DEEL 1 Algemeen
> Bel 112:
Ambulance, politie of brandweer?
Bij een ernstig en/of verkeersbelemmerend ongeval
Bij ernstige ongevallen/ziekte (bedrijven, openbare gebouwen, straat)
Bij levensbedreigende situaties (allergie, benauwdheid, hartklachten etc.)
!!! Verbreek het contact pas wanneer de centralist dat heeft aangegeven.
Zet tijdens het bellen met 112 de luidspreker aan --> instructies --> hulp bieden. Verslechtert de
toestand van het slachtoffer? Bel 112 opnieuw.
Bij meer slachtoffers bel 112 --> globaal overzicht (inschatten aantal hulpdiensten).
Schakel bij het verlenen van korte levensreddende handelingen zo mogelijk het slachtoffer, andere
slachtoffers of omstanders in, zodat snel levensreddende handelingen kunnen worden verleend aan
een volgend slachtoffer.
> bellen huisarts/spoedpost
Thuissituatie bel huisarts/spoedpost. Bij twijfel ook doen. De zorgproffesionals zorgen voor de juist
hulpverlening.
> bereikbaarheid
Zorgproffesionals moeten zsm het slachtoffer kunnen bereiken. Zorg voor vrije toegangswegen +
begeleiding naar het slachtoffer (autolicht/zaklamp).
Blijf doorgaan met eerstehulpverlening totdat de zorgproffesionals aangeven dat ze klaar zijn om het
over te nemen. Beantwoordt hun vragen.
> omgang met het slachtoffer
Slachtoffer is vaak geschrokken, angstig of in paniek. Stel hem/haar gerust:
- Wees zichtbaar (knielen)
- (oog)contact
- Noem je naam
- Benoem dat je eerstehulpverlener ben (laat dit zien)
- Veiligheid
- Hulp is onderweg
- Hand vasthouden/ arm om zijn schouders leggen
- Kinderen: knuffel erbij
- Wond met verband afdekken. (bloed --> paniek)
- Drinken, toegestaan?
!!! Praat rustig, duidelijk en begrijpbaar. Ook als je denkt dat hij bewusteloos is. Vertel wat je gaat
doen. Respect en empathie (hulpverlenersattitude). Luister actief. Wat je zegt moet waar zijn.
Geef het slachtoffer geen eten/drinken als het door een zorgproffesional moet worden behandeld.
Vraag niet naar persoonlijke gegevens, maar vraag of je iemand voor hem kan bellen. Niet zoeken in
tassen, tenzij hij/zij verstandelijk/lichamelijk beperkt is, maar vraag eerst voor het eventuele zoeken.
,Maak geen foto's waar het slachtoffer of betrokkenen herkenbaar zijn tenzij de centralist MKA daar
om vraagt.
> emotionele reacties
Wanneer je voorbereid bent op het verlenen van eerste hulp, voel je je minder machteloos als je
plotseling eerste hulp moet verlenen. Praat met anderen wanneer je na dagen/weken er nog steeds
aan denkt (hulpverleners).
Wees als eerstehulpverlener rustig en geduldig want anderen kunnen paniekerig, angstig of
agressief raken. Neem als eerstehulpverlener het initiatief en spreek iemand uit de groep aan
wanneer je assistentie nodig hebt.
> goed voorbereid
- Telefoonnummer van je huisarts/spoedpost in je telefoon zetten. (AAA/000/ICE)
- Gevulde verbanddoos in auto/thuis
- Kleine set van verband- en hulpmiddelen (zwachtel, kleefpleister, schaar, reddingsdeken
etc.)
- Locaties AED's
- Zorg dat je weet hoe je medicijnen moet toedienen
> mantelzorg
De hulp die alleen gericht is op een bekende heet mantelzorg. Mantelzorg richt zich op familie en
bekenden die een hulpbehoefte hebben die voortvloeit uit een ziekte of aandoening.
Een mantelzorger is geïnstrueerd hoe zij moeten handelen bij de patiënt of diens naasten. Bij een
persoonsgerichte hulp mag je alleen gebruik maken van de materialen van de patiënt.
DEEL 2 VOORKOM (MEER) SLACHTOFFERS
> let op gevaar
Je kunt geen eerste hulpverlenen wanneer je zelf ernstig letsel oploopt, maar bel 112. En zorg ervoor
dat er niet meer slachtoffers vallen:
- Uitschakelen elektriciteit
- Opsluiten huisdieren
- Doven van sigaretten
- Voorkomen dat kids bij gevaarlijke stoffen komen
- Uitzetten van de motor van de auto/ handrem
- Veiligheidsvest
- Omleiding verkeer
- Blussen van beginnende brand
- Vluchtmasker (rook)
- Melden verdachte situaties politie
Ga alleen met toestemming van professionele hulpverlening in de auto van het slachtoffer zitten.
Blijf in ieder geval zoveel met je hoofd buiten de auto.
> verplaats een slachtoffer uit een gevaarlijke situatie
,Verplaats een slachtoffer als je hem op de plaats van het ongeval niet goed kunt helpen. Een kind
kun je optillen (horizontaal, hoofd en nek)
Gebruik de Rautekgreep als een slachtoffer niet kan lopen/hinkelen. Niet mogelijk? Draag of sleep
het slachtoffer op een andere manier weg (kleding, armen, enkels). En vraag om hulp aan
omstanders.
