Hoorcollege 1
Bestuurskundigen kijken hoe precies gestalte gegeven wordt aan maatschappelijke idealen. Hoe
maken we de ambities waar in de samenleving. Beleid alleen zin als we het met z'n alle doen.
Lasswell: Wie krijgt wat, hoe en waarom?
Allocatiemechanismen
markt, gemeenschap (buurtpreventie) of overheid. Deze drie kunnen samen mengen.
Uitsluitbaar Niet uitsluitbaar
Rivaliserend Privaat goed (huis) Common Pool Goederen (olie,
vissen)
Niet rivaliserend Club-goed (spotify, ziggo, ‘Publiek’ goed (defensie, lucht)
festivals)
Rivaliserend: als ik er gebruik van maak is er minder voor de ander
Beleid is ook doelbewust kiezen om niets te doen/veranderen zoals niet mondkapjes verplichten.
Beleid is niet altijd te waarnemen en daardoor is het lastig. We kijken naar processen en verschillende
actoren. Simplificatie nemen we voor lief.
Definities
Public policy: The sum of total government action, from signals of intent to the final outcome.
- Intentie/beloften & uitkomst/uitvoering
- Policy output (wat je op papier zet) vs policy outcome (effect van het papier/afspraken)
- Som der delen (verschillende acties bij elkaar)
- Actie vs inactie
- Openbaar vs gesloten deuren
- Overheid vs interactie tussen (publieke) actoren
Wie maakt het beleid?
Beleidsmakers:
- gekozen vs benoemd/aangesteld
- Actoren: mensen, organisaties, instanties
Niet alleen ministers maken beleid
Overheid
1. Gekozen politici
- Regering
- Tweede kamer
2. Bureaucratie
Instanties en Ambtenaren
- Veel specialistische kennis
- continuïteit
- Vaak achter gesloten deuren
Burgers = “opdrachtgevers”
Politieke partijen
,Belangengroepen
- Issue-specifiek
Soorten beleid
- verdelend beleid (aardgasbaten)
- Herverdelen beleid (WW, WAO)
- Regulerend beleid: ordenen van gedrag (milieu, coronabeleid)
- Institutioneel beleid: creëren/reorganiseren publieke instituties (eierschandaal,
diversiteitsbeleid)
- Faciliteren beleid (afvalscheiding)
- Stimulerend beleid (subsidies)
Beleid is super groot dus je moet in en uitzoomen:
- Beleidsstukken en ideeën
- Samenwerking tussen X en Y
- Actoren (ZBO, belangengroepen, burgers, EU, NL)
- Processen en structuren
- Verandering constateren
Beleid maken lijkt eenvoudig:
- Verzamel alle benodigde informatie
- Identificeer alle opties
- Bekijk iedere mogelijke consequentie van elke optie
- Relateer consequenties aan waarden
- Stel vast wat, wanneer en hoe moet gebeuren.
Model van beleidscyclus:
Prescriptief: van plan naar de uitvoering
Normatief: 1st uitzoekwerk dan pas implementatie & rol van gekozen politici
Descriptief: proces van het beleid maken eindigt niet bij de besluitvorming
, Voordelen beleidscyclus:
- Focus op proces ipv alleen input
- Ook aandacht voor continuïteit van beleidsproces
- Aandacht voor beleid uitkomst (plan vs uitvoering)
- Complexiteit is beter te bestuderen
- Structuur aan onderzoeksvelden.
Kritiek beleidscyclus:
- Lage empirische validiteit (causale theorie vs conceptuele theorie)
- Vaak geen rationele ‘uitpluizing’ vooraf
- Strikte scheiding is onmogelijk (ook geen verklaring voor transitie)
- Beleid doorloopt niet altijd een cyclus (continu evaluatie)
- Focus op 1 beleid (interactie tussen beleidsvelden niet meegenomen)
- Rol van multi-level governance niet meegenomen
Agendavorming: Erkenning van problemen en prioriteren
Waar besteedt het openbaar bestuur aandacht aan, hoe definieert men de issue en welke prioriteit geeft
men eraan.
Het gaat om de maatschappelijke en vooral politieke erkenning als probleem waaraan wat moet
worden gedaan.
1. Baumgartner & Jones (definities vs actoren/structuren)
2. Kingdon (beleidsoplossing, probleemperceptie, politieke voedingsbodem, window of
opportunity)
3. Downs (media)
Ontwikkeling: Gedragen beleidsdocumenten opstellen
- Plan ontwikkelen: hoe gaan we de doelen bereiken
- Analyse van het probleem
- Belang van samenwerken: negative vs positve coordination
- Rol van technocraten/ambtenaren
Besluitvorming: Beslissing nemen over de beleidsdocumenten
- Er wordt een beslissing genomen over een wetsvoorstel, regeling, ontwerpbesluit of wat dan
ook
- Selectie (budget + politieke steun)
- Rol van bevoegdheden & macht (vb veto-player)
Uitvoering: Van papier naar praktijk
- Concretisering van beleid: omzetting van de aangenomen wet, regeling, besluit etc. In
concrete maatregelen en acties
- Uiteindelijk gaat het ook om het daadwerkelijk handelen op basis van het vastgestelde beleid.
Pressman & Wildavsky & Lipsy
Beleidsevaluatie: Beoordeling de inhoud en resultaten van beleid met een doel beleid te verbeteren
- Output vs outcome
- Dan gaat het om de beoordeling van de effectiviteit (doeltreffendheid) en de efficiëntie
(doelmatigheid in termen van kosten/baten) van het beleid
- Controleren vs leren
Werkgroep 1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper diebenellen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.