Circulair bouwen/ renoveren
Circulair bouwen is efficiënt en maatschappelijk verantwoordelijk met producten, materialen en
hulpbronnen om. Zodat toekomstige generatie toegang tot materiele welvaart behoudt.
R ladder
- Refuse
Weigeren/voorkomen gebruiken
- Redesign
Circulair herontwerpen
- Reduce
Vermindering van gebruik
- Re-use
Producten hergebruiken
- Repair
Onderhoud en reperatie
- Refurbisch
Producten worden opgeknapt
- Remanufacture
Nieuwe producten van 2e hands materialen
- Re-purpose
Hergebruik product maar met onder functie
- Recycle
Verwerking en hergebruik van materialen
- Reover
Energie terug winnen
Ontkoppeling gebouw lagen
Onderdelen gebouw opgebouwd, dus laag met bepaalde levensduur
Duurzaam construeren
Belangrijkste aspecten en welke thema's bij hoofdopzet horen
Materialen paspoort
Bevat informatie over het soort materiaal; de hoeveelheden, de wijze van montage en de locatie van
objecten. Ook worden aanpassingen aan het object tijdens de gebruiksfase erin geregistreerd.
Bovendien kan informatie over kwaliteit en waarde eraan worden gekoppeld.
LCA
Stuk gereedschap voor de analyse van het milieueffect van product gedurende de fases van zijn
levenscyclus van de winning van grondstoffen.
MPG
De MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) is bij elke aanvraag voor een omgevingsvergunning verplicht.
De MPG geeft aan wat de milieubelasting is van de materialen die in een gebouw worden toegepast.
Het gaat hierbij om nieuwe kantoorgebouwen (groter dan 100 m²) en om nieuwbouwwoningen.
Wat is biobased bouwen
Biobased wil zeggen dat het product gemaakt is van (de reststromen van) hernieuwbare, natuurlijke
grondstoffen, zoals hout, vlas, hennep enz. Deze materialen kunnen op korte termijn, op een
natuurlijke wijze terug groeien (in het algemeen binnen 10 jaar).
,Biobased materialen zijn over het algemeen duurzaam, maar dat is niet altijd het geval.
Biobased materialen nadelige impact
- Als voor het produceren van de grondstof veel land nodig is. Dat kan leiden tot concurrentie
met de voedselproductie, het verdwijnen van natuur, bodemuitputting en
irrigatieproblemen.
- Als voor de productie van de grondstoffen pesticiden en/of meststoffen nodig zijn. Pesticiden
en meststoffen vervuilen lucht, water en de bodem. Daarnaast verzwakken ze ecosystemen
doordat ze insecten en kleine dieren doden.
- Als voor de productie van het biobased materiaal nog andere ingrediënten nodig zijn,
bijvoorbeeld op basis van fossiele grondstoffen. Zo kan bijvoorbeeld olifantsgras worden
gebruikt als vulmateriaal in biobased beton. Maar om het beton aan de kwaliteitsnormen van
de industrie te laten voldoen, is meer water en een hoger cementgehalte nodig. Dit
vermindert dan de totale duurzaamheid van het product.
- Als de biobased grondstoffen afkomstig zijn van vee. Het beste (eigenlijk dus slechtste)
voorbeeld hiervan is wol. Wol is een biobased grondstof, maar het is ook afkomstig van vee.
Om wol te laten ‘groeien’ hebben de schapen dus voedsel, water en land nodig. Dit alles
terwijl er grote hoeveelheden broeikasgassen vrijkomen en de bodem‐ en waterkwaliteit
wordt bedreigd.
Biobased circulair
Biobased materialen worden vaak gezien als oplossing voor de circulaire economie. De grondstoffen
zijn hernieuwbaar (groeien binnen 10 jaar terug) en na de levensduur van het product kan het
materiaal worden teruggegeven aan de natuur. Echter dit is niet altijd mogelijk! Biobased materialen
zijn namelijk niet altijd biologisch afbreekbaar of composteerbaar. De term biobased heeft dus
betrekking op de herkomst van het materiaal (en in tegenstelling tot de termen composteerbaar en
biologisch afbreekbaar dus niet op het einde van de keten).
