Deze samenvatting geeft een duidelijk overzicht van alle stof over de veranderingen in het welvaartsvraagstuk. Alle kernbegrippen staan met hun omschrijving overzichtelijk ingedeeld, zodat je deze erbij leert.
Daarnaast staan er enkele voorbeelden in zodat je het beter kunt onthouden!
Maatschappijwetenschappen hoofdstuk 6
Veranderingen in het welvaartsvraagstuk
Paragraaf 1 – Casus: genoeg eten?
Doorlezen is genoeg!
Paragraaf 2 – Analyse: samenwerking en conflict
De jager-verzamelaars moesten goed samenwerken om genoeg wild te kunnen
schieten en genoeg voedsel binnen te krijgen. Bij samenwerking1 is er dus
sprake van een gezamenlijk doel. Er worden afspraken gemaakt om dat doel te
kunnen bereiken. Samenwerking kan positieve gevolgen hebben zoals het
toenemen van de sociale cohesie binnen een groep. Daarnaast vindt
samenwerking plaats op micro; meso- en macroniveau. En kan het voor de korte-
en lange termijn zijn. Aan samenwerking van langere duur gaan vaak
onderhandelingen, afspraken en contracten vooraf.
Voordelen samenwerking:
- Samen sta je sterker (staken voor meer loon macht van het getal)
- Profiteren van sterke punten van een ander (NAVO elk land voegt zijn
kwaliteiten toe)
Nadelen samenwerking:
- Het kost je tijd en/of geld
- Je kunt niet altijd je eigen idealen en doelen nastreven
- Niet alle actoren leveren even veel in zij met meer macht zullen meer eisen
en minder willen inleveren dan mensen met minder macht.
Wat is er nodig voor een goede samenwerking?
- Compromisbereidheid
- Onderling vertrouwen (op micro; meso- en macroniveau)
- Wederzijdse acceptatie
Omdat voedselschaarste een groot probleem was in de jager-verzamelaar
samenleving, ging in tijden van schaarste de ene groep soms de andere te lijf
met speren en pijlen. Ze waren dan duidelijk in conflict2 met elkaar: de groepen
werkten elkaar tegen om de laatste voeding te kunnen bemachtigen. Ook spreek
je van een conflict als landen elkaar tegenwerken door sancties op te leggen.
(Bijv. als een land een gevaar is voor de internationale veiligheid omdat
Noord-Korea testen uitvoert met raketten mag het geen hoogwaardige
technologie uit het westen invoeren). Dit is een vorm van zichtbare
tegenwerking: manifest. Maar het kan ook subtieler of meer verborgen
gebeuren: latent (iemand negeren op microniveau; spionage op macroniveau)
Macht en verschillen in macht spelen dus een grote rol in conflicten.
1
Samenwerking: het proces waarin individuen, groepen en/of staten relaties vormen
om hun handelen op elkaar af te stemmen voor een gemeenschappelijk doel.
2
Conflict: een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om
de eigen doelen te bereiken
, Verschillen tussen samenwerking en conflict:
Samenwerking Conflict
Gemeenschappelijk doel Eigen doel
Handelen op elkaar Elkaar tegenwerken
afstemmen
Ook werken mensen samen omdat ze een ideaal willen realiseren waar iedereen
baat bij heeft. Dat is het geval als het over het algemeen belang of over een
collectief goed gaat. (Schoon drinkwater; onderwijs; volksgezondheid;
infrastructuur; openbare orde en veiligheid). Door belasting te betalen dragen ze
bij aan collectieve goederen. Ze hebben als belangrijkste kenmerk dat ze non-
exclusief zijn: van een collectief goed kan nooit iemand worden uitgesloten.
Iedereen mag evenveel genieten van schoon water, naar school gaan en over de
wegen rijden.
Tegenover collectieve goederen staan private goederen. Voor deze goederen
moeten mensen betalen. (Eten en drinken, abonnement op een sportschool, een
smartphone en een vakantie). Deze goederen zijn exclusief omdat je er zelf wel
of niet voor kiest. Je kunt er dus voor worden uitgesloten.
Als mensen samenwerken om een collectief goed te realiseren, heet dat
collectieve actie. (Jagers die op een dier jagen: de hele groep mocht profiteren
van het resultaat van de jacht). Bij de collectieve goederen waar we
tegenwoordig veel mee te maken hebben staan mensen vaak voor de keus om
wel of niet mee te werken. Dit heet het dilemma van de collectieve actie.
Niets offeren voor de samenwerking, maar wel profiteren van het collectieve
goed dat gerealiseerd wordt is natuurlijk heel aantrekkelijk. Maar als iedereen zo
denkt gaat dat ten koste van het collectieve goed en komt het mogelijk niet tot
stand. De actoren die wel profiteren van het collectieve goed maar er niet aan
bijdragen noemen we free riders. (Mensen die belasting ontduiken, landen die
andere landen in moeilijkheden niet willen helpen omdat dat militaire kosten en
slachtoffers met zich mee kunnen brengen. Het is dan aantrekkelijker dat andere
landen ingrijpen en zo kan dit land voor het dilemma van de collectieve actie
staan).
Paragraaf 3 – Theorie: paradigma’s over conflict
Een paradigma bestaat uit een groep aan elkaar verwante theorieën. De vier
paradigma’s onderscheiden we op twee dimensies:
- Actor versus structuur: speelt het maatschappelijk gebeuren zich meer
af op het niveau van interacties en relaties tussen actoren of juist meer op
macroniveau?
- Consensus versus conflict: is het sociale gebeuren op evenwicht,
stabiliteit en continuïteit of is de samenleving een arena waarin groepen
en individuen strijden om de beschikbare middelen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauravisser4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
