Samenvatting
Samenvatting Taal en Taalwetenschap - H11
- Instelling
- Hogeschool Rotterdam (HR)
hoofdstuk 11 - woordenschat
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 4 pagina's
Voorbeeld 2 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
XI. WoordenschatOm vast te stellen of iets een woord is, kan gebruik worden gemaakt van drie
criteria.
1. klankvorm
er moet minimaal één klinker of vocaal aanwezig zijn
2. syntaxis
de mogelijkheid dat woorden op verschillende plaatsen in een zin kunnen
voorkomen of kunnen worden gecombineerd met andere woorden
3. betekenis
woorden hebben een duidelijk te omschrijven betekenis (-ig op zichzelf
heeft geen betekenis)
Er zijn woorden waarvan niet meteen duidelijk is of het echt een woord is.
clitische woorden woorden die niet zelfstandig klemtoon dragen;
clitische elementen leunen tegen een ander woord aan
bijvoorbeeld: Marie me le donne.
Woorden hebben een vorm en een betekenis. De vorm van een woord is
willekeurig. De meeste woorden zijn arbitrair en daarmee conventioneel: ze
berusten op sociale conventie (afspraak).
In sommige talen is de vorm van veel woorden niet arbitrair (gebarentalen).
Sommige gebaren zijn iconisch; de vorm van het gebaar is afgeleid van de
beweging/eigenschappen.
Het bestaan van iconische gebaren karakteriseert een belangrijk verschil tussen
gebroken talen en gebarentalen. Toch vervaagt of verdwijnt de iconiciteit van
gebaren op den duur, het is dus de vraag hoe het iconisch element van gebaren
een rol speelt in de taalsystematiek.
lexicale woorden inhoudswoorden, vormen de kern van de betekenis van de zin
als geheel
- hiermee kan worden verwezen naar iets in de werkelijkheid of in een fictieve
wereld
- behoren tot open (uitbreidbare) klassen; iedereen kan een nieuw lexicaal
element invoeren, het heeft succes als andere taalgebruikers dit ook overnemen.
- kunnen gemakkelijk aan andere talen ontleend worden
- krantenkoppen en telegrammen bestaan vaak alleen uit lexicale woorden
- kinderen beginnen de taal vooral via het leren van lexicale woorden
telegramstijl, komt ook voor bij tweedetaalverwervers en bij sommige vormen
van afasie (waarbij grammaticale elementen gestoord zijn)
grammaticale/functie woorden verbinden de lexicale woorden met elkaar.
- hebben een functie binnen het grammaticale systeem
- behoren tot gesloten (niet-uitbreidbare) klassen; het bewust invoeren van
nieuwe grammaticale elementen is vrijwel onmogelijk
- de grammaticale structuur van een zin blijft herkenbaar waarin de lexicale
woorden zijn vervangen door onzinwoorden
- kunnen niet gemakkelijk aan andere talen ontleend worden
, lexicon de verzameling woorden van een taal
veranderingen in opvattingen en denken hebben een belangrijke invloed op de
woordenschat van een taal. De werkelijke eigenschappen van de woorden van
een taal worden bepaald door de manier waarop leden van de taalgemeenschap
als geheel die woorden gebruiken. Dit kan bijvoorbeeld met een woordenboek,
maar: het adequaat omschrijven van de betekenis van een woord is lastig en de
woordenvoorraad van een taal en de betekenissen van woorden veranderen
voortdurend.
lemma een woord met een aparte betekenis
soms ook twee betekenissen (bijv. milieu, de betekenissen zijn met elkaar
verbonden)
als de betekenissen niet met elkaar te maken hebben (bijv. deur), zijn het twee
lemma’s, met ieder één betekenis
Bij eentalige woordenboeken wordt woord A omschreven met behulp van woord
B, dat zelf weer een omschrijving C heeft.
etymologisch woordenboek beschrijft de oorsprong en geschiedenis van
woorden
kennis van etymologie voegt vaak iets toe aan het begrip, omdat allerlei
samenhangen binnen de woordenschat van een taal daardoor worden
blootgelegd, woorden hebben een voorgeschiedenis die veel vertellen over
culturele en maatschappelijke ontwikkelingen.
a. tweetalig woordenboek geeft het dichtstbijzijnde equivalent in een
andere taal
b. frequentiewoordenboek beschrijft hoe vaak bepaalde woorden in
bepaalde soorten van teksten voorkomen.
corpus geheel van teksten
corpustaalkunde soort taalkunde dat zich met corpora bezighoudt
c. thesaurus groepeert woorden begripsmatig en geeft aan
welke synonieme of alternatieve uitdrukkingsmiddelen er voor bepaalde
begrippen bestaan
d. concordantie geeft voor woorden die in een bepaalde
tekst voorkomen alle vindplaatsen in de vorm van het woord met een stuk
context eromheen
e. retrograde woordenboek geeft woorden in alfabetische volgorde van
achteren naar voren
voordeel: mogelijk om woorden met dezelfde uitgang op te zoeken
f. beeldwoordenboek afbeelden van verschillende woorden, die vaak
qua inhoud zijn gegroepeerd
lexicografie vak waarin men zich bezighoudt met het samenstellen van
woordenboeken van verschillende aard, er verschijnen veel lexicons in de vorm
van cd-roms waarin de verschillende soorten woordenboeken worden
gecombineerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariekesvdl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77858 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen