Infectieziekten orale geneeskunde
Hoorcollege thema infectieziekten
Waarom van belang voor de tandarts?
- Patiënt heeft klachten mondholte
- Besmettingsrisico behandelteam
Uitingen in de mondholte, voorbeeld?
- Kaposi sarcoom hiv/AIDS
Belang voor tandheelkundig behandelplan, voorbeeld?
- Eerst infectie behandelen
Medicatie geeft orale bijwerkingen, bijvoorbeeld?
- Immunosuppressiva
Besmettelijk: risico op overdacht, voorbeeld?
- Hepatitis C
Hoe komt een infectie tot stand?
- Transmissie: overdracht van micro-organismen
- Kolonisatie: een micro-organisme kan zich vestigen in of op de gastheer
- Infectie: een micro-organisme kan zich vermenigvuldigen in de gastheer
- Ziekte: als het micro-organisme schade aanricht dat het normaal functioneren van de
gastheer verstoort
Welke soorten micro-organismen?
- Bacteriën
- Schimmels
- Virussen
- En meer
Transmissie routes (modus)
- Contact
- Lucht-aerosolen: aerogeen
- Bloed
- Soa’s (contact)
Bloed overdraagbaar
- Hepatitis B
- Hepatitis C
- Hepatitis D
- HIV
- Epstein-barrvirus
Aerogeen
- Mazelen virus
- Waterpokken/gordelroos (varicella zoster virus)
- Influenza virussen
- Verkoudheidsvirussen
- Bofvirus
- Tuberculose (mycobacterium tuberculosis)
- Covid-19 (SARS-CoV-2 virus)
- Veteranenziekte (legionelle spp)
,Contact
- Epstein-barrvirus (speeksel, handen, voorwerpen)
- Hepatitis A (verontreinigd voedsel en water)
- Waterpokken/gordelroos (varicella zoster virus) (blaasjes)
- Koortslip (herpes simplex virus/blaasjes)
- Schimmelinfectie (candida spp)
- Covid-19 (SARS-CoV-2 virus)
Soa’s
- Hepatitis B
- Hepatitis D
- Gonorroe
- Syfilis
- Humaan papilloma virus
- Chlamydia
- Hiv/AIDS
En nog zeer vele andere virussen/bacteriën die infectieziekten veroorzaken
Infectieziektes filmpje:
Infectieziekte = een ziekte veroorzaakt door een infectieagent zoals: virussen, bacteriën, parasieten
of fungi
Wat gebeurt er tijdens infectie?
m.o. komt bij persoon en normaal beschermd door immuunsysteem
- heb je zwak immuunsysteem door: drugs, leeftijd of iets anders
- geen immuniteit doordat je de ziekte nog nooit hebt gehad
- incubatietijd= tijd dat iemand geïnfecteerd is tot aan de eerste klachten
- infectieperiode= tijd dat de geïnfecteerde de ziekte kan verspreiden geen symptomen
maar andere besmetten = drager
- fatale gevallen= proportie die sterven na infectie
- basis reproductie getal= hoe besmettelijk een ziekte is hoeveel een persoon aansteekt
- secundaire aanval getal= aantal mensen die blootgesteld worden aan de infectie en de ziekte
krijgen
- zoonotic ziekte: van dieren op mens
- emerging infectious disease: nieuwe ziekte of eentje die hard stijgt
- neglected tropical diseases: treffen de armste landen
- vector-borne: geinfecteerd mens of dier en dan vector (mug bv) doorgeven naar de volgende
(malaria)
De infectieziektes
Covid-19
- Naam infectieziekte en veroorzaken micro-organisme
Aerogene infectie veroorzaakt door SARS-CoV-2
- Op welke manier kan de ziekte worden overgedragen
Aerogeen, druppeltjes
- Beschrijf de symptomen
Verkoudheidsklachten (neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn), hoesten, benauwdheid,
verhoging/koorts, verlies reuk/smaak
- Beloop van het klinische beeld
,Verkoudheidsklachten en herstelt binnen dagen maar ook langdurig klachten en in ziekenhuis
opgenomen of weken klachten
- Bijzonderheden
Kinderen minder klachten en kunt het meerdere keren krijgen (herbesmetting)
- Hoe komt de patiënt er weer vanaf
Paracetamol voor lichte gevallen
Opgenomen:
o Dexamethason onderdrukken de afweer (patiënten die meer zuurstof nodig
hebben)
o Tocilizumab ernstig, opgenomen. Onderdrukt ontstekingsreactie, via infuus
o Remdesivir infuus, versnelt herstel bij opgenomen patiënten met zuurstoftekort
o Monoklonale antistoffen (in ziekenhuis gefabriceerd)
- Vaccinatie: pfizer, moderna, Astra Zeneca, Janssen
