Samenvatting Bestuursrecht met kernuitleg voorgeschreven arresten en stappenplannen. Duidelijke uitleg van de belangrijkste punten dit vak. Geschikt voor het studeren voor het tentamen.
Week 1
Kernthema's
- ordening maatschappelijk leven en behartiging algemeen belang
1. Inrichting, veiligheid, infrastructuur , sociale voorzieningen
2. Regulering/stimulering/afdwingen ( gewenst ) gedrag
3. Eenzijdige vaststelling van rechtspositie van burgers: ingrijpende
bevoegdheden
4. Kortom: verhouding overheid-burger
- Organisatie van het openbaar bestuur ( 1)
- Toekennen van taken en bevoegdheden aan het bestuur ( 1,2,3)
- Normering van bestuurshandelen ( 4,5,6)
- Toezicht op en handhaving van naleving van regels ( 7)
- Waarborgen en rechtsbescherming tegen bestuurshandelen ( 1-7)
Uitgangspunten
- Uitoefening van openbaar gezag waarmee eenzijdig de rechtspositie van
burgers/bedrijven wordt vastgesteld ( ingrijpende bevoegdheden, mogelijkheid om
vrijheden beperken)
- Democratie
a. vormgeving overheidsgezag via democratisch proces ( op alle niveaus)
- Legaliteitsvereiste
a. wettelijke grondslag ( herleidbaar tot in wet in formele zin )
b. Begrenzing bevoegdheid
- Specialiteitsvereiste
a. bevoegdheid dient een speciaal ( concreet geformuleerd ) doel
- Rechtszekerheid
a. duidelijk, eenduidigheid en berekenbaarheid
b. Beleidsvrijheid en flexibiliteit
- Machtenscheiding en rechterlijke controle
a. checks and balances
b. onafhankelijke ( bestuurs) rechtspraak
Kenmerken - Hiërarchie en gelede normstelling
Gelede normstelling :
- Burgers/bedrijven hebben vaak te maken met normstelling op meerdere niveaus
tegelijk (verticale gelede normstelling)
- Verticale en horizontale gelede normstelling
- Voorbeeld: het bouwen van een huis ( een bouwwerk)
a. mogelijk vergunningplichtig o.g.v. art 1.1 lid 1 sub a Wabo ( maar zie ook Bor
en Awb)
b. Art 2.10 Wabo bepaalt dat bouwplan moet voldoen aan o.a. bestemmingsplan
( Wro, Bro) , en Bouwbesluit en bouwverordening ( Ww)
Rood= wetten in formele zin
Blauw= uitvoeringsbesluiten, algemene maatregelen van bestuurs
Groen= gemeentelijke verordeningen
Paars= vergunningplicht
,Verticale hiërarchie : regelgeving op lagere niveaus mag niet in strijd zijn met regelgeving
op hogere niveaus op het zelfde gebied
- Internationaal/EU-recht
- Grondwet
- Wet in formele zin
- Koninklijk besluit ( AMVB)
- Ministeriële regeling
- Provinciale verordening
- Gemeentelijke/waterschapsverordening
- Beschikking ( bv vergunningsvoorschriften)
Kenmerken- Algemeen bestuursrecht en bijzondere delen
- Algemeen bestuursrecht ( Awb)
- Bijzondere delen:
a. ambtenarenrecht
b. belastingrecht
c. Economisch/financieel bestuursrecht
d. Omgevingsrecht
e. Openbaar orderecht
f. Socialezekerheidsrecht
g. Vreemdelingenrecht
- Relatie algemeen-bijzonder
a. Algemeen : dwingend, regelend , aanvullend of facultatief
b. Bijzonder gaat voor algemeen ( op horizontaal niveau)
De Algemene wet bestuursrecht ( 1)
- Art 107 lid 2 Gw : ‘De wet stelt algemene regels van bestuursrecht vast’
- Inwerkingtreding op 1 jan 1994 ( volgende ‘tranches’ in 1998 en 2009) ; voorheen
een sterk versnipperde verzameling bestuursrechtelijke wetten
- Doel: eenheid, systematisering en vereenvoudiging van inhoudelijke en procedurele
bestuursrechtelijke normen
- Structuur: trechtering van ‘algemeen naar bijzonder’ ( clusters)
De Algemene wet bestuursrecht ( 2)
- Hst. 1 → Inleidende bepalingen (definities en reikwijdte)
- Hst. 2 → Verkeer tussen burgers en bestuursorganen (‘verkeer’ is breed begrip)
- Hst. 3 → Algemene bepalingen over besluiten
- Hst. 4 → Bijzondere bepalingen over besluiten
- Hst. 5 → Handhaving
- Hst. 6 → Algemene bepalingen over bezwaar en beroep
- Hst. 7 → Bijzondere bepalingen over bezwaar en administratief beroep
- Hst. 8 → Bijzondere bepalingen over de wijze van procederen bij de bestuursrechter
- Hst. 9 → Klachtbehandeling (in aanvulling op hst. 6, 7 en 8)
- Hst. 10 → Bepalingen over bestuursorganen
Drie kernbegrippen
- Van wezenlijk belang voor de toepassing en begrip van het bestuursrecht in de volle
breedte
, - Bepalend voor de vraag :
a. Welke normen van toepassing zijn op welke type overheidsgedragingen, en
b. Voor wie tegen welke gedragingen bestuursrechtelijke rechtsbescherming
open staat
c. Bevoegdheid bestuursrechter en ontvankelijkheid eiser
- Bestuursorgaan ( art 1:1 Awb)
- Belanghebbende( art 1:2 Awb)
- Besluit ( art 1:3 Awb)
Besluiten
- ‘Een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan , inhoudende en
publiekrechtelijke rechtshandeling ’
- Onderscheidt zich van privaatrechtelijke rechtshandelingen en feitelijke
handelingen
- Onderscheid: besluiten van algemene strekking ( bas) en beschikkingen
- Regels van hst 3 en 4 Awb ( deels ) van toepassing ( art 3:1 Awb)
- Beroep tegen besluiten bij de bestuursrechter ( art 8:1 Awb, maar ook art 8:2 t/m 8:5
+ bijlage Awb!) -> ‘appellabele besluiten’ ( hoeft geen bestuursrechtelijke
bescherming tegenover te staan) → ( beperkte ) bevoegdheid bestuursrechter →
burgerlijke rechter = restrechter
Voor de rechtshandeling wordt van de student verwacht dat bekend is dat een
rechtshandeling gericht is op enig rechtsgevolg. Met de handeling moet een rechtsgevolg
worden beoogd. Een rechtsgevolg is beoogd indien:
- Een verandering heeft plaatsgevonden in het geheel van:
1. Bevoegdheden
2. Aanspraken
3. Rechten en plichten
- De handeling een vaststelling van de juridische status van een persoon of zaak
betreft.
