Samenvatting
Samenvatting Vorm en functie
- Vak
- Vorm En Functie
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
samenvatting alle colleges vorm en functie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Vorm en functieHoorcollege Pijn
Orofaciale pijn
- pijn in orofcaciale gebied:
o orofaciale pijn of aangezichtspijn
- multidisciplinair probleem:
o 2013: multidisciplinaire richtlijn ‘chronische aangezichtspijn’, Nederlandse
Vereniging van Hoofdpijnpatiënten
- definitie: pijn die wordt gevoeld in het aangezicht, d.w.z. het gebied van het voorhoofd
tot aan de kin, inclusief de oren
richtlijn chronische aangezichtspijn voor tandartsen
1. aandoening van tanden, kaken en mondholte
2.1 tempomandibulaire disfunctie pijn
3. neuralgie/neuropathie van het hoofd en aangezicht
n. Trigeminus:
- sensorisch
o gevoelszin (sensibiliteit) → voelen alles in gezicht met n. Trigeminus
- motorisch
o kauwspieren → worden geïnnerveerd door vaatjes n. Trigeminus
3 takken: n. opthalmicus, n. maxillaris en n. mandibularis
- n. mandibularis is moelijker te verdoven dan de n. maxillaris
corticale representatie
→ mensen die pijn ervaren in gezicht voelen ze dat veel duidelijker in gezicht dan in benen
- veel meer informatie in hersenen en gezicht aankomen
dermatomen
een dermatoom is een segmentaal huidveld dat geïnnerveerd wordt door een
ruggenmergszenuw of door de n. trigeminus. Kan op plek van pijl kiespijn, nekpijn
of kaakpijn zijn
mw. A meldt zich met pijn ter plaatse van de kaakhoek. Waar duidt deze
pijnlocatie niet op?
a. pijn in neusbijholte
b. pijn in nek
c. kiespijn in onderkaak
d. pijn in de kauwspieren
antwoord: A
,wat is pijn?
Een onaangename, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of
mogelijke weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen van een dergelijke
beschadiging
Nieuwe: an unpleasant senosry and emotional experience associated with, or resembling that
associated with, actual or potential tissue damage
- pijn is altijd een persoonlijke ervaring → is geen objectieve manier om te bepalen of
iemand pijn heeft
- pijn = ervaring
- nociceptie = weefselschade. vermogen weefselbeschadiging waar te nemen door
zenuwen die het aan de hersenen doorgeven. Hersenen kunnen nociceptie blokkeren en
dan voel je de pijn niet
- pijn geeft soms invloed op sociale en psychosociale activiteiten en functie v. patiënt
psychologie en pijn
- pijn is per definitie onaangenaam
- emoties maken per definitie deel uit van pijn
- er is ook sprake van pijn als deze wordt beschreven in termen van weefselschade terwijl
die schade er niet meer is
→ allemaal redenen om een psycholoog bij de diagnostiek & behandeling van pijnpatiënten te
betrekken
pijn: classificaties:
a. etiologisch
b. temporeel
c. neurofysiologisch
etiologisch:
- benigne= goedaardig
- maligne = kwaadaardig
temporeel
- acuut vs chronisch: chronische pijn is pijn die langer duurt dan de tijd die normaliter
nodig is om weefsel te herstellen
- arbitrair: > 3-6 maanden
neurofysiologisch
1. nociceptief= pijn a.g.v. weefselschade
2. neuropathisch/neuralgisch = pijn vanuit het zenuwweefsel zelf
nocicieptieve pijn
- somatisch:
o huid, spieren, botten
o min of meer constant
o stekend, zeurend
o goed te lokaliseren
o scherp begrensd
- visceraal:
o organen
o aanvalsgewijs
o diep
o slecht te lokaliseren
o slecht begrensd
,neuropathische pijn:
- beschadiging van perifere en/of centrale somatosensorische zenuwstelsel zelf
o omschreven als branderig, tintelend
o diagnostiek is lastig
