoofdstuk van de wet begripsbepalingen te vinden
1.3 TG
Het lezen van vonnissen en arresten
Jurisprudentie: verzameling vonnissen en arresten
Vonnis: gemotiveerde en bindende uitspraak rechter
Arrest: gemotiveerde en bindende uitspraak gerechtshof/ hoge raad
Opbouw van een arrest:
1. Het geding in feitelijke instanties (rol van lagere rechters samengevat)
, 2. Het geding in cassatie (wat er tot nu toe is besproken in cassatieproces)
3. Beoordeling vd middelen (waaraan de hoge raad het cassatieproces beoordeeld)
4. Beslissing (hoge raad doet uitspraak)
2.2 TG
Verdragen
Tussen 2 landen: bilateraal
- Gedragscode (bvb geen oorlog)
- Organisatie in leven roepen (mensenrechten)
- Regels en wetten
Totstandkoming
- Bepalen wat vast te leggen
- Ondertekening, minister buitenlandse zaken
- Nationale procedure, parlement, raad van staten
- Geratificeerd of niet
- Bekend in tractatenblad
- Omgezet in nationaal wet (grondwet)
Gezondheid is publieke verantwoordelijkheid, want als mensen niet gezond leven worden de kosten
duurder en kan de premie omhoog gaan.
2.6VC
Constitutionele verhoudingen in Nederland
Legaliteitsbeginsel;
- Alles wat overheid doet moet gebaseerd zijn op een wet
- De wet mag niet terugwerkend werken
Democratische stelsels:
- Parlementair: via verkiezingen vorming regering. Zij maken wetten (Nederland)
- Presidentieel: president verkiezingen. President staat los vh parlement (Amerika)
- Semipresidentieel: combinatie
Verschillende kiesstelsels
- Kiesdistricten
- Meerderheid (meeste stemmen heeft macht) of evenredigheid (10% vd stemmen is 10% vd
macht)
- Kiesdrempel
- Lijsten of personen
Centrale overheid
- Legisme: rechter is spreekbuis voor de wet
- Codificatie: vastleggen wetgeving
Bevoegdheden
- Autonomie: wetgever laat gemeente alles regelen
- Medebewind: precies aangeven welk onderwerp gemeente iets over zegt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maurakl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.