XVII. Verschillen en overeenkomsten tussen talen
Verschillen tussen talen:
- woordenschat
- klanken
- woordvormen
- zinsbouw
- de manier waarop betekenis wordt uitgedrukt
conclusies uit de vergelijking van talen:
- er is geen onderdeel van het taalsysteem waarin talen niet van elkaar
verschillen
- de verschillen zijn vaak veel groter dan in de gegeven voorbeelden
- naast verschillen zijn er ook bepaalde constanten: de universalia, de aard
daarvan kan variëren
Overeenkomst gesproken talen en gebarentalen: betekenis wordt uitgedrukt door
predikaten (zien/slaan/lopen) te verbinden met een of meerdere argumenten (jij,
Piet, de buurman, elkaar).
Naast universele kenmerken (die hebben alle talen), zijn er ook overeenkomsten
tussen specifieke talen.
1. genetische verwantschap woorden hebben een gemeenschappelijke
voorouder
Deze overeenkomsten komen voort uit een nauwe verwantschap. (bijv. Romaanse
talen)
Dante beschrijft in een pleidooi voor het gebruik van de spreektalen in plaats van
Latijn wat hij weet over verwantschap. Hij onderscheidde drie grote taalfamilies:
- Germaans: noorden
- Latijn: zuiden
- Grieks: grensgebied Europa en Azië
Op het werk van Dante is het onderscheid tussen de Langue d’oc (Provencaals,
zuiden) en de Langue d’oïl (Frans, noorden) gebaseerd.
2. typologisch verwantschaptalen zijn van het zelfde type, volgens dezelfde
principes opgebouwd
Deze overeenkomsten ontstaan als talen in structureel opzicht dezelfde keuzes
maken, die logisch met elkaar samenhangen. (bijv. Baskisch – Turks – Quechua)
Niet alle talen zijn duidelijk als type te beschrijven; allerlei talen hebben
typologisch een enigszins gemengd karakter. Wel is het belangrijk om
, typologische overeenkomsten bij taalvergelijking te betrekking, omdat anders te
snel wordt geconcludeerd dat talen genetisch verwant zijn.
3. areale overeenkomsten talen die niet of nauwelijks met elkaar verwant
zijn en daardoor allerlei parallellen vertonen als ze in een bepaald gebied worden
gesproken.
Langdurige en intensieve tweetaligheid kan tot gevolg hebben dat talen naar
elkaar toegroeien, waardoor areale overeenkomsten ontstaan. (bijv. Balkan;
Albaans – Roemeens – Bulgaars – Grieks – Turks, vertonen allerlei
overeenkomsten die niet teruggaan op hun voorouders)
Sprachbund een gebied waar talen een aantal gemeenschappelijke
kenmerken hebben gekregen
bijv: Balkan, Baltische regio
4. Overeenkomsten die berusten op toeval.
Het Nederlands is gegroeid uit en eerdere taal, waar het Duits ook uit is
voortgekomen. Het is mogelijk om nog verder onderzoek te doen.
historisch-vergelijkende taalwetenschap door talen in hun historische
stadia met elkaar te vergelijken, probeert men uitspraken te doen over de
ontwikkeling van taalfamilies, de relaties tussen de talen binnen die families en
de wijze waarop deze talen uit elkaar gegroeid zijn.
comparatieve reconstructie men probeert een vorm te vinden waar de andere
vormen met een minimaal aantal klankveranderingen van af te leiden zijn.
taalfamilie talen met een gemeenschappelijke afkomst
Indo-Europese taalfamilieeen groot aantal talen uit Europa en India
protovorm een vorm waarvan de andere vormen kunnen worden
afgeleid
prototaal alle hypothetische, gereconstrueerde vormen binnen
een familie
Hypothetisch, want de feitelijke vorm is onbekend, het is het meest
waarschijnlijke.
klankwetten regels waarin systematische overeenkomsten tussen
talen worden vastgelegd, hebben betrekking op het hele klanksysteem. (bijv.
relatie tussen /p/ in Proto-Indo-Europees en /f/ in Proto-Germaans). De
protovormen en prototaal zijn hiervan afgeleid.
Neogrammatici Duitse onderzoekers die het automatische, wetmatige
karakter van taalverwantschap benadrukten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariekesvdl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.