Deze samenvatting is geschreven voor het vak Inleiding Taal van de opleiding Logopedie aan Windesheim Almere. In de samenvatting zijn lesopdrachten opgenomen.
Taal is één van de middelen die we gebruiken om te communiceren, maar taal heeft nog een andere
belangrijke functie. Het is een instrument voor denken en leren. Met behulp van taal kunnen we
plannen maken, problemen signaleren, redeneren, alternatieven bedenken, problemen oplossen,
fantaseren en voorspellen. Het leren van taal is belangrijk voor een goede sociale, emotionele en
intellectuele ontwikkeling.
Alleen de mens heeft het vermogen taal te spreken, te lezen en te schrijven en om ingewikkelde taal
te begrijpen.
Taal vs communicatie
Symbolen en signalen worden gebruikt om te communiceren, maar zijn geen taal.
Taal vs spraak
Taal Spraak
- Een systeem van regels - De talige klanken die je produceert:
- Kennis o Stem
- Middel tot communicatie: o Adem
o Gesproken taal o Articulatie
o Geschreven taal - Motorische vaardigheid
o Gebarentaal
Lokalisatie van taal in het brein
Frontaalkwab Motoriek, inclusief articulatie taal: met name
grammaticale vermogens
Temporaalkwab Gehoor, auditieve analyse en herkenning taal:
woordbeelden
Occipitaalkwab Visus: scherpte van je gezichtsvermogen
Pariëtaalkwab Gevoel en geheugen voor tijd en ruimte
,Taalniveaus
Er zijn verschillende modaliteiten:
Gesproken taal Geschreven taal Gebarentaal
Klank/foneem Letter/grafeem Handvorm-plaats-beweging
Woord Woord Gebaar
Zin/uiting Zin Zin/uiting
Monoloog/gesprek Tekst Monoloog/gesprek
Vorm Inhoud/betekenis Gebruik
Klank Fonologie: het systeem van Pragmatiek: hoe
klanken mensen hun
Een woord begint nooit taalgebruik
met /ng/ aanpassen aan de
context
‘Hey, geef mij
effe die boter’
en ‘Zou u mij de
boter kunnen
doorgeven?’
Woord Morfologie: het systeem van Semantiek: de betekenis van
woordvorming woorden en zinnen
Een kind dat ‘ik loopte’ Speculaasbrokken zijn
zegt, snapt het brokken van speculaas,
Nederlandse systeem maar hondenbrokken
van de verleden tijd zijn geen brokken van
honden
Zin Syntaxis: het systeem van
zinsvorming
In het Engels staat het
werkwoord altijd op de
tweede plaats in de zin;
in het Nederlands staat
het werkwoord vaak
achteraan
,Taalkunde: fonologie, semantiek, morfologie, syntaxis en pragmatiek
Linguïstische begrippen
Fonologie: het systeem van klanken
Een woord begint nooit met /ng/
Semantiek: de betekenis van woorden en zinnen
Speculaasbrokken zijn brokken van speculaas, maar hondenbrokken zijn geen brokken van
honden
Morfologie: het systeem van woordvorming
Een kind dat ‘ik loopte’ zegt, snapt het Nederlandse systeem van de verleden tijd
Syntaxis: het systeem van zinsvorming
In het Engels staat het werkwoord altijd op de tweede plaats in de zin; in het Nederlands staat
het werkwoord vaak achteraan
Pragmatiek: hoe mensen hun taalgebruik aanpassen aan de context
‘Hey, geef mij effe die boter’ en ‘Zou u mij de boter kunnen doorgeven?’
Specialisatie binnen taalwetenschap
Theoretische taalwetenschap
- Onderzoek hoe talen in elkaar zitten: Wat hebben ze gemeen? Wat zijn verschillen?
Historische taalkunde
- Bestudeert hoe taal verandert en welke patronen hierin te herkennen zijn
Neurolinguïstiek
- Onderzoekt de verwerving en de verwerking van taal in de hersenen
Psycholinguïstiek
- Onderzoekt cognitieve processen die ten grondslag liggen aan taalverwerving en
taalverwerking
Sociolinguïstiek
- Onderzoekt het verband tussen de sociale groep waartoe iemand behoort en zijn/haar
taalgedrag
Klinische linguïstiek
- Houdt zich bezig met klinische toepassingen van de taalwetenschap: hoe kunnen we onze
kennis over taalverwerving en taalverwerking inzetten in de behandeling van mensen met
taalstoornissen?
, Taalkunde
Het nut van leestekens
Han’s been
Hans’ been
Twee verschillende namen
Het nut van correcte spelling
Hoe berijd je een paard?
Lijkt alsof je het paard klaarmaakt om te gaan eten
Het model van Levelt
De zender of De ontvanger of de
spreker luisteraar
Zender
Stel: je wil een vragen stellen tijdens de les
De conceptualisator: mijn docent gaat mijn vraag dom vinden
De formulator: Ik wil graag een vraagstellen/Zou ik u even mogen onderbreken om een vraag te
stellen?
Spraaksignaal: Zou ik u even mogen onderbreken om een vraag te stellen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukmae. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
