COLLEGE 1
HOORCOLLEGE
Filosofie als verwondering (1)
o Verwondering als oorsprong van de filosofie
o Alledaagse, vanzelfsprekende dingen
o Bevragen fundamentele opvattingen
o ‘Van de gedachten wisselen’
De pedagogische praktijk, weinig ruimte voor verwondering
o Ouders verplicht op opvoedcursus?
o Tijd van ‘standaardiseren van professionaliteit’
Protocollen om ‘goed’(standaard) te handelen
o Weinig ruimte voor niet-weten
Veel richtlijnen en kaders
Soms niet kunnen weten omdat een kind een eigen wil heeft en
volwassen wordt waardoor je iets niet kunt voorspellen
o Is ‘goed opvoeden’ wel eenduidig?
Subjectief iedereen andere ideeën
Het ‘goede’ doen kan je niet vastleggen maar vaak wil de pedagoog het
wel vastleggen in de praktijk
De pedagoog (professionals die betrokken zijn bij opvoeding) als
normatief beroep (2)
o 2 typen professionaliteit
1. Instrumentele (instrumenten en methodes) professionaliteit (technische
vragen wat werkt het beste)
Soorten methodes: Positieve bekrachtiging (belonen), laten ervaren
en straffen (meer van vroeger)
Feitelijke/wetenschappelijke vragen
Wat vraagt het systeem wat werkt
2. Normatieve (wenselijkheid/goed handelen) professionaliteit (normatieve
vragen)
Afvragen of die methodes wel wenselijk zijn
Persoonlijke perspectieven over opvoeding
Wel of niet goed handelen en waarom?
Filosofische vragen: conceptueel (wat is armoede?) en
normatief/morele (moeten we armoede bestrijden?)
Wat vind ik van waarde/wat werkt
Samenvatting tussendoor
1. Alle opvoedkeuzes hebben een normatieve lading
Aan technische vragen gaat normatieve afweging vooraf
Opvoeden is nooit waardenvrij
2. Professioneel handelen vraagt moed
Keuzes maken en oordelen
Persoonlijk een subjectief
Mensbeelden (3)
o Descriptief: Wie of wat is de mens?
, o Prescriptief: Wie of wat zou de mens moeten zijn?
o Pedagogiek: kinderen opvoeden tot een bepaald mensbeeld
Boek: Normatieve professionalisering, Bakker (2016) Artikel
Pedagogische praktijk = een professionele praktijk waarin de
professionele pedagoog volgens definitie handelt in een eigen
professionele ruimte en vrijheid en met zekere mate van autonomie
maatwerk
(Ratio-)Instrumentele professionaliteit ?
o Instrumentele kant van het beroep van een pedagoog bijv. een leraar,
waarbij we onder instrumentele professionalisering het proces verstaan dat zich
voltrekt waarin een pedagoog (in opleiding) zich ontwikkelt tot een betere
professional in instrumentele zin
Opgedeeld in 2 modaliteiten/aspecten
Leren kennen van het systeem (abstracte aanduiding van de
concrete canons, protocollen en richtlijnen) door de pedagoog
of leraar en het oefenen van bijbehorende vaardigheden
Specifieke vakkennis, vakkennis, allerhande strategieën en
mogelijke interventies op het terrein van lesopbouw,
leerarrangementen, communicatietechnieken etc.
Normatieve professionaliteit
o De leraar is de bepalende factor in het toekennen van betekenis en impact aan
het systeem
o Ten eerste maken leraren verschillende reconstructies van wat zijn begrijpen
als het systeem
o Ten tweede zullen zij in veel gevallen naar verschillende aspecten van dat
systeem verwijzen en verschillende accenten leggen
o Ten derde als leerkrachten al naar eenzelfde component uit het systeem
verwijzen, zullen zij daar individueel bepaalde interpretaties aan verbinden,
ingeven door persoonlijke voorkeuren en bepaald door bewuste en onbewuste
inhouden van hun persoonlijke en professionele biografie
Het systeem is geen object dat los van de handelende leraar bestaat,
maar wordt praktijk en heeft invloed in een praktijk voor zover het
gerepresenteerd wordt en van belang geacht door de leraar als kennend
subject
Samenvattend
o Noodzakelijk geachte bewegingen:
1. Van dolor complexitatis (complex systeem lastig en moeilijk) naar amor
complexitatis (complexiteit omarmen)
2. Van verantwoording naar verantwoordelijkheid
3. Van een smalle naar een brede, gelaagde visie (meerdimensionaal) van
kwaliteit
4. Van rendement naar waarde, van resultaat naar vorming
, 5. Van levensbeschouwelijk concept denken naar de school als
waardengemeenschap
COLLEGE 2
HOORCOLLEGE
Schipperen is de opvoeding
o Opvoeden is schipperen
o Twijfelen kan waardevol zijn
o Belang van dilemma’s
Keuzemogelijkheid en onderbouwing
Erkenning complexiteit
Streng zijn of luisteren naar je kind?
o De accordeon-les, verplicht oefenen of vrij laten?
o Welk mensbeeld en kindbeeld ligt hieraan ten grondslag?
Achtergrond Immanuel Kant
o Kant mensbeeld (descriptief beschrijvende = hoe is de mens)
Vrijheid, redelijkheid en moraliteit
o Kant mensbeeld (prescriptief voorschrijvende = wat streef je na)
Autonomie
o 4 stadia in de opvoeding
Wil van het kind is er nog niet echt bij disciplineren, cultiveren en
civiliseren maar wordt wel getraind
Kant wordt neergezet als alleen maar streng, maar wil ook dat je in
deze 4 stadia het gesprek blijft voeren met het kind
1. Disciplineren
2. Cultivering
3. Civilisering
4. Moralisering (eigen wil zelf weten wat het goed is moreel kompas)
Moreel besef
Leiden door de rede (nadenken) en je wil
Ik lieg niet want anderen mogen dit ook niet want dan is er
geen vertrouwen meer morele wetten
Autonomie: jezelf de wet op leggen
De universele gedragsregel (categorisch imperatief altijd
geldende (wettelijk) gedrag)
Uit eigen wil leven naar universele redelijke
gedragsregels
‘Handel alleen volgens de ‘maxime’ waarvan jij wilt
dat het een algemene wet wordt’
Kant: waarheid is een voorbeeld hiervan
o Korte samenvatting
Disciplineren van de wil, opvoeden niet altijd leuk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 21154651. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.