XII. Woordvorming
Bij woordvorming worden vaak een of meerdere elementen aan een bestaand
woord toegevoegd.
geleed woord het woord vertoont een interne geleding (bijv. eetbaar)
ongeleed woord het woord is niet op te splitsen (bijv. eet)
morfologie deel van taalwetenschap dat zich bezig houdt met de vorming
van woorden
belangrijke bezigheid is vergelijken van woorden, want dit levert informatie op
over de woordvorm
morfemen de kleinste betekenisdragende elementen van woorden (bijv.
eet + baar)
Woorden bestaan vaak uit combinaties van kleinere onderdelen.
1. hierdoor worden de klankcombinaties die mogelijk zijn veel efficiënter gebruikt
2. hierdoor is het makkelijker om de woorden van een taal te onthouden:
woorden die verwante betekenissen hebben, hebben vaak ook in hun vorm iets
gemeen
Functies van morfologie
1. uitbreiden van de woordenschat
- derivatie (afleiding) een lexicaal element wordt verbonden met een
niet-lexicaal element tot een nieuw woord (bijv. eet-baar), dus aan een bestaand
woord wordt iets toegevoegd dat niet zelf een woord is.
Als het gaat om twee bestaande woorden, is er geen sprake van derivatie, maar
van samenstellingen (bijv. waterbed)
Derivatie kent beperkingen
- morfologisch bijv. gelede/ongelede adjectiva (groenig kan, maar
zeegroenig niet)
- lexicaal sommige afleidingen worden niet gemaakt, omdat er al
basiswoorden zijn
bijv. spelen-speler, maar zingen-zanger
taalgebruikers raadplegen eerst het lexicon voordat ze tot vorming van een
nieuw woord overgaan
- fonologisch een woord kan niet met twee voorvoegsels met een stomme e
beginnen, dus als iets begint met be-, komt er geen ge- voor.
- woordklassen de woordklasse van het basiswoord kan veranderen
(bijv. hard-verharden)
er komt alleen derivatie waarbij de woordklasse verandert voor bij open
woordklassen: verba (werkwoorden), nomina (zelfstandig naamwoorden) en
adjectiva (bijvoeglijk naamwoorden)
Ook zijn er nog adverbia (bijwoorden), die wel kunnen worden afgeleid, maar niet
de basis voor derivatie vormen). Van Nederlandse adverbia zijn geen nomina,
verba en adjectiva af te leiden.
, Het woordsoortensysteem van talen legt beperkingen op aan
woordklasseveranderende derivatie, in sommige talen bestaan bijvoorbeeld geen
adjectiva
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariekesvdl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.