Omgaan met verschillen
• Convergente differentiatie: klassikaal werken.
• Divergente differentiatie: in niveaugroepen werken.
- bijvoorbeeld naar een andere klas om te lezen.
- Voorkomt gedragsproblemen door niet te pushen
om beter te scoren en verder te gaan bij iets wat
kinderen nog niet kunnen.
Meest effectieve differentiatiemodel
• Convergente differentiatie
Maar: leerlingen met ernstige lees en/of spellingproblemen uiteindelijk toch apart programma. Per
kind bekijken.
Leerlijnen beginnende geletterdheid groep 1/2: Tussendoelen
1. Boekoriëntatie: hoe zit een boek in elkaar?
2. Verhaalbegrip: tekenen, plaatjes in goede volgorde.
3. Functies van geschreven taal: wat kun je ermee? Boodschappenbriefjes, dagboek, etc.
4. Relatie tussen gesproken en geschreven taal: wat je opschrijft kun je uitspreken.
5. Taalbewustzijn: fonemisch bewustzijn, fonologisch bewustzijn en letterkennis.
6. Alfabetisch principe: de klank van een woord overeenkomt met de weergave van deze klank in
letters.
7. Functioneel schrijven en lezen: zelfstandig leren lezen van prentenboeken en schrijven van
briefjes.
Taalbewustzijn:
- fonemisch bewustzijn: het besef dat woorden uit afzonderlijke klanken zijn opgebouwd en dat die
klanken gekoppeld kunnen worden aan geschreven letters of lettercombinaties.
,- fonologisch bewustzijn: het herkennen en manipuleren van klanken (hakken en plakken)
- letterkennis: het herkennen van letters.
Problemen met beginnende
geletterdheid in groep 1/2
• Fonemisch bewustzijn: woorden bestaan uit afzonderlijke klanken en die klanken uit geschreven
letters of lettercombinaties.
• Analyseren van woorden in losse klanken verloopt traag en foutief
• Samenvoegen van lossen klanken tot een woord verloopt traag en foutief
• Aangeven van de positie van een klank in een woord lukt niet of moeizaam
• Synthetiseren van een woord als bepaalde klanken worden weggelaten of toegevoegd, lukt niet
of moeizaam.
• Letterkennis
• Letters worden traag en/of foutief benoemd
• Letters worden traag en/of foutief geschreven (bijv. gespiegeld)
• Weglaten/toevoegen/verwisselen van bepaalde letters in woorden
Voorspellers in groep 1/2 voor latere leesproblemen
• Genetische factoren: dyslexie
• Spraak- en taalontwikkeling: articulatie.
• (Fonologisch en) fonemisch bewustzijn (foneem = klank)
(auditieve analyse/synthese,
foneemmanipulatie (b-oen),
foneemidentificatie (boek-schoen-loop-kaas))
• Actieve letterkennis
• Benoemsnelheid
(Roze gekleurd zijn de belangrijke voorspellers)
Signaleren in groep 1/2
• Sleutelvaardigheden (p.47 protocol)
• Fonologisch en fonemisch bewustzijn
• Letterkennis
• Begrijpend luisteren
, • Woordenschat
• Toetsen (overzicht p.50 protocol)
• Toetspakket Beginnende Geletterdheid
• Taaltoets Alle Kinderen
• Taal voor Kleuters (Cito)
• Screeningsinstrument Beginnende geletterdheid (Cito)
• Signaleringslijst voor Kleuters 2.0 (Expertisecentrum Nederlands)
Effectieve begeleiding
• Stimuleren letterkennis (ook na groep 3)
- Drie oefenvormen, oplopend in moeilijkheidsgraad.
• Passief oefenen van letters (aanwijzen)
• Benoemen van letters
• Fonemendictee/klankdictee
- Multisensorieel aanbod: verschillende zintuigen voelen, horen, zien. (scheerschuim, klei)
- Materialen: lettergroeiboek, overtrekletters, materialen uit methodes
• Stimuleren fonemisch bewustzijn: het besef dat woorden uit afzonderlijke klanken bestaan en dat
je die klanken kunt koppelen aan letters.
• Combinatie van auditieve en visuele training gericht op koppeling tussen klanken en letters
• Verschillende niveaus (zie overzicht fonemisch bewustzijn)
Groep 2 Aanpak risicokinderen
• Extra stimuleren tussendoel 5 en 6 (taalbewustzijn en alfabetisch principe)
• Advies: voorschotbenadering (alfabetisch principe) - Letters aanleren in 3 fasen.
Aanpak pluskinderen
• Voorbereiden voor de start in de pluslijn van de leesmethode
• Uitdaging bieden in de vorm van functionele schrijfopdrachten in het spel.
Voorschotbenadering
• Wat is de voorschotbenadering? benadering waarbij risicokleuters in groep 2 gerichte instructie
ontvangen in foneembewustzijn, gecombineerd met klanktekenkoppeling.
• fonemisch bewustzijn en letters
• invented spelling: In deze fase schrijft het kind de klanken zoals hij ze hoort. Deze spontane
spelling verandert geleidelijk in spelling volgens de gebruikelijke regels.
• Doel: letters aanleren in 3 fases
1. Identificatie: Letter isoleren en herkennen.
2. Manipulatie: Letter isoleren en hakken/plakken.
3. Klank-tekenkoppeling + invented spelling: letter opschrijven na benoemen.
• Aandachtspunten voor de school?
• juist voor kinderen die er niet aan toe zijn
• 1 op 1 of kleine groepjes
• kind mag alleen positieve ervaringen opdoen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Fleurvanlaarr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.