In dit bestand zijn de aantekeningen van alle hoorcolleges voor Gezondheidseconomie (AB_1126) samengevoegd. Gezondheidseconomie is een verplicht vak voor eerstejaars studenten Gezondheidswetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Gezondheidseconomie
Hoorcollege 1 – Inleiding in de Gezondheidseconomie
Definitie: vakgebied dat bezighoudt met economische
determinanten gezondheid, en werking
gezondheidsmarkt en o.a. bestuderen gedrag belangrijke
actoren op GZM en interactie daartussen
Belangrijke actoren:
Gezondheidszorgmarkten:
Belangrijke verschillen tussen drie markten:
- Informatie is beperkt, ongelijk verdeeld
o Patiënt wil weten wat er aan hand is,
zorgaanbieders hebben
informatievoorsprong
- Prijzenmechanisme grotendeels uitgeschakeld door
o Privé zorgverzekering en sociale verzekering, overheidsingrepen, geen
keuzemogelijkheid
- Aanbieders met verschillende rollen en belangen
o Belangenbehartiger van patiënt, ook eigen economische belangen, door
informatiesymmetrie is deze relatie precair
- Aanbod geïnduceerde vraag: in hoeverre wordt vraag beïnvloed door aanbod?
- Heterogene producten
- Moral hazard: bedrag wordt beïnvloed door ontbreken prijs
- Kosten gaan voor baten uit
- Externe effecten, solidariteit, ethische vraagstukken
Bijzondere karakteristieken GZM:
- Combinatie van deze bijzondere karakteristieken maakt bestuderen GZM gecompliceerd en
interessant en rechtvaardigt bestaan GE
- Deze bijzondere karakteristieken vragen aanpassingen en uitbreidingen van standaard
economische theorieën en instrumenten
Belangrijk hulpmiddel voor beleid:
- Op macroniveau (overheid): helpt beleidsmakers beleid te ontwikkelen en te evalueren
o Veranderingen institutionele kader, prijsregulering, preventie interventies,
investeringsbeslissing
- Op meso niveau (helpt managers zorginstellingen & zorgverzekeraars keuzes te maken)
o Investeringsbeslissing, productieomvang, fusies, gevolg (basis)verzekering voor vraag en
aanbod zorg. gevolg verplicht en vrijwillig eigen risico
,Hoorcollege 2 – Vraag- en Aanbodtheorie
Uiterste marktvormen:
- Concurrentie/ perfecte competitie heel efficiënt en zeer wenselijk
- Monopolie: een aanbieder, vaak met patent
- Monopsonie, meerdere aanbieders maar een vrager
Gereguleerde concurrentie:
- Invoering huidige zorgstelsel in 2006
- Meer marktwerking op zorgmarkt onder toezicht overheid voor:
o Waarborging toegankelijkheid
o Kwaliteit en betaalbaarheid zorg (gereguleerde concurrentie, Enthoven 1978)
- Invoering Wlz in 2015
- Doel: beter presterende zorgmarkt door verstekring prikkels voor doelmatigheid
zorgverzekeraars en zorgaanbieders en meer klantgerichtheid
Perfecte competitie:
- Veel vragers en aanbieders van product, die ieder afzonderlijk geen invloed op prijs heeft en
waar prijs bepaald wordt door aanbod en vraag
- Homogene goederen identieke producten/ producten door consument gezien als identiek
- Volledige informatie over prijs en kwaliteit van product
- Weinig toetreding barrières
Vraagcurve:
- Gevraagde hoeveelheid
o Gevraagde hoeveelheid goed is afhankelijk van:
Voorkeuren consumenten
Inkomen consumenten
Prijs goed en van andere relevante goederen
- Vraag goed: relatie tussen maximale gevraagde
hoeveelheid en prijs, waarbij andere relevante
factoren constant verondersteld zijn (ceteris
paribus hypothesis)
o Gevraagd hoeveelheid ≠ gekochte
hoeveelheid
o Op markt gaat om som van vraag
uitgeoefend door alle consumenten nu
vraag van een consument
- Economisch model: is set wiskundige vergelijkingen die werkelijkheid zo goed mogelijk omschrijft
- Gevraagde hoeveelheid
o Leidt hogere prijs altijd tot minder of gelijke vraag naar product?
o Meestal, want “Law of Demand”: helling vraagcurve bijna altijd negatief
o Behalve voor Giffen en Veblen/ prestige goederen
, MARKTVRAAG IS DE SOM VAN DE INDIVIDUELE VRAAG.
o
- Marktvraag is som individuele vraagcurves
Betaal je in gezondheidszorg een prijs?:
54 Titel in voettekst, aanpassen via Voettekst aanpassen, tab VU
- Ziektekostenverzekeringen geldprijs = stukje premie + eigen bijdrage
- Maar ook tijdprijs waar tijd = reistijd, wachttijd en behandeltijd, en reiskosten (in NL wordt keuze
voor ziekenhuis met name bepaald door reistijd!)
- Prijs van tijd? Bijvoorbeeld salaris per uur
Wat bepaalt vraag naar zorg?:
- Onderscheid tussen economisch concept vraag en behoefte/ gebruik
- Dus kan economische theorie vraag naar gezondheidszorg verklaren? Wordt vraag beïnvloed
door prijs van zorg?
- Medisch-technische vraagmodel veronderstelt dat vraag gelijk is aan door professionals
vastgestelde behoeft van zorg. Behoefte is dan gelijk aan hoeveelheid medische zorg die nodig is
om iemand weer op ‘standaard gezondheidsniveau’ te brengen
- Dit leidt tot volledig inelastische vraag die
ongevoelig is voor veranderingen in prijs. Vraag
naar gezondheidszorg ongevoelig voor
verandering in prijs behoefte = vraag
, - Rand experiment liet zien dat vraag naar zorg prijsgevoelig is, met gemiddeld prijselasticiteit -
0,22
Prijselasticiteit:
- Prijselasticiteit van vraag: mate waarin gevraagde hoeveelheid reageert op prijs
- Betreft dus proportionele verandering in gevraagde hoeveelheid (dQ/Q) als gevolg van bepaalde
proportionele verandering van prijs (dP/P)
- Wiskundige formules:
- (Eigen) prijselasticiteit vraag: bijna
altijd negatief
o Niet als: Giffen en Veblen/
prestige goederen
- Interpretatie uitkomst:
o Prijselastisch goed: < -1: als
prijs stijgt met 1%, daalt
gevraagde hoeveelheid met
meer dan 1%
o Prijsinelastisch goed: -1 < of < 0: als prijs stijgt met 1% daalt gevraagde hoeveelheid met
minder dan 1%
o Veblen en Giffen goed: > 0
- Prijselasticiteit niet overal hetzelfde langs vraagcurve
Kruiselingse prijselasticiteit:
- Gevoeligheid van vraag voor veranderingen in
prijzen van andere goederen
- Mate waarin vraag beïnvloed wordt door prijs van
andere goederen is kruislingse prijselasticiteit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lahbijpost. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
