Leerdoel 1: Je weet wat psychologie en pedagogiek zijn en hoe en waarom sociaal werkers
psychologische en pedagogische kennis gebruiken.
Psychologie is de wetenschap van gedrag en geestelijke processen.
Definitie psychologie en pedagogiek
Psychologie: wetenschap van gedrag en mentale processen. (zowel intern als extern)
Pedagogiek: wetenschap van het opvoeden en opleiden van kinderen en
jongerenopvoedkunde
Relevantie psychologie en pedagogiek voor het SW:
- Psychologie en pedagogiek helpen je bij het contact te maken en met (het probleem
van) een cliënt beter te begrijpen. Daarnaast vinden veel methodieken van sociaal
werkers hun oorsprong in psychotherapeutische stromingen. Om mensen de best
passende hulp te bieden is het van belang dat ook jij die psychologische en
pedagogische kennis hebt en kunt toepassen. Dan ben je ook in staat mensen door te
verwijzen als hun problematiek te ernstig blijkt.
Wat is het behavioristische perspectief:
• Psychologie moet de wetenschap van observeerbaar gedrag zijn, niet van mentale
processen. Gedrag wordt bepaald door prikkels in onze omgeving en de
voorafgaande consequenties (stimu) van ons gedrag en de gevolgen hiervan
(consequenties). Gedachten en emoties zijn irrelevant. Doel van de psychologie is het
toepassen van psychologische kennis om gedrag te beïnvloeden.
• Gedrag van mensen wordt vooral bepaald door leerprocessen (conditionering).
(John Watson en Abraham Maslow.)
- Je komt als baby op aarde en je kan beïnvloed.
Waar de psychoanalyse vooral vanuit binnenuit kijkt, kijkt deze stroming vooral naar
waarneembare gedrag. Klassieke en operationele conditionering komt vanuit deze stroming.
Wat is het psychoanalytische:
• Gedrag wordt sterk bepaald door het onbewuste (Deze stroming gaat ervan uit dat
mensen een onbewuste hebben). In dat onbewuste zitten aangeboren driften en
verdrongen ervaringen (wensen waarvan je niet eens wist dat je ze hebt). De eerste
5 levensjaren zijn bepalend voor de ontwikkeling van je persoonlijkheid.
• De persoonlijkheid is opgebouwd uit
- het onbewuste (Id)
- het bewuste (Ego)
- het geweten (Superego)
• Grondlegger Sigmund Freud 1856– 1939.
Wat is het ontwikkelingsperspectief:
Bestudeert de psychologische veranderingen bij toenemende leeftijd.
Mensen veranderen als gevolg van een interactie tussen erfelijke eigenschappen en de
omgeving. Gedrag wordt bepaald door de interactie tussen de erfelijkheid en de omgeving,
die zich het hele leven door uiten in voorspelbare patronen. Proces van groei en Verandering
dat wordt bepaal door de interactie tussen erfelijkheid en omgeving (Oude Grieken)
1
, Wat is het humanistische perspectief:
Is voortgekomen uit een reactie op de psychoanalyse en de het behavioristische perspectief.
Ze geloven namelijk in de vrije wil van mensen. Ervaringen en belevingen zijn er belangrijk.
Maar de zingeving en de waard hiervan nog meer. Door ervaringen ontwikkel je.
Wat is het cognitieve perspectief
• De mens is een creatief en informatie verwerkend wezen. Waarbij het niet alleen om
kennisverwerking gaat maar ook om allerlei andere innerlijke processen.
• Gedrag wordt (ook) sterk bepaald door begrip, kennis, opvattingen, overtuigingen,
geheugen, vermogen problemen op te lossen – kortom, door cognitie. De mens is een
informatie verwerkend wezen. Dus studie van “wat in het hoofd gebeurt” (en wat je
dus niet zo direct kon waarnemen of meten). Er wordt veel gekeken naar de
onderdelen van de hersenen oftewel informatie werking.
• Gedachten, leren, geheugen, perceptie
• Belangrijke praktische toepassing: Cognitieve therapie – het beïnvloeden van
denkbeelden zodat het gedrag ook verandert.
Is ontstaan vanuit een reactie op het behavioristische perspectief.
Wat is het systeemperspectief:
Is ontstaan vanuit verschillende wetenschappen. Zet een mens in relatie tot zijn context.
ofwel, het sociale systeem waarin hij leeft. Wordt veel gekeken naar de omgeving.
Wat is het biologische perspectief:
• Mensen zijn het product van een evolutionaire geschiedenis. In ons DNA is al heel veel
vastgelegd. Met medicijnen kun je hier wel aan knutselen. Gedrag wordt veroorzaakt
door onze genen, hersenen en hormonen.
• Denk aan de man met de stok door zijn hoofd.
Hersenen die betrokken zijn bij emoties en gedrag:
Definitie psychologie en pedagogiek
Relevantie psychologie en pedagogiek voor het sociaal werk
Enkele psychologische perspectieven: behavioristisch perspectief, psychoanalytisch
perspectief, ontwikkelingsperspectief, humanistisch perspectief, biologisch perspectief,
systemisch perspectief, cognitief perspectief
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rachelletenhave1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.