, HC 1 Celbiologie en genetica en verstandelijke beperking
De indeling van het menselijk lichaam
Mens
Functioneel
Orgaan systeem
Weefsel
Cel
De cel met celorganellen
Cytoplasma= Een cel is gevuld met cytoplasma ofwel protoplasma, een geleiachtig vocht, dat
bestaat uit water waarin onder meer eiwitten, koolhydraten, vetten en zouten zijn opgelost.
Celmembraan= Een cel is omhuld met een uiterst dun vliesje, de celmembraan respectievelijk
plasmamembraan. Dit vlies zorgt ervoor dat er niet zomaar stoffen uitlekken of ongewenste
stoffen zomaar binnendringen.
MEDISCHE
Nucleus= De nucleus (celkern) is het grootste organel van de cel en stuurt alle
stofwisselingsactiviteiten in de cel aan. De celkern bevat 46 heel lange chromatinedraden.
KENNIS
Elke chromatinedraad bestaat uit speciale eiwitten, histonen genoemd, met daaromheen een
nucleïnezuur gewikkeld. Het nucleïnezuur is van een bepaald type en heet
desoxyribonucleïnezuur (DNA).
Ribosomen= Dit zijn kleine bolvormige deeltjes die óf los rondzweven in het cytosol óf
JEUGD
vastzitten aan een membraansysteem, het endoplasmatisch reticulum (ER). Ribosomen
spelen een essentiële rol bij de eiwitsynthese.
Endoplasmatisch reticulum= Het ER betekent
2 0 2 2letterlijk
- 2 0 2netwerk
3 in het plasma. Er bestaan twee
typen hiervan, namelijk: ruw ER en glad ER. Bij ruw ER zitten aan het buitenoppervlak veel
ribosomen vast. De eiwitten die in deze ribosomen zijn gesynthetiseerd worden in het
kanalensysteem van het ER opgenomen en kunnen uiteindelijk via het golgicomplex door de
cel naar buiten afgegeven worden. Glad ER speelt een rol bij de cholesterol- en
lipidenaanmaak voor celmembranen.
Golgicomplex= De functie van dit organel houdt verband met de werking van het ER. De in
het ER gevormde stoffen worden naar het golgicomplex vervoerd en daar verder verwerkt.
Lysosoom= Dit zijn door het golgicomplex gevormde kleine blaasjes, die veel verschillende
enzymen kunnen bevatten. Lysosomen houden zich bezig met de intracellulaire vertering van
voedseldeeltjes, het opruimen van ongerechtigheden in de cel en ze dienen als vuilnisvat
doordat ze onbruikbare en schadelijke stoffen opslaan.
Mitochondriën= Dit zijn de energieleveranciers van de cel. De verbranding verloopt via een
lange keten van reacties, aangeduid met citroenzuurcyclus. Het belangrijkste product van
deze cyclus is ATP, dit is een energierijke stof die overal in de cel ingezet kan worden.
,De menselijke cel schematisch weergegeven
Genetica
DNA: letters op een bladzijde
Gen: Bladzijde van een boek
- Vaste locatie op het chromosoom
- Allelen, varianten van het gen
- Iedereen heeft twee allelen per gen
- Elk allel codeert voor een eiwit
Chromosoom: Boek
- 23 paren, 1 van vader, 1 van moeder
- 22 homologe paren
-1 geslachtspaar: XX, XY
Epigenetica: beïnvloeding/gebruik genen
, Transcriptie en translatie
Om de cel specifieke functie uit te voeren moeten er eiwitten gemaakt worden.
In het DNA is alle informatie opgeslagen om alles te kunnen maken. Het DNA is een lange
streng van nucleotiden bestaande uit een suikermolecuul, een fosfaatgroep en een base.
Er zijn in het DNA 4 verschillende basen, (adenine(A), cytosine(C), thymine (T) en
guanine(G) ). De volgorde van de 4 verschillende basen (en daarmee nucleotiden) bepaald
de specifieke informatie die is opgeslagen.
In de helix koppelt A altijd met T en C met G.
3 opeenvolgende nucleotiden (A,T,G of C) vormen 1 codon. 1 codon staat voor 1
aminozuur. Ook zijn er codons die coderen voor start of stop.
Voor de productie van een specifiek eiwit zal een deel van het DNA afgelezen moeten
worden. Hiervoor wordt in de kern van de cel een klein deel van het DNA gekopieerd.
(transcriptie)
Het kopie is een soort negatief van een foto.
Dit kopietje kan als messenger-RNA (MRNA) de kern verlaten en in de ribosomen worden
afgelezen (translatie) en als recept worden gebruikt om het eitwit te maken. De volgorde
MEDISCHE
van steeds 3 nucleotiden (1 codon) bepalen welke aminozuren er gekoppeld moeten
worden.
KENNIS
In RNA komt geen thymine voor. Deze base is vervangen door Uracil (U).
JEUGD
2022-2023
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HanzeNursestudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
