Psychoanalytische theorie van Freud: onbewuste krachten zijn bepalend voor iemands
persoonlijkheid en gedrag
Kritiek: weinig evidentie, gebaseerd op een kleine onderzoeksgroep, voornamelijk gericht op
mannelijke ontwikkeling
Psychosociale theorie van Erikson: benadering van ontwikkeling die veranderingen omvat in de
manier waarop we aankijken tegen onze interacties met anderen, gedrag van anderen en onszelf als
leden van de maatschappij
Kritiek: voornamelijk gericht op mannelijke ontwikkeling, op sommige punten vaag
-Behavioristisch perspectief:
Klassieke conditionering van Watson: een mens leert op een bepaalde manier reageren op een
neutrale stimulus die die respons normaal niet uitlokt
Operante conditionering van Skinner: een vrijwillige respons kan worden versterkt of verzwakt door
associatie met positieve of negatieve consequenties
Sociaal-cognitieve leertheorie van Bandura: leren door het gedrag van een ander te observeren:
- Aandacht: je neemt gedrag waar
- Retentie: je kan het gedrag herinneren
- Reproductie: je kan het gedrag reproduceren
- Motivatie: je wil het gedrag leren en uitvoeren omdat je ziet dat het iets oplevert
Kritiek: geen duidelijke verklaring voor leren zonder beloning of straf, sommige dingen te
ingewikkeld om simpelweg met stimulus-respons te verklaren, theorieën op sommige punten in
strijd met elkaar
-Cognitieve perspectief:
Cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget: Volgens deze theorie is de cognitieve ontwikkeling
afhankelijk van de interactie met de omgeving, leren door te experimenteren. De ontwikkeling van
het denken wordt opgedeeld in 4 (leeftijds)fases:
- Sensomotorische fase
- Preoperationele fase
- Concreet operationele fase
- Formeel operationele fase
Kritiek: tijdstip van vaardigheden, universaliteit en discontinuïteit van stadia
Informatieverwerkingstheorie: geest/verstand wordt gezien als een complex systeem waarbinnen
informatie wordt opgenomen, opgeslagen en geordend. Er wordt informatie opgenomen vanuit de
omgeving (input) en vervolgens vinden allerlei interne processen plaats. Informatie wordt
gecodeerd, geïnterpreteerd en vergeleken met andere informatie in het systeem. Door deze
, cognitieve processen kan men betekenis geven aan een gebeurtenis, problemen oplossen en
beslissingen nemen (output).
Kritiek: weinig aandacht voor creativiteit, weinig aandacht voor sociale context van ontwikkeling
-Contextuele/systemische perspectief:
Sociaal-culturele theorie van Vygotsky: je kan de ontwikkeling niet begrijpen als je geen rekening
houdt met de culturele context. Ontwikkeling is het gevolg van interacties die een kind heeft met de
omgeving. Volwassenen beïnvloeden kinderen, maar kinderen beïnvloeden ook volwassenen en
andere kinderen.
Kritiek: te weinig oog voor biologische factoren op de ontwikkeling, moeilijk empirisch te toetsen
Kritiek: te weinig oog voor biologische factoren op de ontwikkeling
Dynamische systeemtheorie: ziet de ontwikkeling van een kind als een dynamisch systeem, alles
ontwikkelt zich tegelijk en hangt nauw samen met de ervaringen die het kind opdoet. Ontwikkeling
is een dynamisch proces, niet-lineair, een iteratief proces (vorige toestand is beginsituatie voor de
volgende) en zelforganiserend.
Kritiek: schrijft de ontwikkeling veelal toe aan leerervaringen en niet zozeer aan genetische aanleg
-Evolutionair perspectief:
Charles Darwin: evolutietheorie
Genetische erfenis van voorouders:
- Rol van genen in verschillend gedrag tussen mensen
- Tweeling studies: hoe veel lijkt een-eiige tweeling op elkaar en hoe veel lijkt een twee-eiige
tweeling op elkaar, aan de hand daarvan -> genetisch bepaald of door de omgeving bepaald?
- Adoptie studies: is de ontwikkeling gevoeliger voor omgeving of genen?
- Ethologie: invloed van biologische kenmerken op gedrag en naar evolutionaire rol van
gedrag in processen van adaptie en overleving
Kritiek (op evolutionair perspectief): te weinig aandacht voor omgevingsfactoren, geen goede
manier om theorieën experimenteel te toetsen
(college 4 H6 & artikelen)
Motorische theorieën
Neurale rijpingstheorieën van Gesell en McGraw: motoriek primair bepaald door neurologisch
systeem, de ontwikkeling komt helemaal van binnenuit, omgeving heeft geen invloed op de
motorische ontwikkeling.
- Rijping van het neutrale zenuwstelsel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isaboel11. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.