Niet composteerbaar biobased materiaal
Als een biobased materiaal niet composteerbaar of biologisch afbreekbaar is, dan moet het zodanig
worden ontworpen dat het hoogwaardig opnieuw te gebruiken is (volgens de technische kringloop),
het materiaal kan namelijk niet zondermeer terug in de biologische kringloop.
Biobased afbreekbaar
Biologisch afbreekbaar wil zeggen dat een product op natuurlijke wijze afgebroken kan worden door
schimmels en bacteriën. Hoelang het duurt voordat iets is afgebroken, is afhankelijk van de
omstandigheden. Hout, katoen en kurk zijn bijvoorbeeld biologisch afbreekbaar, maar het duurt
jaren voordat deze materialen helemaal afgebroken zijn.
Biobased composteerbaar
Composteerbaar wil zeggen dat een materiaal binnen 6 weken voor minimaal 90% afgebroken kan
worden in een industriële composteringsinstallatie.
Dampdicht versus dampopen
, Rc-waarde
De rc-waarde staat voor Resistance Construction, en hiermee wordt de warmteweerstand van de
gehele huisisolatie, zoals spouwmuurisolatie of dakisolatie, die wordt doorgevoerd bedoeld.
Faseverschuiving
Faseverschuiving is de verschuiving van de fase van een golf. De fase van een periodieke functie zoals
een golf of een trilling beschrijft de huidige positie in een cyclus ten opzichte van een referentiepunt.
De tijd waarop de warmte kan worden opgebouwd in de constructie. Biobased bouwen is
lastenverschuiving goot. Dat is ook een groot voordeel.
U-waarde
De U-waarde of warmtedoorgangscoëfficiënt geeft aan hoezeer een volledige scheidingsconstructie,
zoals een wand of een dak, geïsoleerd is. Laat de wand veel warmte door, dan ligt de U-waarde hoog.
Is de wand thermisch goed geïsoleerd, dan heeft die een lage U-waarde.
Biobased materialen
- Constructie materialen
o Hout
Bijvoorbeeld houtskeletbouw of houten vloeren en
kapconstructies. Meestal zijn dit naaldhout soorten.
o Massieve houtbouw
Bij houtmassiefbouw bestaan de dragende muren en de vloeren van een gebouw uit
massief hout. Dus in plaats van klakzandsteen of beton worden de wanden
uitgevoerd in (kruislings gelamineerd hout). Doordat de isolatie bij de gevels aan de
buitenzijde wordt aangebracht, kan het hout aan de
binnenzijde zichtbaar blijven.
Voor wanden en vloeren wordt bij massieve houtbouw gebruik
gemaakt van bijvoorbeeld CLT (cross laminated timber) of DLT
(dowel laminated timber). Bij deze elementen worden houten
planken kruislings met elkaar verlijmd (CLT) waardoor zeer vormvaste en sterke
constructieve elementen ontstaan. Balken en kolommen worden ook gevormd door
meerdere planken te verlijmen, maar bij deze constructieve elementen liggen de
planken parallel aan elkaar. De verlijming van meerdere planken zorgt voor een meer
homogene structuur en een constructief hoogwaardig element. Deze samengestelde
(verlijmde) elementen worden ook wel glulam genoemd.
o Hennepbeton
Hennepbeton is een lichtgewicht bouwmateriaal met goede
thermisch en akoestisch isolerende eigenschappen. Het is een
dampopen bouwsysteem. Hierdoor zijn geen kunststof folies
meer nodig. Hennepbeton is ook goed brandwerend en kan als
prefab elementen vervaardigd worden. Hennepbeton wordt
gecreëerd door celluloserijke vezels van de hennepplant te
vermengen met kalk en water. De druksterkte van Hennepbeton is echter gering
waardoor het beperkt geschikt is als dragende wand.