Aardrijkskunde leerboek samenvatting periode 3
klas 2 (H6)
§6.1 Nederland duurzaam?
Opwarming van de aarde
Het klimaat op aarde verandert. Door fossiele brandstoffen (aardgas,
aardolie en steenkool) komt er veel CO2 in de lucht. Deze stoffen worden
ook gebruikt voor het opwekken van elektriciteit.
De lucht om ons heen noem je de dampkring. CO2 is een broeikasgas dat
warmte vasthoudt in de dampkring. Zonder CO2 zou het op aarde
gemiddeld -18 graden Celsius zijn. Door extra uitstoot van CO2 komen er
nu meer broeikasgassen in de lucht en stijgt de temperatuur op aarde. Dit
heet het versterkte broeikaseffect.
Door de opwarming van de aarde smelten sneeuw en ijs in poolstreken en
op bergen. Op andere plekken word het klimaat extremer: meer stormen,
stortregen, hittegolven en meer.
Minder CO2 in de dampkring
Veel landen willen iets doen tegen klimaatverandering. Ze hebben
afspraken gemaakt onder andere over dat de aarde max 2 graden mag
opwarmen. Om dat te kunnen bereiken moeten er heel veel dingen
gebeuren.
Allereerst moet het energiegebruik omlaag, overal is energiebesparing
mogelijk (isoleren, energiezuinige apparaten, verwarming lager).
De grootste verandering is het gebruik van nieuwe energiebronnen. Een
energiebron is iets wat energie oplevert. Voor fossiele brandstoffen geldt
op = op. Bij hernieuwbare of duurzame energiebronnen is dat heel
anders. Die kunnen nooit opraken en brengen geen CO2 in de lucht. Het
omschakelen van grijze (fossiele) energiebronnen naar groene (duurzame)
energiebronnen noem je energietransitie.
Van grijs naar groen
Windenergie wordt gebruikt voor het opwekken van elektriciteit zonder
CO2 uitstoof. Een nadeel is dat het niet altijd waait, maar er wel altijd
energie nodig is. Ook vinden mensen het lelijk of hebben ze last van het
lawaai.
Het opwekken van zonne-energie gebeurt steeds meer. Steeds meer
mensen hebben zonnepanelen. Een nadeel is dat in de winter de
opbrengst heel laag is.
Er wordt ook steeds meer gebruik gemaakt van lucht en bodemwarmte. Ze
halen de warmte uit de lucht of bodem, waardoor er minder of gen gas
nodig is.
, Zo’n 60% van de duurzame energie in Nederland wordt opgewekt met
biomassa (organisch materiaal, zoals houtresten en oud papier).
Energiecentrales en afvalverbrandingsinstallaties gebruiken de biomassa
om elektriciteit op te wekken. Ook worden er biobrandstoffen van
gemaakt. Biogas dient als brandstof voor auto’s.
Biomassa is een duurzame energiebron, omdat het nooit opraakt en je het
CO2-neutraal kunt gebruiken, bij de verbranding komt alleen CO2 vrij dat
planten en bomen tijdens hun leven uit de lucht hebben opgenomen
(fotosynthese). Er groeien niet altijd meteen nieuwe bomen en planten.
Inhaalrace
Nederland liep bij de energietransitie achter op andere landen in Europa.
Dat komt, omdat andere landen meer mogelijkheden hebben om
duurzame energie op te wekken. Ook is er in Nederland te weinig
aandacht geweest voor de energietransitie. Inmiddels is dat veranderd, er
zijn extra maatregelen genomen (sluiten koolcentrales, zonnepanelen en
elektrische auto’s).
§6.2 Ons klimaat verandert
Neerslag: meer en hoger
De hoeveelheid neerslag neemt toe. Dat komt doordat de lucht warmer
wordt die warmere lucht kan boven zee meer waterdamp opnemen.
Door de vele westerwind komt de vochtige lucht in Nederland aan land en
daardoor gaat het regenen. Niet vaker, maar vooral veel meer in één keer.
Vooral in de zomer valt in een korte tijd veel regen.
Droge zomers
Er komen meer perioden met langdurige droogte, vooral in de zomer. Het
regent dan te weinig en de verdamping is groot (veel water wordt
gasvormig). Dat gebeurt vooral via planten en bomen. De wortels nemen
water op uit de grond en de bladeren geven vocht af aan de lucht. Hoe
warmer, zonniger en winderiger hoe meer water er verdampt. In
Nederland is een neerslagoverschot. Het verschil tussen neerslag en
verdamping noem je de waterbalans.
Stijgende temperatuur
De temperatuur blijft stijgen. De winters worden zachter en de zomers
warmer. Er zijn ook meer tropische dagen en hittegolven. In de winter zijn
er juist minder vorst en ijsdagen.
Stedelijk warmte-eiland
In steden is het gemiddeld warmer dan in het omliggende landelijk gebied.
Dat noem je stedelijk warmte-eiland. Stenen, asfalt en staal nemen
meer water op dan begroeiing. Die warmte komt ’s nachts vrij. De
warmste plekken zijn de meest bebouwde met de minste begroeiing.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wielersaartje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.