Hoofdstuk 1 – Inleiding
docentgestuurd: de docent bepaalt welke leerstof op welke manier wordt
overgedragen, bevoordeelt reproductief en passief leren.
- uniform: geen aandacht voor leerlingverschillen, hele klas krijgt zelfde stof,
docent bepaalt tempo, volgorde en behandelingswijze, gelijke prestatie-eisen
- gevarieerd: gelijke doelen in gelijk tijdsbestek voor alle leerlingen, docent
gebruikt verschillende werkvormen en leermiddelen
-
zelfstandig leren: leerling stuurt zoveel mogelijk de leerprocessen, docent heeft
begeleidende rol. Leerlingen kiezen de leerdoelen, volgorde en medeleerlingen om samen
te werken, leermiddelen en toetsen. Komt tegemoet aan verschillen tussen leerlingen.
Verhogen van de effectieve leertijd. Vaker zelf informatie opzoeken en verwerken. Meer
nadruk op toepassen van leerstof in gebruikssituaties.
interne differentiatie: overgangsvorm tussen docentgestuurd en zelfstandig leren,
toegesneden op verschillen tussen leerlingen. Hoofddoel: zoveel mogelijk leerlingen
bereiken kerndoelen. Tijdsbestek aangepast aan mogelijkheden van leerlingen.
Meerderheid werkt zelfstandig, alleen of in groepjes. Extra begeleiding en
keuzeactiviteiten. Meer gelegenheid voor zelfstandig en samenwerkend leren.
Cognitief psychologische opvatting over leren: leren is een constructief en zelfgestuurd
proces. Kennis en vaardigheden zijn niet het product van kennisoverdracht door de
docent, maar het resultaat van mentale activiteiten van de leerling zelf. leren minder
docentafhankelijk maken
Op school aandacht voor vakoverstijgende, algemene vaardigheden (m.n. mondelinge,
schriftelijke, probleemoplosvaardigheden, zelfstandig werken, sociale vaardigheden) voor
het functioneren in de samenleving.
Goede leerresultaten hangen samen met:
- tijd die daadwerkelijk aan zelfstandig leren wordt besteed
- ordelijk werkklimaat
- samenwerkend leren
- frequente toetsing en foutenanalyses van leerprestaties
- hoge verwachtingen van docenten over mogelijkheden van leerlingen
Didactiek: helpen oplossen van vakspecifieke, vakoverstijgende praktische en
theoretische vraagstukken. Onscherpe grens tussen didactiek en vakdidactiek
(vakdidactiek raakvlakken met zowel onderwijskunde als vakwetenschap)
, Hoofdstuk 2 – Lesgeven
Didactisch model: gemeenschappelijke elementen van onderwijsleersituaties
- leerdoelen: te verwerven kennis en vaardigheden
- beginsituatie: cognitieve en motivationele kenmerken van leerlingen, van belang
voor het bereiken van leerdoelen
- leerprocessen: activiteiten voor opslag van kennis in het langetermijngeheugen
- leerstof: inhoudsaspect van leerdoelen
- werkvormen: gedragswijzen van docent, gericht op het tot stand brengen van
leerprocessen met het oog op realiseren van leerdoelen
- leermiddelen: informatiedragers die leerprocessen ondersteunen
- evaluatie: beoordeling van bereikte leerresultaten
Sleutelvragen: zetten de leraar ertoe aan de belangrijkste aspecten te overwegen en in
relatie tot elkaar te brengen
1. Welke leerdoelen?
2. Welk begingedrag hebben de leerlingen, gelet op leerdoelen?
3. Hoe differentiëren?
4. Welke werkvormen en groeperingsvormen?
5. Welke leermiddelen?
6. Welke didactische volgorde?
7. Hoe en wanneer leerresultaten bepalen?
8. Hoe de les faseren qua tijd?
9. Hoe leerlingen motiveren?
10. Hoe zorgen voor een goede sfeer?
Vakkensplitsing: leerstof geordend in vakken
Vakkenintegratie: vakgrenzen doorbroken, leerstof samengevoegd tot een geheel
Vakkencoördinatie: vakgrenzen blijven bestaan, maar diverse verwante
leerstofonderdelen zo goed mogelijk bij elkaar laten aansluiten
Ordeningsvormen: De wijze van geleding die de docent aanbrengt in het geheel van de
te verwerven stof.
- docentgestuurd: leraar neemt stof over uit het leerboek
- cursorisch: leerlingen schrijden regelmatig en systematisch voort door de
onderdelen van de leerstof. Voordelen: overzichtelijkheid en volledigheid.
- concentrisch: behandelde leerstof komt op een later tijdstip in opklimmende
graad van moeilijkheid en detaillering terug
- thematisch: leerstof gegroepeerd rondom beperkt aantal (fundamentele)
onderwerpen. Voortdurende toename van informatie.
- probleemgestuurd: leerstof aangeduid in vorm van problemen die verwijzen
naar praktijksituaties. Leerlingen moeten grotendeels zelfstandig informatie
opzoeken die nodig is om een oplossing te bedenken.
Programmeringsvormen
- parallelle programmeringswijze: verschillende vakken worden gelijktijdig naast
elkaar aangeboden. Leerlingen moeten overschakelen van vak naar vak, verknipte
leerstof, aandacht raakt versnipperd, lange tijd tussen leerstofverwerking en
beoordeling, korte tijd voor toets pas echt bestuderen
- blokonderwijs: leerstof wordt na elkaar aangeboden, verwerkt en beoordeeld.
Leerlingen houden zich langere tijd bezig met het leren beheersen van een
samenhangend geheel. Betere mogelijkheden voor zelfstandig leren.
Taakbelasting leraren
- leerlingen zijn mondiger en minder gezeglijk
- meer ouders bemoeien zich actiever met school
- psychologische afstand tussen leraar en leerling wordt groter (moeilijker om zich
te verplaatsen in de leefwereld)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariekesvdl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.