Candidiasis
- Naam infectieziekte en veroorzaken micro-organisme
Schimmelinfectie, candidiasis, candida albicans
- Op welke manier kan de ziekte worden overgedragen
Direct contact
- Beschrijf de symptomen
Wit beslag op de slijmvliezen, vlokkerig, afschraapbaar, roodheid slijmvliezen, pijnlijke
slijmvliezen, pijn bij slikken, rode mondhoeken
- Beloop van het klinische beeld
Heeft behandeling antimycotica nodig
- Bijzonderheden
Opportunistische infectie (immuun stoornis, slechte prothese hygiëne)
- Hoe komt de patiënt er weer vanaf
o Miconazol gel (daktarin)
Interactie met acenoucoumarol
o Nystatine suspensie
o Prothese in chloorhexidine
- Vaccinatie is niet van toepassing
Hepatitis A
- Naam infectieziekte en veroorzaken micro-organisme
Leverontsteking, hepatitis A virus
- Op welke manier kan de ziekte worden overgedragen
Verontreinigd voedsel en water, contact
- Beschrijf de symptomen
Vermoeidheid, lichte koorts, pijn in bovenbuik en misselijkheid. Volwassen: geelzucht
o Geelzucht: geelkleuren huid en oogwit, donkere urine, ontkleuring ontlasting
- Beloop van het klinische beeld
Niet langer dan 6 weken, vermoeidheid houdt langer aan, wordt niet chronisch
- Bijzonderheden
Kinderen tot 6 nauwelijks klachten, volwassenen klachten enkele maanden aanhouden
- Hoe komt de patiënt er weer vanaf
Ziekte gaat zelf over, geen medicijnen
- Vaccinatie: is mogelijk, vooral voor reizigers
Hepatitis B
- Naam infectieziekte en veroorzaken micro-organisme
, Leverontsteking, hepatitis B-virus
- Op welke manier kan de ziekte worden overgedragen
Bloedoverdraagbaar, geboorte, seksueel contact
- Beschrijf de symptomen
Acute: moeheid, gebrekkige eetlust, spier- en gewrichtspijn, koorts, geelzucht veel geen klachten
Chronische: na 10-20j verlittekening lever (levercirrose, leverfibrose), leverkanker inactief: zonder
klachten maar wel sluimerend en schadelijk aanwezig
- Beloop van het klinische beeld
Acuut gaat vanzelf over(binnen 6 maanden), chronisch blijft altijd aanwezig (duurt langer dan 6
maanden)
- Bijzonderheden
Chronische hepatitis B 90% herstelt niet zelf bij kinderen
- Hoe komt de patiënt er weer vanaf
Acute: gaat vanzelf over
Chronisch inactief: geen behandeling, wel screenen lever
Chronisch actief:
- Antivirale medicijnen (remmen ontsteking vd lever) = entecavir en tenofovir
- Peginterferon (stimuleert eigen afweer)
- leiden tot remmen en niet genezen
Vaccinatie: ja, aangeraden voor risico-groepen
Hepatitis C
- Naam infectieziekte en veroorzaken micro-organisme
Hepatitis C-virus
- Op welke manier kan de ziekte worden overgedragen
Bloedoverdraagbaar (alleen mannen met mannen SOA)
- Beschrijf de symptomen
Acuut: minder dan 10%: geelzucht en acute ontsteking
Chronisch: levercirrose kan optreden gevolgen: zwakte, concentratieverlies, gewichtsverlies,
geelzucht, verwardheid en vocht in buik
- Beloop van het klinische beeld
Acuut geeft meestal geen aanleiding tot ziekteverschijnselen
Chronisch blijft langer dan 6 maanden, over loop van jaren leven aantasten, sluimerend zonder
ziekteverschijnselen.
- Bijzonderheden
Azie, Afrika, Middelands zeegebied, zuid Amerika en Oost-Europa komt vaker voor. Geen
bescherming tegen nieuwe besmetting hepatitis C als je het hebt gehad.
- Hoe komt de patiënt er weer vanaf
Chronisch: DAA’s (direct acting antivirals)
Vb: sovaldi, olysio, daklinza
- Vaccinatie: is er niet
HIV
- Naam infectieziekte en veroorzaken micro-organisme
Humaan immunodeficiëntievirus (SOA)
- Op welke manier kan de ziekte worden overgedragen
Contact met besmette lichaamsvloeistoffen, verticale transmissie, onbeschermde seks
- Beschrijf de symptomen
Malaise, hoofdpijn, koorts, lichtschuwheid, lymfadenopathie, moeheid, pijn achter ogen, spierpijn,
zere keel, diarree, perifere neuropathie en maculopapulaire huiduitslag
- Beloop van het klinische beeld