Dit document bevat een samenvatting van het vak Economics of the Dutch Healthcare system van de minor Healthcare management aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Economics of the Dutch Health Care system
HC 1 Economics of the Dutch health care system
Geschiedenis van zorgstelsel
Ontstaan zorgstelsel
- Mensen sterven vooral aan infectieziekten
- Wel behoefte aan zorg, maar geen vraag doordat mensen geen geld hadden -> geen
sprake van een markt
- Voor gouden eeuw; wel behoefte maar geen vraag -> geen zorgstelsel
- Vanaf gouden eeuw: wel vraag maar geen goed aanbod -> regulering vanaf 1800
- 1870 -1941: ontstaan van effectieve behandelingen (bijv. penicilline)
Een wens tot universele dekking
- Universele dekking kwam tot stand in 1941: verplicht ziekenfonds onder loongrens
(ziekenfondsenbesluit).
Voor de mensen aan de onderkant van de economische ladder
Gouden eeuw
- Meer beschikking tot financiële middelen
Strijd tegen kwakzalverij is begin van zorgstelsel
1970-2010 Kostenexplosie
- Voor iedereen toegankelijk
- Steeds meer behandelingen
- Steeds betere behandelingen
- Grootste deel van zorguitgaven gaat naar ouderen -> geen investering want deze
mensen zijn niet meer werkzaam
- Versnelling in de zorguitgaven (percentage BBP)
- Sterke stijging te zien in zorguitgaven vanaf 1970 -> sterke piek rond 2000
- Zorguitgaven als constant percentages van B
,Ontwikkeling zorguitgaven
- Steeds minder geld naar sociale zekerheid -> dalen sterk
- Collectieve zorguitgaven stijgen -> gaat ten koste van sociale zekerheid
- Onderwijsuitgaven dalen
Groeiscenario’s uitgaven gezondheidszorg
- Verwachting komende 30 jaar: Zorguitgaven groeien net zo sterk als in de afgelopen
10 jaar
Zorguitgaven
- Keuze wordt gemaakt om zorguitgaven niet zo hard te laten stijgen
- Gaan omhoog in euro’s
- Maar gaan ook omhoog in prijsniveau
- Zorguitgaven zijn veel sterker dan sociale zekerheid, onderwijs etc.
Wordt er meer zorg geleverd
- Leiden de werkelijke uitgaven ook tot meer handen aan het bed
- Ook stijging te zien in de geleverde zorg
Opties tot kostenbeheersing
- Zorgvraag bij patiënt remmen; eigen risico, eigen bijdrage, pakketverkleining
Kan leiden tot dreigen van opvuleffecten
- Zorgaanbod budgetteren; regio budgetten, vaste budgetten per instelling
Kan leiden tot: wachtlijsten, slechte bereikbaarheid, bevriezen van innovatie.
- Tarieven maximaliseren; prijzen maximaal
Kan leiden tot meer behandelingen
- Meer vrije concurrentie; zorgaanbieders met elkaar laten concurreren
Kan leiden tot meer zorg die niet strikt noodzakelijk is
- HMO-netwerken met voorkeursaanbieders (health maintenance organization);
samenvoeging van verzekeraar en zorgaanbieder tot 1 grote organisatie tegen lage
premie en kosten te beheersen -> hoe kan zorg zo efficiënt mogelijk geleverd
worden.
Kan leiden tot onthouden van benodigde zorg
Bezuinigen op zorg
- Moeilijk te bereiken
- De zorg groeide de laatste decennia het hardst van alle uitgavenposten, vooral in de
perioden dat ook de economie groeide. Er was relatief minder ruimte voor uitgaven
aan veiligheid, infrastructuur en onderwijs.
Kabinet kiest voor investeringen in onderwijs, veiligheid en defensie -> leidt tot
trendbreuk
,Bezuinigen op zorguitgaven
- De zorgsector moet vanaf volgend jaar 1,5 miljard euro per jaar bezuinigen (2022->
2023). Dat is de inzet van het kabinet in de onderhandelingen voor het integraal
Zorgakkoord
De zorguitgaven stijgen namelijk nog steeds; verwachte uitgaven voor 2027 liggen
rond 108 ipv 97,2 miljard
De zorgpremies en inkomensafhankelijke bijdrage die werknemers betalen
nemen hierdoor sterk toe
Investeren in preventie leidt niet tot minder zorguitgaven -> de zorguitgaven lopen juist op
Gezonder leven levert vooral baten op voor jezelf -> meer levensgeluk (QALYS) -> moet
dan wel gepaard gaan met langer werken
- De overheid heeft er in feite niet echt baten bij
- Pensioenfonds heeft er geen baten bij -> mensen worden ouder
Langdurige zorg
- % BBP besteed aan langdurige zorg voor verschillende Europese landen
- Nederland besteed ongeveer 7,7% van BBP aan langdurige zorg
HC 2 Healthcare system: Cure
, Curatieve zorgstelsel
Doelen zorgstelsel
1. Kwaliteit
Gezondheid
Goede ervaringen
2. Toegankelijkheid
Irrelevante verschillen mogen er niet toe doen
Inkomen, regio ras, opleiding
Dit is de hoofdreden waarom er een zorgstelsel is
Iedereen moet toegang hebben tot gezondheidszorg en mogen niet uitgesloten
worden door bijv SES of gezondheidsstatus.
3. Betaalbaarheid
Zorg moet betaalbaar en zo toegankelijk blijven
Gaat over het collectieve deel van de premie, en niet over eigen bijdrage
- Arts is hoofdelijk aansprakelijk -> kunnen verantwoorden wat er gebeurt in de
behandeling
- Zorgstelsel beperkt de vrijheid van meningsuiting van artsen
Zorg was voor 1918 een vrije markt
- In de zorg faalt de markt door
1. Onzekerheid en asymmetrie;
Patiënt heeft zorg nodig maar heeft onzekerheid over de uitkomst van
zorggebruikers. Onzekerheid is groter aan kant van patiënt dan aan kant van
professional -> dit leidt tot asymmetrie.
Onevenwichtige situatie tussen vrager en aanbieder
2. Uitschakeling van het prijsmechanisme
Zorg gebruiken doordat je zelf de kosten niet hoeft te betalen -> gaat via de
verzekering.
Er wordt hierdoor meer zorg gebruikt
3. Aanbieders met verschillende petten
Aanbieder kan in eigen belang behandelen -> niet perfecte agent
Eigen belang kan bijvoorbeeld zijn dat arts een goede naam wil behouden
Aanbieder kan ook in belang van patiënt behandelen
4. Aanbod geïnduceerde vraag
Opwekken van de vraag
Betaling per verrichting -> beloning om extra te behandelen
5. Heterogeniteit van het product
Product is hetzelfde
Mensen stappen bijv. niet over van tandarts als de andere goedkoper is. Je
vertrouwt je eigen tandarts en weet niet hoe het bij de andere tandarts is
6. Moral hazard
Meer risico nemen omdat je weet dat je verzekerd bent
7. Kosten voor baten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NynkeStudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.