o sensibiliteitsstoornis
diagnostiek neuropathische pijn
- pijn distributie betekent dat het anatomisch kan kloppen → links extractie en rechts pijn
klopt dus niet
- QST: quantitative sensor testing
Sensibiliteitsstoornissen bij neuropathische pijn
- Hypoalgesie: geringere pijnervaring dan op grond van een nociceptieve stimulus
verwacht zou mogen worden
- Hyperalgesie: nociceptieve stimulus wordt als pijnlijker ervaren dan normaliter
verwacht zou mogen worden
- Allodynie: pijn als gevolg van een stimulus die normaliter geen pijn zou veroorzaken
- Paraesthesie: verstoorde gevoelssensatie, ervaren als onaangenaam tintelend,
prikkelend of brandend
Tempomandibulaire disfunctie
TMD is een groep musculoskeletale aandoening van het kauwstelsel (pijn en/of
functiestoornissen)
- TMD is het gevolg van een relatieve overbelasting van het kauwstelsel
dingen die rol spelen:
- parafuncties
- mondgewoontes
- traumata
- psychologische
- systemische aandoeningen
belasting is groter dan de belastbaarheid
TMD- pijn is
Een nociceptieve (somatische) pijn
- uitgaande van kauwspieren (myogeen)
- uitgaande van kaakgewrichten (arthrogeen)
kenmerken:
- mild
- fluctuerend
- functieafhankelijk (kauwen, gapen, lachen, etc.)
nociceptie van kauwspieren
- vrije zenuwuiteinden (dunne vezels)
- voornamelijk in en om bloedvatwanden
statische testen: spieren in kaak zijn actief (myogene pijn), bij palpatie voel je als arts zijnd
gestandaardiseerd palperen (druk uitoefenen)
- oefenen op een weegschaal
- gebruik maken van een algometer
- gebruik maken van de palpeter → geven automatisch de nodige druk
nociceptie van kaakgewrichten
- vrije zenuwuiteinden (dunne vezels)
, - voornamelijk in kapsel en ligamenten
- niet in centrum discus en articulerende oppervlakken
- in gezonde gewrichten prikkeling bij:
o extreme gewrichtsbewegingen
o extreme druk op kapsel
- in geval van arthritis prikkeling bij:
o klein gewrichtsbewegingen
o geringe druk op kapsel
dynamisch testen: vragen of patiënt mond open wilt doen met tegendruk beweging → belast
kaakgewricht zo dus meer en heeft zo dus meer te maken met gewricht dan spieren
astrogene pijn van gewricht gebruiken we:
- dynamische
- palpatie
myogene pijn gebruiken we:
- statisch
- palpatie
komt een patiënt bij de tandarts…
dhr. B. Meldt zich met pijn in de kiezen links boven. Hij geeft aan dat zacht aanraken van het
tandvlees in dat gebied een heftige pijnreactie veroorzaakt. Wat is dit voor soort pijnreactie?
a. hypogalgesie
b. hyperalgesie
c. allodynie
d. paraesthesie
antwoord: c
pijn veroorzaakt een reeks gedragingen ter bescherming van de betrokken weefsels
a. terugtrekreflex
b. vermijden van hernieuwd contact
c. waarschuwingssignaal voor anderen
d. immobiliseren beschadigde lichaamsdeel
a. terugtrekreflexen
- noxische stimulus leidt tot onwillekeurige spierreactie met korte latentietijd
o reflexboog:
▪ prikkeling van sensor
▪ afferente geleiding naar CZS
▪ verwerking in CZS
▪ efferente geleiding naar effector
▪ respons van effector
verwerking in CZS
- tevens signalen naar hogere hersenstructuren
o thalamus (subcorticaal ‘schakelstation’)
o telencefalon (schors grote hersenen)
- aldaar: pijngewaarwording
o duurt langer dan terugtrekreflex
b. vermijden hernieuwd contact
- vermijden van stimulus die pijnlijk is
c. waarschuwingssignaal
- waarnemen van iemand die pijn lijdt: activering hersengebieden betrokken bij
pijnmodulatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauritvandenboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen