Samenvatting
Organisatietheorie :samenvatting
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Het document geeft een goede weergave van het vak. Samengevat worden de belangrijkste theorieën uit het hoorcollege en uit de literatuur.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Verschillende onderscheiden- Organisaties als rationale systemen, theorieën die er vanuit gaan dat organisaties op een
bepaalde manier zijn gestructureerd zodat zij op een zo effectieve en efficiënte manier zijn
doelen kunnen bereiken.
- Organisaties als sociale (natuurlijke) systemen, kijk naar de mens in een organisatie
- Organisatie als open systemen, hoe organisaties zich tot elkaar verhouden en de omgeving
Zijn bepaalde maatregelen die in de organisatie genomen zijn, zijn die in het belang van iedereen of in
het belang van het management of van het personeel
- Bening of goedaardige visie, een organisatie die beter kan functioneren waarbij zowel het
personeel als het management daarvan profiteren. Verbetering op elk gebied. Samen tot een
prettige situatie komen
- Kritische visie, heel veel maatregelen zijn alleen in het belang van het management of van
het personeel en zijn vooral bedoeld om de controle op de medewerkers te vergroten.
Organisaties als rationele systemen
Max weber, bureaucratie 1864-1920
Bureaucratie als organisatievorm
- Centralisering en formalisering, mate waarin de organisatie geregeerd wordt door regels en
procedures
- Sine ira et studio, bureaucratie is neutraal en voorspelbaar, iedereen wordt hetzelfde behandelt
omdat bij iedereen dezelfde regels worden toegepast.
- Onzekerheidsreductie, betrouwbaar en voorspelbare overheid omdat alle regels voor iedereen
werden toegepast
- Ideaaltype, nooit helemaal neutraal, niet alles kan vastgesteld worden in regels en procedures
- Autoriteit berust op rationeel-legaal gezag, gezag dat voortvloeit uit de wetten, wetten die
rationeel zijn opgesteld
Vormen van gezag (spiegel van gehoorzaamheid)
- Traditioneel, gezag van koningen etc
- Charismatisch, iemand met bepaalde persoonlijke eigenschappen die bij het volk gevraagd
waren
- Rationeel-legaal, gezag op deskundigheid, autoriteit via regels
Rationeel-legale autoriteit
1. De wijze waarop het werk moet worden uitgevoerd is vastgelegd in vaste, min of meer
uitputtende regels
2. Binnen hun werkverband zijn ambtenaren alleen onderworpen aan het gezag van de
organisatie leiding
3. Ambtenaren werken in een hiërarchische organisatiestructuur
4. Ambtenaren worden geworven op basis van hun competenties en er is sprake van vrije
selectie
5. De uitvoering van het werk berust op schriftelijke stukken
Bureaucratie en democratie
, - Enerzijds past de bureaucratie bij de democratie (gelijkheid voor de wet en gelijke
behandeling, toepassing regels, recrutering ambtenaren op basis van deskundigheid)
- Anderzijds kan de bureaucratie op gespannen voet staan met de democratie (usurpatie door
niet gekozen maar benoemde, deskundige ambtenaren, vierde macht-problematiek)
Frederick Winslow Taylor, scientific management 1856-1915
De arbeider volgens Taylor:
- Is liever lui dan moe en uitsluitend te motiveren door beloningen en straffen (extrinsieke
motivatie)
- Werk samen met zijn collega’s om zo min mogelijk werk te verrichten (soldering)
- Weet veel meer over het productieproces dan zijn baas (principaal-agent probleem)
Principes van het Taylorisme
- Wetenschappelijke analyse arbeidstaken (time - and motion- studies)
- Wetenschappelijke selectie en training arbeiders
- Samenwerking management - arbeiders (scheiding denken en doen)
- Bijna gelijke verdeling verantwoordelijkheden management - arbeiders
Time and motion studies: alle taken die binnen een organisatie worden gedaan moeten in kaart
worden gebracht om vervolgens te kunnen nagaan hoeveel tijd een handeling kost en hoe deze het
beste op elkaar aansluiten
Betekenis Taylorisme
- Start rationalisatie-beweging, continu streven management doelmatigheid en doeltreffendheid
te maximaliseren
- Stars organisatieadviesbureaus
Braverman, kritiek op taylorisme
- “De achteruitgang van het werk in de 20ste eeuw”
- Marxistische benadering:
- clash tussen kapitaal en arbeid
- andere wetenschapsopvatting, prescriptief, oordeel vellen
- Karakterisering Taylor als neurotische persoonlijkheid, die een obsessie had voor beheersing
- Kern van Taylorisme is: beheersing, disciplinering en uitholling competenties arbeiders, zodat
arbeiders alleen nog maar laag- en ongeschoold werk deden, gemakkelijk vervangbaar en lage
lonen kregen (‘de-skilling’). Het arbeidsproces wordt opgeknipt om efficiëntie te
maximaliseren.
Kritiek op het taylorisme
- Time and motion-studies zijn in feite gericht op vergroting uitbuiting arbeids (‘pro-
management’ benadering - what is ‘a fair day’s work?)
- Men selecteert niet de meest competente maar de meest volgzame arbeiders
- De spanningen tussen management en arbeiders nemen juist toe
- Taylorisme leidt tot vervreemding van het arbeidsproces (dehumanisering)
- De verdeling van verantwoordelijkheden is niet gelijk, maar uitermate scheef
- Het is geen echte wetenschap, slechts een controlemiddel voor het management om het
arbeidsproces volledig te kunnen beheersen
, Lipsky, street level bureaucratie 1940
Kritiek op het rationele perspectief van Weber
Beleid is wat ambtenaren doen, niet hoe het op papier staat
Centraal staat de street-level bureaucratie:
- Staat in direct contact met burgers
- Heeft aanzienlijke mate van discretie
Werkcondities street-level bureaucratie
- Onwillige (laat niet het achterste van je tong zien) en onvrijwillige (geen keuze in
verschillende organisaties) cliënten
- Vage, ambigue en conflicterende doelen
- Tekorten aan hulpbronnen
‘Coping’ mechanismen
1. Hulpbronnen rantsoeneren op basis van:
- Creaming, eigen werklast onder controle te houden door allereerste de makkelijke
cliënten te helpen
- Vooroordelen
- Morele oordelen, wie wil je liever eerst helpen
2. Cliënten controleren
- Ongelijke machtsrelatie versterken
- Cliënten isoleren
- Rechten als gunsten presenteren
Burns & Stalker, contingentie benadering
De contingentiebenadering
- Bepaaldheid door toeval
- Er is geen ‘one best way’ (anders dan SM, bureaucratietheorie, HR)
- ‘Het hangt ervan af’ , hoe je een organisatie effectief indeelt hangt af van de omgeving en de
kenmerken van de organisatie
- De doeltreffendheid en de doelmatigheid van een organisatiestructuur hangen af van de
situatie (‘goodness of fit’)
- Systeemdenken: organisaties staan in constante wisselwerking met hun omgeving (open
systeembenadering; Katz en Kahn)
- Een rationele open systeembenadering
Twee verschillende
omgevingen
- Bij een stabiele, voorspelbare omgeving past een mechanistisch regime
- Bij een dynamische, onvoorspelbare omgeving past een organisch regime
Twee verschillende
soorten
organisaties
- Mechanistisch regime, klassieke bureaucratie, machinebureaucratie, met ambts gezag (bevoegdheden)
- Organisch regime, flexibele structuur, innovatie organisatie, met functioneel gezag (deskundigheid)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper diebenellen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 60904 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen