Systeem Aarde 1 --- Paul Meijer
Deel 1: Inwendige Aarde Paul Meijer
Deel 2: Het aardoppervlak Daan Beelen
Najaarsexcursie Lydian Boschman
Werkcolleges Karlijn Peeters
Website
Wijzigingen, praktische info, PowerPoint, hoorcollege en meer te vinden op Blackboard
Rooster in My Timetabel (GEO1-1101)
Materiaal
Book: Eart; Portrait of a Planet
Reader ‘Introduction to Paleontology’ --> pdf via blackboard of via canon voor papieren versie
Set aanvullende figuren, volgt later
!! Planner
Over werkcolleges
Meenemen:
- laptop
- vulpotlood 0,5 mm
- geodriehoek, kleurpotloden
- millimeterpapier
- boek en, in week 38, reader (pdf ook goed)
NIET afmelden bij de assistenten.
Opmerkingen
Maak aantekeningen
college volgt niet exact het boek
Werkcolleges staan ‘los’ van college
Plan zelf goed het leeswerk
- Oriënterend ter voorbereiding van het college
- Vervolgens: studerend
Hoorcollege
Telefoons stil en opbergen
Bij aanvang aanwezig, deur dicht, gebruik de achter deur.
Stilte, maar vragen mag.
Excursie
Uitgebreide informatie volgt
7/10 t/m 16/10
Tijdens de week van de excursie moet je zelf online de tussentoets maken. Telt niet mee in het eindcijfer.
Wat wel mee telt is het verslag van de excursie
Toetsing
Deel 1 en deel 2 zijn aparte vakken
aanwezigheid bij werkcolleges is verplicht
Deelname tussentoets verplicht (multiple choice)
Eindcijfer deel1:
20% verslag excursie – in het nederlands
80% schriftelijk tentamen (via reminder) (je mag engels en nederlands gebruiken)
,Je hebt als student toegang tot Nature en Science… houd het eens bij met lezen
,Hoorcollege 1: Ontstaan van de Aarde
Inleiding systeem aarde, ontstaan van de aarde
Inleiding systeem aarde
Aarde: één dynamisch geheel
het geheel is een systeen, zoals het wolken dek, het systeem. Ook de vaste aarde is dynamisch maar op een
andere tijdschaal.
‘’If (…) I had to restrict all this writing to one sentence, this is the one I would choose:
The summit of Mt. Everst is marine limestone.’’ John McPhee
Over het dynamische karakter van de vaste aarde.
Biosfeer: reageert op seizoen variaties.
het licht dat we met zijn alle produceren is ook onderdeel van de biosfeer. De energie is gelijk ook een link
met een ander onderdeel van de aarde.
ALLES IS EEN GEHEEL, ALLES IS GEKOPPELD
De middellandse zee is het over gebleven deel van de tethys ocean.
Het klimaat is veranderd, en dat is bijvoorbeeld ook te zien in de voormalige ENCI groeve. De sigmenten
laten fossielen van tropische dieren zien.
Als de zeespiegel laag stond was er meer vulkanische activiteit, de druk van de waterkolom op de vulkaan
is dan kleiner. De barsten in het gesteente kan dan makkelijker open gaan, waardoor er meer vulkanische
activiteit is.
‘systeem aarde’ is op allerlei manieren met elkaar verbonden.
Karakteristieke tijdschalen systeem aarde
atmosfeer, upper ocean, biosphere, deep ocean, ice sheets, lithospheer
Kijk ook naar het figuur in de pp op blackboard.
Verschillende processen worden beïnvloedt door de verschillende sferen.
Klimaat verandering is ook een proces waar een groot deel (zo niet het hele systeem) van systeem aarde in
betrokken is.
Kenmerken van een systeem
Dynamisch – reageert continu op verstoringen
Heeft één of meer aandrijfkrachten – welke?
o Inwendig: Inwendige warmte van de aarde (deels restwarmte van het ontstaan van de
aarde (ongeveer 20%?), en het verval van radioactieve elementen.)
o Uitwendig: de Zon.
Ieder systeem is opgebouwd uit samenhangende subsystemen.
Karakterisering van een systeem
Toestand (of staat) van een systeem
o Metastabiel : bij een klein zetje komt het terug, bij een groter zetje valt het uit de
metastabiele toestand.
o Instabiel : komt bij de kleinste verandering niet meer terug in de originele stand.
o Stabiel : komt altijd terug in de stabiele stand
Gevoeligheid van een systeem
o De stabiliteit en de gevoeligheid van een systeem zijn heel dicht met elkaar verbonden. Zie
ook het plaatje in de pp.
, Budget van een systeem
o Denk aan resevoirs, instroom, uitstroom, etc.
Waarom ‘’systeem aarde’’?
Veel aardwetenschappelijke kwesties hebben niet alleen betrekking op vaste Aarde (geosfeer)
Beter kunnen vergelijken en relativeren.
Historische achtergrond
Vooruitgang wetenschap en technologie
Ontwikkelingen in de maatschappij
o Grootschalige observatie
o Reken-capaciteit
Ontwikkelingen in de maatschappij
Besef gevolgen menselijk handelen
Zorg om onze natuurlijke omgeving
Toenemende druk op de grondstoffen
We moeten het systeem als een geïntegreerd iets gaan beschouwen. En we moeten het begrijpen om er iets
mee te kunnen doen.
GEOENGINEERING
Ontstaan van de Aarde
Ons zonnestelsel
8 planeten
Terrestrische planeten
o Aardachtige planeten
o Bestaan vooral uit gesteente en metalen (ijzer)
Gasreuzen
o Hooguit een kleine kern van ijzer en vooral veel lichtere elementen zoals waterstof
Zonnenevel theorie
A.
o Er is een soort wolk van stof en vooral heel veel gas.
o Die wolk had een bepaalde rotatie
B.
o De wolk is zich gaan samen trekken bijvoorbeeld door een schokgolf van een
exploderende ster.
o Zo’n draaiende wolk neemt de vorm van een schijf aan. En in de kern van het systeem
lopen de druk en de temperatuur op.
C.
o Er blijft materie in een baan om de zon draaien en die gaan samen ‘klonten’ tot een
planeet
o Door het samentrekken van de deeltjes is kenfusie mogelijk en ontstaat een zon.
D.
o Door afkoeling van de materialen ontstaan er ‘planeten’
‘Science does not prove theories. Scientific measurments can only disprove theories or be consistent with
them.’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rianneheurneman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.