Rautekgreep:
1. Slachtoffer in zittende houding; ondersteun hem
2. Schuif armen onder de oksels
3. Pak één onderarm (horizontaal)
4. Leg je handen (aaneengesloten vingers en duimen) over de onderarm
5. Ga tegen het slachtoffer op je hurken zitten, knieën/voeten aan beide kanten.
6. Til het slachtoffer op (gestrekte benen)
Loop achteruit en leg het slachtoffer in omgekeerde volgorde neer, let op hoofd en nek.
Rautekgreep vanaf de (auto)stoel:
1. Ga in portieropening staan. Haal voeten onder de pedalen vandaan. Duw slachtoffer tegen
de stoelleuning
2. Maak gordel los, houd het slachtoffer tegen met je rechterhand
3. Breng je arm langs de rug onder oksel door --> pak verste arm en trek het slachtoffer naar je
toe.
4. Pak met je andere hand de onderarm van het slachtoffer (horizontaal)
5. Leg je handen (aaneengesloten vingers en duimen) over de onderarm
6. Trek het slachtoffer tegen je borst
7. Til het slachtoffer op (pas op hoofd)
8. Sleep het slachtoffer (achteruit lopen) --> veilige plek + verleen hulp.
!!!
- Slachtoffer zit vast? Verplaats stoel naar achteren
- Slachtoffer leunt tegen portier --> open een klein stukje en duw slachtoffer terug
- Slachtoffer ligt dwars --> trek hem naar buiten waar zijn hoofd het dichtstbij is
Rautekgreep vanaf bed/bank is niet alleen nodig bij gevaar, maar ook bijvoorbeeld bij een
reanimatie. Trek het slachtoffer zoveel mogelijk naar de bedrand. Lukt dit niet? Dan hulpverlenen op
bed.
> besmetting
Bescherm het slachtoffer en jezelf tegen besmetting. Gebruik ontsmettingsmiddel/ nitril
handschoenen.
- Wie voert de handeling uit? Jij of het slachtoffer
- Vermijd uitademingslucht, bloedcontact en contact met lichaamsvocht
- Werk hygiënisch
- Was je handen/ ontsmettingsmiddel (voor en na)
- Handschoenen niet aantrekken aan het deel waarmee je het slachtoffer aanraakt. En trek
binnenstebuiten uit.
, - Contact met injectienaalden of andere besmette voorwerpen? Neem contact op met
huisarts.
DEEL 3 VERLEEN VERANTWOORDE EERSTE HULP
> belangrijke levensreddende handelingen
Belangrijke levensreddende handelingen, naast het bellen van 112:
- Iemand op de rug draaien op zijn zij (stikken of braken)
- Iemand die veel bloed verliest kan in shock raken en daaraan overlijden --> druk op de wond
--> gebruik tourniquet/hemostatisch gaas
- Vaststellen of reanimatie nodig is
o Controleer het bewustzijn
o Bewusteloos? Laat 112 bellen + AED halen --> levensgevaar
- Ademhaling normaal? Bewusteloos en heeft hij geen (normale) ademhaling --> reanimeren +
AED
- Bewusteloos maar wel normale ademhaling? Draai hem op de zij, voorkeur: stabiele
zijligging
- Mogelijk wervelletsel? Niet bewegen
- Richt je op letsels en ziekten
> braken bij rugligging
1. Kniel op beide knieën naast het slachtoffer
2. Draai het slachtoffer snel op zijn zij door de heup en schouder van het slachtoffer naar je
toe te trekken
> levensbedreigend bloedverlies
- Bel 112 als het slachtoffer veel bloedverlies en/of heeft verloren.
- Bel 112 als het slachtoffer bij bloedverlies duizelig en suf is, klam is, zweet, een gevoel van
flauwte heeft of zich ziek voelt/bleek ziet.
- Bel 112 bij (bijna) amputatie.
- Druk de wond zo goed mogelijk dicht. Met 2 handen + stuk textiel/verband +
lichaamsgewicht. Gebruik elk ander hulpmiddel (handdoek, theedoek, blote hand)
- Breng daarna verband aan op of in de plaats van het levensbedreigend bloedverlies. Gebruik
desnoods een doek/kledingstuk.
- Leg een tourniquet aan bij levensbedreigend bloedverlies aan extremiteit.
- Gebruik een hemostatisch gaas voor het opstoppen van de wond bij levensbedreigend
bloedverlies elders op het lichaam. (buik, hals, oksels, liezen)
Druk op de wond tot het bloeden stopt of een zorgprofessional het overneemt.
Een tourniquet wordt aangelegd op been of arm bij levensbedreigend bloedverlies. Licht het
slachtoffer in --> pijnlijk. Trek handschoenen aan en haal voorwerpen (sleutels) uit zakken. Breng de
tourniquet in principe 5-8 cm aan boven de bloeding, maar geen gewricht. Geen tijd of geen zicht
waar? Dan zo hoog mogelijk aan arm of been.
Stap 1:
Sluit de gesp. Trek de band strak. CAT: klittenband drukken, niet voorbij spilclipsluiting. SAM XT: klik
systeem.