Ik ben afgestudeerd aan het VWO waar ik deze stof allemaal als basis heb gehad. Ik kan je dus verzekeren dat alles wat je moet weten, er in staat! Ikzelf heb met deze samenvatting een 9,5 gehaald voor mijn toets en mijn 5 vriendinnen, die scheikunde en medische biologie lastig vinden omdat ze het n...
Voedingsleer Blok 1.2
Op welke manier worden koolhydraten, vezels, vetten en eiwitten verteerd en geabsorbeerd?
Vertering Koolhydraten:
1. Mond:
Enzym amylase breekt de grote polysachariden en oligosachariden af tot kleinere polysachariden en
di-sachariden.
2. Maag:
Omzetting wordt stopgezet. Amylase wordt door het maagzuur afgebroken.
3. Dunne Darm:
Alvleesklier geeft amylase af, die verder gaat met het afbreken tot di-sachariden. De enzymen
maltase, sucrase en lactase van de darm breken de di-sachariden af tot monosachariden. Deze
diffunderen door de darmvilli de capillairen in (in het bloed), die de monosachariden afgeeft aan
lichaamscellen en de lever (via de poortader). De lever zet fructose en galactose om in glucose voor
de bloedsuikerspiegel.
Vertering vezels:
1. Dikke Darm
De vezels komen intact aan in de dikke darm. Hier worden ze door bacteriële enzymen afgebroken
tot korte ketens vetzuren en gas. Vezels worden niet verteerd in andere organen, maar ze vertragen
wel het spijsverteringsproces van de andere macronutriënten in de dunne darm en de maag.
Vertering vetten:
1. Mond (alleen bij baby’s)
Lipase breekt een klein gedeelte af tot diglyceriden en vetzuren.
2. Dunne Darm:
Gal uit de galblaas emulgeert de vetten (tot kleine vetdruppels). Dan geeft de alvleesklier lipase af,
deze breekt de overige triglyceriden helemaal af tot monoglyceriden en vetzuren. Monoglyceriden +
lange vetzuren worden door gal -> micellen. De micellen zijn wel opneembaar door de darmwand.
Hier worden ze weer omgezet tot triglyceriden, die vervolgens bekleed worden met eiwitten zodat ze
hydrofiel zijn. (= chylomicron) De chylomicron wordt afgegeven aan de lymfe, die het transporteert
naar het bloed. Korte vetzuren worden gelijk opgenomen en gaan gelijk naar de lever. Chylomicron
dat door de lever is gegaan wordt VLDL. VLDL wordt LDL gaat naar de lever -> lever maakt de HDL aan
en die ruimt alles weer op.
Vertering eiwitten:
1. Maag
Het maagzuur breekt de ruimtelijke structuur van het eiwit af (denaturatie). Pepsinogeen wordt
omgezet in pepsine. Dan splits pepsine het eiwit in kleinere polypeptiden en losse aminozuren.
Tevens remt het de vorming van pepsinogeen door de maag.
2. Dunne Darm
Proteasen (uit pancreas) breken polypeptiden af tot nog kleiner met losse aminozuren.
Peptidasen (darm) breken tri- en dipeptiden af in losse aminozuren. De aminozuren worden
geabsorbeerd door de darmwand, waarna ze opgenomen worden door de capillairen die ze vervoerd
naar de lichaamscellen of de lever (via de poortader).
, Uitleggen wat de functie is van de desbetreffende macronutriënten:
Koolhydraten:
- Energiebron
- Glucose is heel belangrijk voor de hersenen, zenuwstelsel en rode bloedcellen
Vezels:
- Zorgen voor een goede darmfunctie en stoelgang
- Tegengaan overgewicht en obesitas
- Tegengaan diabetes type 2, dikke darm kanker en hart- en vaatziektes
Vetten:
- Vorming celmembranen, immuunsysteem en hersenontwikkeling (dmv vetzuren)
- Isolatie en energiebron
- Smaakmaker
- Leveren van vitamine A en D (vet oplosbare vitamines)
Eiwitten:
- Bouwstof
Maken van enzymen (vertering)
Maken van hormonen
Maken van hemoglobine (transport van vetten en zuurstof)
Maken van antilichamen (immuunsysteem)
- Reguleren zuur en base balans
- Vormen van energie
Verklaren & oorzaken van een te hoge of te lage inname van de macronutriënten:
Koolhydraten:
Lage: Vetten (glycerol) en aminozuren worden gebruikt. (= gluconeogenese)
Hoge: glucose wordt omgezet in vet doordat er genoeg glycogeen voor de spieren en lever is. Tekort
aan vetten en eiwitten.
Vezels:
Lage: Diarree, aankomen door ontbreken verzadigd gevoel.
Hoge: Obstipatie (verstopping) en gasvorming
Vetten:
Lage: Functies van vetten worden minder.
Hoge: Wordt opgeslagen als vet rondom de organen. Te weinig eiwitten en koolhydraten
Eiwitten:
Lage: Mindere functies werking -> Geen spieropbouw, geen groei, slechte huid & haar
Hoge: Bij een lage glucosewaarde wordt de teveel aan eiwitten omgezet in glucose. Alle overige
overtollige eiwitten worden door de nieren omgezet in ureum wat je uit plast -> slecht.
De Nederlandse ADH:
Koolhydraten: 40 tot 70%
Vezels: 20 tot 30%
- Richtlijnen vezelconsumptie: Volwassenen: 3,4 gram per MJ/1000KJ & 14 gram per 1000 kcal
Vetten: 20 tot 40%
- Bij overgewicht 20 tot 35% Verzadigd vet: max 10% Richtlijnen vezels Kids:
Eiwitten: 10 tot 25% -> 0.8 gr per kg Transvet : max 1% 1 - 3 = 2,8 gram per MJ
- Vegetariërs: x1,2 Linolzuur: min 2% 4 - 8 = 3,0 gram per MJ
- Veganisten: x1,3 αlinoleenzuur: min 1% 9 – 13 = 3,2 gram per MJ
Topsporters: 1,7 per kg Meerv. Onverz. vet: max 12% 14 – 18 = 3,4 gram per MJ
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniquevandertas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,10. Je zit daarna nergens aan vast.