- Een wijziging in de rechtspositie van partijen teweeg brengt.
Het moet gaan om een bevoegdheid die exclusief aan het bestuursorgaan toekomt. Hierbij
dient ook de publiekrechtelijke grondslag van de bevoegdheid tot het nemen van het
besluit genoemd te worden. Bijzondere gevallen
De bijzondere gevallen die men tegen kan komen op het tentamen zijn:
- Het bestuurlijk rechtsoordeel, hierbij hoort het volgende uitwerking schema:
a. Uitwerkingen elementen besluit; vastlopen op ‘rechtsgevolg’.
b. Uitwerken kwalificatie bestuurlijk rechtsoordeel, door de algemene definitie
van het bestuurlijk rechtsoordeel te noemen en ABRvS Verhuizen naar
Senegal te noemen.
c. Hoofdregel noemen dat een bestuurlijk rechtsoordeel geen besluit( in de zin
van art 1:3 Awb) is, zie ABRvS Bovenleidingportalen Duiven.
d. Uitzondering uitwerken dat het uitlokken van een besluit onevenredig
bezwarend is. ( Als het doen van een aanvraag of uitlokken/afwachten van
eventuele handhaving onevenredig bezwarend is ( wegens onomkeerbare
gevolgen of anderszins))
e. Concluderen dat gelet op de uitzondering hier wel of geen sprake is van een
besluit.
, - De weigering om een besluit te nemen.
- Het niet of niet tijdig nemen van een besluit.
Bestuursorgaan
- Alleen bestuursorganen kunnen ‘besluiten’ nemen ( zie besluitbegrip)
- A-en B- organen ( openbaar gezag, wettelijke taken en bevoegdheden ; legaliteitseis)
- Wettelijke uitzonderingen ( art 1:1 lid 2 Awb) → dus geen besluiten
- Uitzondering in jurisprudentie : geen wettelijke taken, toch bestuursorgaan
1. Financieel vereiste ( ‘in overwegende mate’, ⅔)
2. Inhoudelijk vereiste ( ‘in beslissende mate’)
3. ABRvS Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schiphol
- Verklaring: toch ‘besluiten’ ( beschikkingen), dus bestuursrechtelijke normen van
toepassing en bestuursrechtelijke rechtsbescherming
Belanghebbende
- Van wezenlijk belang voor toegang tot de bestuursrechter ( ontvankelijkheid )
- ‘Degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit betrokken is ’
- Normadressaat en derdebelanghebbenden ( OPERA)
- Algemene en collectieve belangenbehartiging ( art 1:2 lid 3 Awb )
- Nadere invulling in jurisprudentie
1. ‘Gevolgen van enige betekenis’ ( Mestbassin en Minicamping
Heksenketel)
2. Streng vs soepel( Openbare ruimte en Belangenvereniging Indische
buurt)
3. Eens belanghebbend, altijd belanghebbend? ( MOB)
4. Concurrent belanghebbende? ( Minicamping Heksenketel )
5. Afgeleid belang ( Intrekking Pgb)
Conclusies
- Relatie overheid-burger
- Vergaande, ingrijpende bevoegdheden → waarborgen
- Organisatie , normering en rechtsbescherming
- Algemeen/bijzonder en ‘gelede normstelling’
- Kernbegrippen zijn de sleutel voor toepassing en goed begrip van het bestuursrecht
Kennisclips
Belanghebbende 1
3 B’s van het bestuursrecht : besluit, belanghebbende en bestuursorgaan
- Kernbegrippen
- Toegang tot bestuursrechter
Art 1: 2 Awb
1. Onder belanghebbende wordt verstaan : degene wiens belang rechtstreeks bij een
besluit is betrokken
De O-P-E-R-A- criteria
O
Objectief belang blijkt uit de feiten
- Woon- en werkomgeving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarietDesar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,18. Je zit daarna nergens aan vast.
