Parlementaire democratie SET 1
Wat is democratie?
Een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de
politieke besluitvorming.
Indirecte democratie
Nederland heeft een indirecte democratie, het volk neemt niet zelf de beslissingen,
maar laat dit over aan gekozen vertegenwoordigers in het parlement. Burgers kiezen
politici om politieke besluiten te nemen. Indirecte democratie is een parlementaire
democratie omdat de gekozen vertegenwoordigers samen het parlement vormen.
Directe democratie
Burgers nemen zelf politieke besluiten. Bijvoorbeeld de stad Athene uit de Griekse
oudheid, hier stemde de bevolking over belangrijke besluiten. Het was wel beperkt,
omdat vrouwen, slaven en vreemdelingen niet mochten stemmen.
- Referendum
Kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek vraagstuk of
wetvoorstel (bv. europese grondwet, samenwerkingsverdrag tussen de eu en
Oekraïne).
Kenmerken democratie
Politiek grondrechten
- Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen en verkozen te
worden.
- Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
- Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
Politieke besluitvorming
- De regering en het parlement maken samen de wetten.
- Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement (76) daartoe
besluit.
Minderheden
Grondrechten kunnen niet zomaar worden afgeschaft, ook niet als de meerderheid
dat zou willen.
Persvrijheid
Journalisten bepalen zelf waar ze over berichten en op welke manieren ze dat doen.
Ze hebben dus geen toestemming nodig van de overheid.
, Wat is een dictatuur?
Als alle macht in handen is van één persoon of een kleine groep mensen (bv. turkije
en saudi-arabië).
- Ideologie, zoals in Cuba en Noord-Korea. De communistische partij heeft alle
macht en burgers hebben weinig tot geen individuele vrijheden. Fascisten zijn
sterk nationalistisch en wijzen de democratie af.
- Religieuze dictatuur
De machtsuitoefening volledig gebaseerd op de wetgeving van de godsdienst.
- Militaire dictatuur
Het leger heeft alle macht.
Kenmerken dictatuur
Machtenscheiding ontbreekt
Alle macht is in handen van één persoon of een kleine groep, burgers hebben
hierdoor te maken met willekeur van de machthebber.
Burgers hebben geen grondrechten
Burgers hebben geen recht op vrije meningsuiting en geen mogelijkheid om te
protesteren tegen overheidsbesluiten. (kans om vermoord te worden of gevangen
gezet)
Geen vrije pers
Journalisten komen in de problemen als ze kritisch berichten over de machthebbers.
De overheid beoordeelt vooraf tv-uitzendingen en wordt info via internet gefilterd of
geblokkeerd. Deze overheidscontrole van de media noemen we censuur.
Oppositiepartijen vaak verboden
Ze lopen kans op om gearresteerd te worden, oppositieleiders vluchten naar het
buitenland om daar politiek verzet te bieden.
Militairen
Regering heeft de steun van het lege nodig, daarom worden soms generaals als
minister opgenomen in de regering.
Verkiezingsfraude
Dictators komen vaak met geweld aan de macht, ze organiseren vervolgens
schijnverkiezingen om hun macht te legitimeren. Ze frauderen de uitslag.
Snel en efficiënt
De regering kan snel besluiten nemen over zaken als werkgelegenheid, onderwijs en
gezondheidszorg, want er is niet of nauwelijks oppositie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelverdaesdonck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.