Het Hof
Het Gerecht
De gespecialiseerde rechtbanken
De 8 advocaten-generaal
Het Hof beslist in zaken waarbij instellingen van de Unie en lidstaten zijn betrokken en
beantwoord prejudiciële vragen. Het Gerecht heeft een meer beperkte bevoegdheid en
beslist in zaken tussen particulieren en instellingen van de Unie. Sinds het Verdrag van
Nice (2001) heef t het Gerecht de bevoegdheid om prejudiciële vragen te beantwoorden,
maar hier is nog geen gebruik van gemaakt.
Gespecialiseerde rechtbanken kunnen worden toegevoegd aan het Gerecht en hebben als
taak om in eerste aanleg kennis te nemen van zaken in specifieke aangelegenheden. Tot
op heden bestaat er één gespecialiseerde rechtbank: het Gerecht voor ambtenarenzaken
De advocaat-generaal heeft als taak: na de behandeling van een zaak en voorafgaand
aan de uitspraak van het hof een met redenen omklede conclusie te geven. Dit is in feite
een advies aan het Hof.
De rechtsgangen
I. Direct beroep waarbij het Hof geschillen tussen twee partijen beslecht
II. Prejudiciële beslissing
III. Advies geven over ontwerpakkoorden tussen de Unie en derde landen of
internationale organisaties
Tegen wie kun je een zaak aanspannen? Het handboek omvat de volgende subgroepen
Tegen een lidstaat
Tegen een instelling van de Unie
Tegen een particulier
Binnen de subgroepen kennen we verschillende varianten
Tegen een lidstaat
Er zijn twee instanties die lidstaten op een schending kunnen aanspreken: een lidstaat of
de Commissie.
Lidstaat – lidstaat
Als een lidstaat tegen een andere lidstaat een procedure wil aanspannen, dan kan deze
niet direct naar het Hof. De lidstaat moet de kwestie eerst voorleggen aan de Commissie.
De Commissie heeft dan 3 maanden de tijd om tussen de lidstaten te bemiddelen en een
gemotiveerd advies te geven.
Lidstaat versus lidstaat komt in de praktijk weinig voor vanwege politieke
gevoeligheid. Lidstaten kiezen er vaker voor om problemen via onderhandelingen of
bemiddeling op te lossen
Commissie – lidstaat
, De Commissie is de enige instelling van de EU die een zaak voor het Hof aanhangig kan
maken. De procedure bestaat uit een administratieve fase en een rechterlijke fase.
De procedure start met een aanmaningsbrief van de Commissie waarin zij de lidstaat
op de schending wijst en een verzoek doet om een weerwoord. Gewoonlijk volgt dan
overleg tussen de Commissie en de lidstaat. Dit kan ertoe leiden dat de Commissie haar
bezwaren intrekt.
Trekt de Commissie haar bezwaren niet in, dan volgt een met redenen omkleed advies
waarin een termijn wordt gesteld waarin de lidstaat alsnog bij moet draaien. Blijft dit uit,
dan kan de rechterlijke fase volgen. De Commissie is niet verplicht een zaak aanhangig te
maken bij het Hof
Indien het Hof bij de rechterlijke fase vaststelt dat er sprake is van een schending van EU
recht, dan moet de lidstaat hier zelf een einde aan maken. Als de lidstaat hier geen
gehoor aan geeft, dan beschikt het Hof over de bevoegdheid een boete (forfaitaire som
of dwangsom) op te leggen. Dit gebeurt op initiatief van de Commissie. Uiteindelijk
beslist het Hof of er een boete wordt opgelegd en hoe hoog die is.
Als het Hof een boete oplegt, dan is dit vaak zowel een forfaitaire als een dwangsom. De
forfaitaire som als bestraffing voor hetgeen gebeurd is en de dwangsom om de lidstaat te
bewegen de schending zo snel mogelijk te stoppen.
In tegenstelling tot lidstaat versus lidstaat, komen zaken Commissie versus lidstaat vaak
voor. Het is dan ook de taak van de Commissie om toezicht en controle uit te oefenen
over de lidstaten.
De twee belangrijkste redenen voor de Commissie om in actie te komen zijn:
I. Het bestaan van nationale regels of feitelijke handelingen die strijdig zijn met
EU recht
II. Niet tijdig, onjuist of onvolledig implementeren van richtlijnen
Particulieren kunnen niet rechtstreeks een zaak aanspannen tegen een lidstaat vanwege
een schending van EU recht.
De prejudiciële vraag
Het Hof van Justitie mag uitspraak doen over
De uitleg van Verdragen
De uitleg en geldigheid van handelingen van EU instellingen
Een prejudiciële vraag is een vraag die een nationale rechter kan stellen aan het Hof
van Justitie als er onduidelijkheid bestaat over de uitleg en geldigheid van EU recht. Meer
dan 50% van de werklast van het Hof bestaat uit het behandelen van prejudiciële vragen.
De procedure ziet er als volgt uit.
De procedure start in een geschil voor de nationale rechter waarbij één van de partijen
een beroep doet op een Europese regel. Als er onduidelijkheid bestaat over deze regel,
schorst de rechter de zaak middels een tussenvonnis en wordt de zaak naar het Hof in
Luxemburg verwezen. De rechter is dus uiteindelijk degene die de prejudiciële vraag stelt.
Het antwoord van het Hof laat gemiddeld anderhalf jaar op zich wachten. Deze termijn
komt bovenop de duur van de nationale procedure. Zaken kunnen zo dus jaren lopen.
Rechters zijn daarom terughoudend als het gaat om het stellen van prejudiciële vragen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessavanduijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.