E-Module Mammae
Anatomie Mammae
Niet alle zoogdieren hebben melkklieren met duidelijke tepels, sommige zoogdieren hebben
namelijk geen tepels.
Oestrogeen, Prolactine, Progesteron en Somatotropine zorgen voor de ontwikkeling van het
uier na de puberteit, maar voor de eerste dracht. Prolactine is noodzakelijk voor de productie
van melk. Het laten schieten van de melk gebeurd vervolgens onder invloed van oxytocine.
Het doelwit voor oxytocine is de gladde spiervezels rond de alveoli. Hierdoor kan de melk uit
de alveoli geknepen worden
De linker en rechter a. pudenda externa zijn de belangrijkste arteriële takken voor de uier bij
het rund. Bij het varken zorgen de a. pudenda externa, a. epigastrica caudalis, a. epigastrica
cranialis en aa. intercostales voor de bloedvoorziening van het uier.
De mediale ophangbanden van het uier van het rund zijn verbonden met de linea alba.
Bij de kat zijn de ln. axillaris en ln. inguinalis betrokken bij de drainage van de melkklieren.
Uiergezondheid Paard
Aan deze uier hangt een druppel secretum. Vaak is er
vlak voor de partus een druppel harsachtig secretum
zichtbaar aan de speenpunt. Soms lekt er ook al melk
uit de uier, in wisselende hoeveelheden.
Dit wordt ook wel “kegelen” genoemd, en is een teken
dat de partus aanstaande is. Dit kan al weken voor de
uiteindelijke partus optreden.
Nadelige consequenties van merries waarbij het kegelen overgaat in melk lekken uit de uier:
● De voor het veulen belangrijke biest, met bijbehorende antilichamen, lekt weg uit de
uier
● De slotgat-barrière is niet functioneel, wat de kans op mastitis vergroot.
○ Toch blijkt dat mastitis niet vaak tijdens het zogen voor komt. Dit kan komen
doordat de uier relatief klein is, en tussen de achterbenen ligt, waardoor de
kans op (fecale) verontreiniging veel kleiner is dan bij het rund. Ook drinkt het
veulen veel en vaak, en zorgt er daarvoor voor dat er minder spanning op het
uier staat, en de melk met eventuele bacteriën continu wordt afgevoerd. Als
mastitis wel optreed is dit problematisch voor de merrie en het veulen. De
merrie laat door de pijn het veulen niet drinken, waardoor de mastitismelk niet
afgevoerd wordt en de spanning in het uier oploopt. Dit zorgt voor meer pijn.
, Het veulen raakt tegelijkertijd ondervoed, en krijgt te weinig biest binnen
(verminderde maternale immuniteit). Ook kunnen infecties bij het veulen juist
een mastitis bij de merrie veroorzaken.
Verschijnselen van een merrie met mastitis:
● Afwijkingen aan de mammae → zwelling en een harder en
warmere uierhelft
● Oedeem vanuit de uierregio kan zich uitbreiden naar het
ventrale abdomen, en soms naar het been van de aangetaste
zijde
● Hevige pijn → ipsilateraal kreupel lopen
● Veulen afwijzen wanneer het probeert te drinken → verzwakt
veulen
● Diverse aspecten van het secretum → helder sereus tot dik,
purulent en soms zelfs hemorragisch
DDx
● Mastitis
● Oedeem
● Neoplasie
Mastitis kan op elk punt na de partus gediagnosticeerd worden. Het wordt meestal door
bacteriën veroorzaakt en ontstaat meestal via het slotgat. Er zijn 3 belangrijke
risicomomenten voor bacteriële invasie, met een verschillende achtergrond:
● Direct na de partus → maximale productie komt op gang, waardoor er stuwing van
secretum kan optreden
● Na het spenen → er kan weer stuwing optreden, mogelijke invaderende bacteriën
worden niet meer door het veulen weggezogen
● Na trauma → de natuurlijke barrière van huid/speen is doorbroken, waardoor
bacteriën het uierweefsel kunnen binnendringen
Mogelijkheden voor verdere diagnostiek:
● Melk monstername
● Melkmonster nemen
● Uitmelken en monster opsturen voor cytologie
● Monster cellen bepalen
● Cytospin
● Uitstrijkje BO
● Bacteriologisch onderzoek
● Kweek
● Grampreparaat
In afwachting van de kweekuitslag ga je al behandelen. Als je kiest voor een gram-kleuring
heb je misschien al een indruk welk antibioticum geschikt is. Indien de initiële therapie blind
wordt ingesteld moet je nadenken over een geschikte antibiotica keuze.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ankejesse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
